hình trên net
Bữa cơm chiều nay, trên bàn, đĩa cá kho tiêu vẫn còn nóng hổi. Khói nghi ngút quyện với mùi nước mắm nồng nàn, mùi tiêu cay nồng, thứ hương vị quen thuộc ấy đã ngấm sâu với tôi từ thuở nhỏ.
Tôi vừa gắp miếng cá đưa lên miệng thì thằng con trai nói: “Ba ăn mặn quá, bác sĩ nói dễ bị cao huyết áp.” Tôi khựng lại, miếng cá chựng lại trên đầu lưỡi. Một câu nói nghe tưởng đơn giản vậy thôi, mà như ai đó chạm nhẹ vào ký ức tôi, đánh thức hình bóng má lom khom bên bếp lửa, bên nồi cá kho tiêu. Cái vị mặn của nồi cá kho tiêu của má, không chỉ là nước mắm, là tiêu ớt, mà còn là vị của những ngày thiếu thốn, của sự chắt chiu, của một đời tảo tần. Đó là thứ gia vị mà má đã rắc vào từng bữa cơm, âm thầm nuôi anh em tôi khôn lớn.
Mấy chục năm trôi qua, nhưng tôi vẫn nhớ nguyên cái vị mặn của nồi cá kho ngày ấy, nó thấm vào từng thớ thịt, thấm vào cả ký ức.
Tôi nuốt miếng cá xuống. Vị mặn không chỉ dừng ở đầu lưỡi, mà lan tỏa đến cả trong tim. Tôi ngẩng lên nhìn con, rồi chậm rãi nói: “Ba quen ăn mặn, có lẽ, đó là thói quen bắt nguồn từ bà nội con. Hồi xưa nhà mình nghèo lắm. Nghèo đến độ đôi khi chẳng đủ gạo nấu một bữa cơm no. Một mớ cá hủn hỉn, một mớ tép riu nhỏ xíu bắt được dưới ao sau nhà cũng là cả một món ngon cho cả nhà. Bà nội con kho tiêu, đổ thật nhiều nước mắm, kho cho thật mặn. Mặn để đỡ tốn thức ăn, mặn để chấm rau hái ngoài vườn. Vậy là cả nhà có một bữa ăn no bụng, một bữa cơm ấm cúng. Bà nội đã nuôi anh em ba lớn lên bằng những bữa cơm mặn chát như vậy đó.”
Rồi tôi lại thấy hình bóng má tôi hiện về thật rõ ràng đến từng chi tiết. Bà lom khom nơi bếp lửa, tóc cột gọn sau gáy, áo bà ba đã bạc màu theo thời gian. Đôi tay má, vẫn thoăn thoắt nhúm lửa, lặt rau, kho cá. Tay má, chai sần, nứt nẻ, thô ráp vì đồng ruộng, vì củi lửa. Đôi bàn tay đó không chỉ nuôi sống chúng tôi, mà còn ươm mầm cho những ước mơ được đi học của anh em tôi, chính là nơi tôi cảm nhận hơi ấm của yêu thương.
Bây giờ, mỗi lần tôi nấu cá kho, tôi lại như thấy má đứng đó, lom khom bên nồi cá. Mùi cá kho tiêu thơm lừng ấy không chỉ làm tôi thèm vị mặn, mà còn khiến tim tôi thắt lại.
Giờ đây, khi đã làm cha, tôi càng thấm thía cái vị mặn ấy. Đó không còn đơn thuần là vị của nước mắm, của tiêu, của ớt. Mà là vị của một thời khốn khó, là vị của tình mẫu tử bao la. Vị đó thấm vào từng thớ thịt tôi, nằm yên trong ký ức. Mỗi lần nếm lại, là một lần tôi thấy mình được trở về trong vòng tay của má.
Tôi nhìn thằng con trai, nó đang nhăn mặt vì miếng cá kho tôi nấu hơi mặn. Nó lớn lên trong đủ đầy: cơm ngon canh ngọt, tiện nghi không thiếu thứ gì, bạn bè có cái gì, nó có cái đó; máy lạnh thì phải “mở lạnh, đắp mền cho đã!” thì làm sao nó cảm nhận được trong từng giọt nước mắm bà nội rưới vào nồi cá kho ngày ấy, là biết bao đêm bà trằn trọc lo cái ăn cái mặc, là sự hy sinh mà bà chẳng bao giờ kể lể.
Ừ, hóa ra có những thứ mình muốn giữ mà cũng không giữ được. Má tôi, người đàn bà tảo tần ấy, giờ đã về với cát bụi. Bữa cơm ngày xưa giờ chỉ còn trong trí nhớ. Nhưng cái vị mặn ấy, nó chưa từng rời bỏ tôi. Nó là một phần của ký ức, âm thầm nhắc tôi nhớ về một thời đã xa, về một người mẹ, về sự hy sinh thầm lặng mà cao cả bằng tình yêu thương vô bờ bến, bằng hy sinh thầm lặng đã dành cả cuộc đời mình để anh em chúng tôi có được ngày hôm nay.
Tôi tự nhủ: tôi sẽ kể cho con cháu tôi nghe về người bà, người mẹ thầm lặng mà vĩ đại của chúng. Về những bữa cơm đơn sơ chỉ có cá kho và rau luộc nhưng vô cùng đậm đà, ấm áp. Tôi muốn tụi nhỏ hiểu rằng, có những thứ không thể mua được bằng tiền, không học được từ sách vở, mà chỉ có thể cảm nhận bằng trái tim như cách tôi vẫn đang cảm nhận vị mặn ấy mỗi ngày.
Thằng con tôi vẫn ngồi đó, lặng thinh. Tôi biết, nó đang bắt đầu hiểu ra: cái vị mặn trong miếng cá kho kia, không chỉ là vị của món ăn, mà là vị của một đời người và không bao giờ phai.
Nguyễn Tế
Nguồn: Fb Trang Văn Chương Miền Nam - Nguyễn Tế
