Ngày tháng qua đi trong mùa hè tươi đẹp rực rỡ những bông hoa thi đua nở rộ sau vườn, đủ màu sắc theo làn gió ngã nghiêng cười đùa trong nắng. Hoa quỳnh nở hơn trăm đóa từ mười chậu trong tháng Tư, giờ đã tháng Sáu, nhưng thỉnh thoảng vẫn còn sót lại vài cánh đang nở, bà Minh nâng nhẹ nụ quỳnh còn tắm sương mai lóng lánh dưới tia nắng, nói thì thầm:
Cám ơn đóa quỳnh vì ta tươi nở
Ngất ngây nhìn truyền cảm giác bâng khuâng
Chào ánh nắng điểm tô màu diễm lệ
Như hương đời ướp mãi giọt thanh xuân. (MTTN)
- Bà ơi! Vào uống cà phê, tôi mới pha thơm nóng đây nè. Tiếng ông Hữu gọi.
Bà thong thả bước vào nhà, thưởng thức ly cà phê thơm mùi bơ đậu phụng. Đó là bí quyết pha chế của gia đình ông Hữu lúc mở quán cà phê căn nhà để dư sau 1975. Lúc mà ông trở thành tên “vô lương mất dạy, buôn bán sáu mặt” (tiếng lóng: Nhà giáo không được đi dạy, không có lương, buôn bán sặc máu).
Trước mặt bà là lát mì kèm với phô mai Đầu Bò dùng điểm tâm kiêm luôn buổi trưa, ăn mà tưởng nhớ tới công lao nhiều người cho mình no bao tử sáng nay, bà ăn trong sự biết ơn nên cảm nhận được cái ngon của ly cà phê, của bánh mì, của miếng phô mai.
Tuổi Ông Bà trên bảy mươi, nên thuốc cũng thương yêu đeo bám đủ thứ bệnh. Bà siêng năng “check-up” theo chu kỳ nên cẩn thận kiêng cử và uống thuốc. Ông Hữu thì chẳng để ý chuyện khám bệnh. Bà Minh còn nhớ lúc đầu tiên qua Mỹ, đến phòng mạch chị dâu cả khám tổng quát. Bà cũng muốn ông Hữu khám luôn nên nhờ nhân viên lấy tờ đơn điền tên, ông nói lớn “đau gì mà khám” rồi tỏ thái độ bực dọc khiến bà và cô nhân viên hơi quê im lặng luôn. Vài năm sau Ông bị một tai nạn giao thông phải chở cấp cứu vào bệnh viện, lúc đó mới lộ ra ông bị cao mỡ, cao máu buộc phải dùng thuốc. Hèn gì thời gian đó ông luôn than nhức đầu lấy thuốc Tylenol uống liên tục như ăn kẹo.
Mười năm trước ông Hữu lái xe, bà thấy tay ông run nhiều nguy hiểm, hối thúc ông xin bác sĩ gia đình chuyển qua bác sĩ chuyên về bệnh Parkinson. Nhắc bao nhiêu lần ông chẳng ừ hử. Ơi chao! Bà phải lớn tiếng thúc ông như giục quân ra chiến trường mới có kết quả.
Ông ăn xong buổi điểm tâm, sửa soạn đi lấy thuốc nơi tiệm Walmart, bà cũng muốn theo mua vài thứ cần dùng. Đây là nơi vào ra quen thuộc hơn mười năm nay cung cấp thuốc cho ông. Sau khi nhận thuốc mới theo lời hướng dẫn, định ra về thì cô Dược sĩ bước ra gọi lại nhắc ông nên chích ngừa ba mũi vaccine phòng ngừa: Giời Leo (Shingles), Covid và bệnh Uốn ván (Tetanus). Nhưng ông lại từ chối, hẹn hôm khác. Sau đó vì đầu óc ông bà có dấu hiệu quên quên, nhớ nhớ rất nhiều chuyện, rồi lại có biết bao việc phải làm nên bà cũng quên luôn việc nhắc ông chích thuốc đề phòng.
Thứ Hai cách tuần sau, nhìn đồng hồ đã mười giờ chưa thấy ông thức dậy, bà lên gọi thì phát hiện mụt nhọt mọc từ cổ ông xuống một khoảng vai lên tới cổ, cằm và nửa vạt lưng bên trái, mới đầu da đỏ mận sau nổi phồng trắng như đang mưng mủ, nhìn rất rợn người hãi hùng. Ông Hữu nhìn bà Minh cười nhưng không dậy nổi. Bà lấy walker cho ông, đồng thời quýnh quáng gọi chú T. (em chồng) tới nhà giúp cùng bà chở ông đi bác sĩ.
Sau một tuần uống thuốc trụ sinh thì mụt nhọt xẹp xuống chỉ còn vết thâm. Thời gian này Ông rất yếu không thể tự đi vệ sinh cá nhân, có lần ông níu vai bà đứng lên mấy lần không được, lần cuối cùng Bà vừa mừng rỡ “sắp được rồi” cũng là lúc hai người ngã nhào “cái rầm” mạnh, đầu dội vào tường. Ông chảy máu mắt ròng ròng, Bà hoảng hốt vùng lên lấy Alcohol chùi và dùng Band-Aid dán kín mấy lớp vết thương, sau đó Bà mới cảm nhận đau đầu, sờ thấy sưng. Bà quýnh quáng gọi gấp chú em rể đến kéo đỡ ông dậy. Nhìn ông nằm ngoẹo đầu ngay đơ bất lực, sát tường là vết móp sâu có lẽ do Walker ấn mạnh vào, Bà muốn đứng tim xót xa.
Tình cờ bà nói chuyện với cô giáo xưa, cô cho biết thầy cũng bị bệnh Parkinson hành hạ rất yếu, chân đi kéo sền sệt không nhấc lên nổi, chưa tới restroom đã tiểu ra quần, khi lên cơn tay chân giật mạnh, bón kinh niên và đêm nằm ngủ hay mớ bắt ăn trộm, Bà nghe sao giống y trường hợp ông Hữu cũng như vậy. Nay bị bệnh Giời Leo lại càng yếu hơn, ảnh hưởng dây thần kinh sao mà đầu bị gục xuống ngoẹo một bên khó ngẩng lên. Ông than thở về vùng bị mụt nhọt tê cứng lại, và tay chân run hơn trước. Bởi vậy các bạn già rút kinh nghiệm nên hỏi bác sĩ đến chu kỳ chích ngừa chớ nên coi thường mà khổ thân.
Bà chở ông đi Bác sĩ (BS) Parkinson xin chương trình Home Care. BS nói cần khám nhiều lần thì trong hồ sơ mới chứng minh ông đau nặng. Thấy ông Hữu yếu quá, bác sĩ cho tăng cường từ hai viên lên bốn viên thuốc mỗi ngày. Đến bác sĩ gia đình, bà cũng nhờ giúp xin Home Care, BS nhìn hồ sơ lắc đầu đáp:
- Có đi khám thường xuyên đâu mà xin. Tháng 9 này đúng một năm ông đến khám, cho giấy thử máu cũng chẳng thử, không có kết quả gởi lưu trong hồ sơ.
Bà giương đôi mắt mở lớn nhìn Ông, liếc thấy BS đang chăm chú nhìn vào computer, Bà quay sang nghiêm mặt hỏi nhỏ: “Sao vậy?” Tự dưng ông quay mặt qua bên kia cười rung người hồi lâu. Bà dắng họng nhưng Ông cứ cười xem điều ấy là đơn giản như đang giỡn. Đây không phải lần đầu mà nhiều lần ông vẫn cười như vậy mỗi lúc bà nổi cơn tức giận. Bà có cảm tưởng nét mặt mình hề lắm muốn chọc cười hay sao, nhưng rồi Bà cũng mắc cười theo, lấy tay che mặt tránh ông BS. Bà ngẫm nghĩ: “ông Hữu này có lợi điểm là hiền lành như Bụt, đã tác động đối phương tiêu tan liền sân si bực tức... hay thiệt”.
Sống bên ông cứ bắt Bà luôn miệng nhắc nhở. Nào là khuyên Ông mua Chương Trình 20% Bảo Hiểm Bổ Sung Medicare (Supplemental Insurance Program) bù vào 80% Chính Phủ cover cùng một nơi với bà, vừa tiết kiệm thời giờ khám bệnh, thử máu, mua thuốc, làm mắt kiếng tập trung trong một building. Nhà bà ở gần bệnh viện Kaiser rất tiện cho việc lái xe, lý do hơn nữa bà biết khả năng lái xe rất dở của mình, tim thường hồi hộp không dám lái xa. Nào là giọng trầm giọng bổng khuyên Ông đeo răng để ăn uống dễ dàng hơn. Nào là nhắc Ông đeo kiếng khi đọc chữ, lái xe,... nhưng tất cả đều không, không phản ứng, không nói và không làm theo. Lắm lúc bà cũng dâng cao máu lên đầu, nhưng cố kềm chế tự an ủi, chữa bệnh cho mình “biết đủ là đủ, thôi như vậy cũng được rồi, miễn thần kinh đừng bị chạm dây tưng tưng mất trí cũng đỡ.
Bà nhớ lời Phật dạy “Muốn có đôi mắt đẹp hãy nhìn cái tốt của người khác”. Đúng rồi nè: Ông không rượu chè say xỉn, không dùng võ lực, không ăn nói thô lỗ, không nóng tánh, không để ý tiền bạc, hay nhắc nhở làm từ thiện, rất mộ đạo, mỗi ngày thắp hương lạy Phật, từ tâm mọi vấn đề … Ôi như vậy là “lời “rồi còn gì. Bà hít sâu thở nhẹ, mỉm cười hỏi BS tiếp tục:
- Với bảo hiểm sức khỏe này chúng tôi có xin được chương trình Home Care?
BS khuyên nên hỏi người bán bảo hiểm sức khỏe 20% của ông Hữu để tìm hiểu. Về nhà bà gọi điện thoại ngay. Anh bán bảo hiểm giải thích:
- Ông không được quyền lợi gì hết, Bà muốn có người đến nhà giúp ông thì bỏ tiền thuê người thôi, giá chót trả cho họ phải trên $17 một giờ, tùy khả năng có thể thuê vài ngày, hoặc vài bữa mỗi tuần. Ông chỉ được hưởng quyền lợi sau khi đã nằm điều trị trong bệnh viện một thời gian lâu hoặc nhanh. Sau đó sẽ được hưởng chương trình giúp đỡ không tốn đồng nào, sẽ có nhân viên, y tá đến nhà, Ông sẽ được nhận dụng cụ dành cho bệnh nhân như giường, Walker, xe lăn,…
Gọi tiếp một chị bạn cùng chọn bảo hiểm Kaiser giống bà (chồng vừa mất), bạn cũng cho biết sau khi chồng nằm bệnh viện về được nhận giường (Kaiser cho thuê $25 một tháng) ngoài ra các dụng cụ dành cho người bệnh đều cung cấp miễn phí.
Thật lòng thấy tình trạng ông quá yếu, nên bà muốn chuẩn bị tinh thần đề phòng tình huống xấu nhất, tìm hiểu giá cả chỗ Nursing Home, nơi thấp nhất cũng trên dưới sáu ngàn mỗi tháng. Ở Mỹ người ta thường nói “một là thật giàu, hai là thật nghèo, chứ ương ương dở dở là chết”. Tiền hưu ông bà chỉ hơn chút xíu mức quy định của chính phủ cấp dưỡng diện Medicaid, mà phải chi trả mọi thứ cách biệt rất cao. Biết vậy chứ làm sao giờ, có tay chân, có sức khỏe phải làm việc đóng góp thuế má cho đất nước đã cưu mang mình chứ. Thôi thì tiền làm tiền chịu, đến đất nước này hai bàn tay trắng, ngày nào ra đi cũng hai bàn tay trắng “của phù vân người vần một lúc”, khi nào sạch tiền thì chính phủ sẽ giúp.
Thời gian này Bà kề cận chăm chừng, có lúc Bà lên lầu khoảng năm phút, trở xuống đã thấy Ông nằm dài đo sàn vì cố gắng đứng lên, hoặc cũng đôi ba lần quỵ xuống dù có vịn Walker. Ông không thích du lịch xa nhưng ưa đi loanh quanh mỗi ngày tới Costco, Target hay đâu đó. Từ ngay bị “Giời Leo” hành hạ phải chịu trận, Bà biết vậy nên dù đi đâu gần hoặc xa vẫn chở ông kèm Walker đem theo, mong ông tiếp xúc bên ngoài sẽ khuây khỏa đầu óc.
Đêm dự tiệc lính Biệt Động Quân, một anh lính vừa thấy đã đến gần ông bắt tay, hỏi chuyện và nhắc “những năm trước luôn thấy anh đi dự, anh có phong cách tỏa sáng tôi rất quý mến.’ Nói xong anh ta đưa điện thoại cho bà, ôm ông nhờ chụp giùm. Bà bấm hai tấm, anh ta đòi bấm nữa rồi đổi kiểu này kiểu kia, mặt hiện lên niềm hứng khởi vui vẻ thân thiện, trong khi ông Hữu đứng không nổi muốn quỵ xuống, anh ta lại càng ôm chặt nhìn rất dễ thương. Khi cần đi restroom dù ông vịn chặt vào thành ghế cố đứng lên, và bà phụ vào nhưng vẫn khó khăn, liền có cậu em làm MC chương trình ngồi cùng bàn, cũng bước qua giúp dẫn đi. Lúc gần cuối buổi tiệc, có anh mặc quân phục lính tới đứng nhìn ông Hữu một cách đầy lo lắng, anh ta quay qua nói với bà:
- Lát nữa tui cõng anh xuống tận xe luôn.
Bà rối rít cám ơn và trấn an:
- Dạ không sao đâu, tôi dùng thang máy xuống và đi chậm ra xe được mà, anh yên tâm nghe.
Làm sao nói hết sự cảm động muốn khóc của bà lúc đó, nét mặt ông lộ lên niềm vui tươi sung sướng với nghĩa cử quan tâm, giúp đỡ đầy tình người như vậy. Trên đường lái xe về nhà, dù trời hơi lạnh vào ban đêm, nhưng ông bà vẫn cảm nhận sự ấm áp của ngọn lửa yêu thương đang len vào cơ thể. Bà miên man nhớ những khuôn mặt rõ và không rõ đã thắp lên ngọn đuốc từ bi trong thời gian qua...
Vào Costco, có lần đẩy hàng ra quầy tính tiền, người nhân viên nét mặt đang chăm chú bấm máy, khi kéo xe bỏ hàng đã tính, cô ngẩng lên thấy ông đứng sau chiếc xe, ánh mắt cô chan chứa tình cảm, nụ cười nhân hậu ra dấu cho ông vịn vào thành xe để vững vàng bước hơn. Đến Walmart dòng người nối tiếp bước vào, bước ra, lúc thấy ông những người bản xứ đều dừng lại nép qua một bên, nhìn chào bằng nụ cười ưu ái nhường bước đầy tôn trọng và thương cảm.
Tiệc mừng lễ thọ của chồng, chị ĐD mời ông bà đến dự, chị nhắc nhiều lần phải kéo ông đi dự, chưa yên tâm chị D còn dặn thêm tài xế PH đến đón bà, cố gắng mời ông đi chung theo cho bằng được. Ngay cả bản thân chị PH, mỗi lần có việc của VTLV, lúc ghé chở chỉ thấy bà bước ra, chị cũng đều hỏi “ông Hữu đâu sao không đi”.
Lần dự tiệc “Đêm Màu Tím” mừng sinh nhật em gái TL (MC của VTLV). Biết ông trùng ngày sinh nhật với em, lúc cắt bánh, em và chị trưởng ban văn nghệ TN dẫn ông lên cắt bánh chung. Ông muốn đi restroom, bà vừa đứng lên định giúp thì có em trai ca sĩ bước đến “cô ngồi đó để cháu dẫn chú giùm cho”. Anh bạn thân tên X từ San Diego lên thăm ông, mua áo tặng cốt tạo niềm vui cho người bệnh. Trong buổi tiệc Huế Online, anh bạn ngồi bên cạnh chăm sóc ông miếng ăn, dìu đi khi cần. Bà nhìn cảnh tượng tình bạn đẹp như vậy lại muốn ứa nước mắt.
Người anh tên BT ở xa nghe tin ông bệnh nặng đã bay về giúp người bệnh. Mỗi sớm anh dẫn ông đi bộ sau vườn hơn một tiếng đồng hồ, tiếp theo là động tác đứng yên tập vươn vai xoay cổ qua lại. Mỗi ngày anh xoa bóp hai lần các bắp thịt, massage nơi gân cổ bằng rượu thuốc gia truyền êm tay, nên ông đi vào giấc ngủ dễ dàng. Gần một tháng tập luyện, Ông không cần dùng Walker nữa, đầu đã ngẩng lên được nhìn mọi người, lưng bớt còng xuống, thật là một sự tiến bộ đáng kể. Anh BT thấy tình trạng khả quan mới yên lòng trở về lo công việc riêng.
Chúng tôi đã đón nhận cái tình quá lớn từ bao nhiêu người thân. TX, H mang thức ăn đến thăm, em LH bên vùng TX gởi số tiền lớn muốn Ông bồi dưỡng. DH bạn chú em tiếp tế bánh giò, cháo cá liên tục không ngừng nghỉ. Thầy D dạy trường Cao Đẳng Phật Giáo luôn để tâm chăm chú vào Ông, xoa dịu bằng nghĩa cử và lời nói thơm hương Phật Pháp.
Tất cả như một phép nhiệm màu lan tỏa niềm hạnh phúc vô biên giúp Ông Bà nhận thức tình thương, sự cảm thông qua nụ cười hiền hậu, ánh mắt nhân từ trao tặng đã un đúc niềm tin vào cuộc sống mang ý nghĩa của “chân, thiện, mỹ”. Bà say sưa hồi tưởng những nghĩa cử cao đẹp của từng người và mỉm cười sung sướng. Tâm hồn Bà xoáy sâu vào những mẫu chuyện Phật Pháp với thông điệp: Sống tốt, sống tâm thiện, biết yêu thương, biết chia sẻ tức là biết gầy dựng cảnh Tây Phương Cực Lạc trong đời thường chứ tìm ở đâu xa.
Bây giờ đã vào thu, khí hậu mát dịu, khung trời như có sương mù lãng đãng. Tình trạng sức khỏe của ông đã khá hơn thời gian trước. Ông Bà cảm thấy bình thản trước sự sống và sự chết, có sanh thì phải có diệt, tuy nhiên có bệnh thì có uống thuốc. Ông Bà thường nhắc lại câu của vị Thượng Toạ đến giảng pháp nơi chùa Thiên Trúc “chết là một cuộc chơi” một cách thích thú truyền nhập cảm giác nhẹ hẫng như mây đang bay, biển đang mênh mông sóng nước, mưa đang rơi, nắng đang tràn ngập cho thấy mình quá nhỏ bé trước vạn vật bao la giữa cõi vô thường.
Mỗi sớm thức giấc, biết mình còn hơi thở, nhận thức niềm vui trong từng giây phút nhẹ nhàng. Hãy làm những điều mình thích, biết san sẻ với những mảnh đời bất hạnh, biết tri ân và đáp ân, biết tu sửa, ôn giáo pháp của Phật dạy để rèn luyện thân tâm bình thản với cuộc sống, an lạc với chính mình, với tuổi già thấp thoáng bóng hoàng hôn.
Những ngày qua, “Tình Người” đã dệt thành tấm mền ấm áp đắp lên cuộc sống, dệt thành bản nhạc ru êm tâm hồn ông Hữu và bà Minh. Ông vẫn bước chậm từng buổi sáng, vẫn theo bà tham dự những cuộc vui, chiến thắng sự mệt mỏi của thân xác. Riêng bà luôn yêu thiên nhiên, yêu hoa lá cỏ cây, yêu chim bay bướm lượn, yêu bầu trời xanh ngát bao la, yêu thơ văn, yêu âm nhạc vô bờ ...là nguồn hạnh phúc hiện tại.
Bà đang tìm những chiếc lá vàng thu rơi nhẹ, ngẩng nhìn trời cao, mây xám lửng lơ tản mác không còn ánh nắng, nhưng Bà đã có màu nắng của Tình Người chiếu ấm áp trong tim. Tâm hồn Bà đang tắm gội suối thơ trong niềm đam mê nhẹ nhàng.
Tình Người
Bóng nhuộm hoàng hôn ngắm ánh tà
Yên bình những phút của đôi ta
Dòng đời diễn biến sinh qua lão
Cõi thế an nhiên bệnh tới già
Nhịp sống chan hòa tình kẻ cận
Thiên đường thắm đượm nghĩa người xa
Con tim nắng ủ nồng hơi ấm
Hạnh phúc dâng trào cảm lệ sa.
Minh Thúy Thành Nội
Tháng 9/2025
Tác giả Minh Thúy Thành Nội nhận giải Vinh danh Tác Giả VVNM 2023 từ nhà văn Cung Tích Biền
Tác giả bắt đầu tham gia Viết Về Nước Mỹ từ tháng 11, 2018, với bài “Tình Người Hoa Nở”. Cô tên thật là Nguyễn Thị Minh Thúy, sinh năm 1955. Qua Mỹ năm 1985, hiện là cư dân thành phố Hayward thuộc Bắc Cali. Tác giả nhận giải Vinh danh Tác giả 2023.
(*1) Bản nhạc “Chiều Tím thơ Đinh Hùng / nhạc Đan Thọ
(*2) Bản nhạc “Xin Còn Gọi Tên Nhau” tác giả Trường Sa
