Nếu có dịp nào đó, bạn rong ruổi, lang thang về một vùng quê, hãy dành một chút thời gian để lắng nghe những âm thanh cuộc sống, ở đó có biết bao điều lặng lẽ mà ta chưa biết, có bao cảm xúc làm lòng ta bâng khuâng. Đó chính là cái "hồn quê" còn lẩn khuất sau lũy tre làng…
Chuyện Một Bà Mẹ Quê
Mẹ quê, mẹ quê vất vất vả trăm chiều
Nuôi đàn, nuôi một đàn con chắt chiu
Bà bà mẹ quê!
Gà gáy trên đầu ngọn tre
Bà bà mẹ quê!
Chợ sớm đi chưa thấy về
Chờ nụ cười con, và đồng quà ngon. (Bà Mẹ Quê)
Buổi chiều, nơi miền quê xa xôi, một bà mẹ tóc đã bạc, lưng đã còng như một dấu chấm hỏi bước đi liêu xiêu trong cái ráng chiều. Ngày nào cũng vậy, khi nắng chiều còn vương vãi trên cánh đồng, hắt hiu trên ngọn đồi vắng, và đàn trâu rục mõ trở về, bà lão lại ra tận ngoài ngõ đứng nhìn trời với ánh mắt xa xăm như trông ngóng một ai đó!
Chuyện kể rằng, sau khi bà sanh hạ một đứa con trai chưa đầy tháng tuổi thì nhận được hung tin, người chồng của bà "tử trận". Bà khụy xuống vì đau thương như có ai đang xé nát trái tim, cào cấu cõi lòng bà, tâm hồn bà lúc ấy hoảng loạn, rối bời, và bà đã nghĩ đến cái chết như con đường giải thoát khỏi những khổ lụy cuộc đời… vừa lúc đó, tiếng khóc của đứa trẻ thơ khát sữa mẹ đã kéo bà trở về thực tại. Nhìn đứa con thơ dại, bà nói thầm: Ôi! Con yêu, mẹ phải sống, phải nuôi con thành người để cha con mỉm cười nơi chín suối.
Thời gian trôi qua, nỗi buồn đau trong bà cũng đã dịu xuống khi nhìn thấy đứa con trai duy nhất mà bà hết lòng yêu thương nay cũng đã lớn khôn. Cho dù bà phải tảo tần sớm hôm, dãi dầu mưa nắng để kiếm tiền nuôi con thì bà cũng thấy vui, niềm vui ấy tuy nhỏ nhoi nhưng với bà là niềm hạnh phúc lớn. Cứ nghĩ tới chuyện sau này con bà lấy vợ, sanh cho bà một bầy cháu là bà đã thấy sung sướng, quên hết những vất vả nhọc nhằn…
Những tưởng điều mơ ước bình thường và chính đáng kia sẻ trở thành hiện thực, nhưng trời đã không chiều lòng người, đứa con trai mà bà hết lòng thương yêu và hy sinh cho nó, nay lại tỏ vẻ thờ ơ với bà, vì sao thế?
Một lần bà đến trường để kiếm con, vì nó về trễ bữa, nhưng đứa con trai nhìn bà với vẻ mặt tức giận rồi chạy biến khỏi tầm mắt của bà… qua hôm sau, những đứa bạn học chung lớp với nó la lên: "Ê, hôm qua tao thấy rồi. Mẹ mày chỉ có một mắt". thằng con bà đã xấu hổ vì điều đó rồi quay ra căm ghét bà, nó chỉ muốn cho bà biến mất khỏi cuộc đời này. Ngay hôm đó, sau khi tan học về, nó đã ném cho bà một cái nhìn giận dữ rồi nói thẳng mà không hề phân vân: "Có phải mẹ muốn biến con thành trò cười cho chúng nó!". Bà chỉ lặng im không một lời than thở hay trách móc.
Đứa con trai duy nhất mà bà hết lòng yêu thương đã cứa những vết dao thấu tận tâm can bà rồi lẳng lặng bỏ đi, trong lòng tràn đầy bực tức, nó không hề quay lại nhìn xem cảm xúc của người mẹ lúc đó đau đớn ra sao, nào bà có tội tình gì cho cam. Suốt đời bà chỉ hết lòng thương yêu, chăm sóc và mong con thành người, Chẳng lẽ như thế là có tội!
Bà bà mẹ quê! Đêm sớm không nề hà chi
Bà bà mẹ quê! Ngày tháng không ao ước gì
Nhỏ giọt mồ hôi, vì đời trẻ vui.
Thằng con trai ấy đã rời bỏ làng quê lên thành phố với học bổng đại học. Sau khi tốt nghiệp nó ở lại thành phố làm việc, rồi cưới vợ, và không bao giờ có ý nghĩ trở lại quê nhà dù chỉ một lần. Nhà vợ nó là một dòng họ "Danh gia thế phiệt" nên nó đã giấu nhà vợ về nơi xuất xứ cũng như bà mẹ nơi quê nghèo đã sinh ra nó, nhọc nhằn nuôi nó thành người như hôm nay. Nó nói với mọi người: "Tôi mồ côi từ nhỏ" thế đấy.
Cuộc sống đầy đủ những tiện nghi, vật chất đã làm nó say đắm và quên mất lối về quê nghèo, thỉnh thoảng nó lén vợ gửi cho bà chút tiền lẻ, rồi tự nhủ thế là đã làm tròn bổn phận để lương tâm không cắn rứt, giày vò. Nó cấm bà không được liên hệ gì với nó…
Nhưng tấm lòng của một người mẹ thương nhớ con biết mấy cho vừa, cho dù chính người con ấy không cần, thậm chí còn hất hủi thì bà cũng quyết một lần tìm gặp, chẳng phải để thở than, trách móc hay cầu xin lòng thương xót của nó, nhưng để bà yêm tâm khi thấy nó bình an, hạnh phúc rồi bà sẽ trở lại làng quê sống nốt quãng đời còn lại trong cô đơn âm thầm, trong nỗi nhớ con da diết đến thắt dạ thắt lòng.
Đời Mẹ… Nghèo
Một ngày kia, bà bất chợt lên thành phố thăm con, nơi xứ lạ quê người, mọi thứ thật lạ lẫm với bà, nhưng lòng mẹ thương con đã giúp bà vượt qua mọi khó khăn, cho dù phải vất vả lắm bà mới có thể tìm đến được cái địa chỉ của con. Đã mấy lần bà định đưa tay bấm chuông, gọi cửa nhưng lại thôi, cứ sợ mình nhầm địa chỉ. Bà lẩm bẩm: "Chẳng lẽ con mình lại ở căn nhà to và sang trọng thế này ư?", rồi bà lại nghĩ, nếu nhầm thật thì xin lỗi người ta chứ mình có làm gì đâu! Nghĩ vậy, bà liều đưa tay bấm chuông.
Không phải đợi lâu, khi cánh cửa hé mở, mấy đứa trẻ xuất hiện. Khi nhìn thấy một bà lão trông có vẻ lam lũ, nghèo khó đứng trước cửa nhà, có đứa la lên cười nhạo, cho là người ăn xin, có đưa hoảng sợ thụt vào trong nhà… rồi thằng con trai bà cũng có mặt, những tưởng nó sẽ vui mừng đón bà vào nhà chơi cùng các cháu, vì thực sự bà chưa từng biết mặt các cháu của bà. Lòng bà lão đang khấp khởi vui mừng, bà mỉn cười với nó, định mắng yêu nó vài câu như hồi nhỏ bà vẫn ôm nó vào lòng …
Thế nhưng, thằng con trai đã dập tắt nụ cười trên đôi môi héo hắt của bà bằng cái nhìn giận dữ, có lẽ vì lo sợ sự có mặt của bà sẽ làm lộ tung tích, làm xáo trộn cuộc sống bình yên của nó chăng? nó hét lên: "Sao bà dám đến đây làm cho con tôi hoảng sợ! bà đi khỏi đây ngay! Đi ngay!". Thoáng chút ngỡ ngàng, bà lão chỉ nhỏ nhẹ lên tiếng: "Ồ, xin lỗi, tôi nhầm địa chỉ" và lặng lẽ quay đi.
Bước chân của bà vội vàng, hấp tấp như đang trốn chạy, bà vội vã ra bến xe để trở lại quê nhà, suốt con đường dài bà đã âm thầm khóc, nhưng không phải để oán trách đứa con mà mình đã mang nặng đẻ đau, cũng không phải khóc vì nó đã hất hủi bà, những giọt nước mắt ấy nhỏ xuống là vì lòng mẹ thương con, mong muốn cho con có được cuộc sống an vui hạnh phúc, dù mẹ có phải hy sinh bao nhiêu cũng không quản ngại, dù con có không nhìn nhận thì mẹ cũng sẽ không buồn …
Bà bà mẹ quê!
Chân bước ra đời cõi xa
Bà bà mẹ quê!
Từ lúc quê hương xóa nhòa
Nhớ về miền quê, mà giọt lệ sa
Nhận được thư mời họp mặt của các bạn chung lớp nơi trường cũ, thằng con trai của bà nói dối vợ là đi công tác. Nó muốn trở về trường cũ để cho bạn bè thán phục sự thành đạt của nó, và cũng để xóa nhòa đi cái kỷ niệm không vui là hình ảnh người mẹ chỉ có một mắt của nó. Sau buổi họp mặt, thằng con trai ghé qua căn nhà xưa nay đã chông chênh, đổ nát của mẹ vì đã quá lâu nó không về, và cũng vì tò mò muốn biết làng quê nay đổi thay ra sao hơn là muốn thăm mẹ. Thế nhưng, khi nó vừa đến đầu ngõ, mấy người hàng xóm cho biết, bà lão đã chết vài ngày trước đó và do không có thân nhân, chính quyền cùng các hội đoàn đã lo mai táng cho bà chu đáo. Sau đó trao lại lá thư của bà lão đã gửi cho nó.
Con yêu dấu!
Mẹ lúc nào cũng nhớ và thương con nhiều lắm. Mẹ xin lỗi con về việc đã dám tự mình lên thành phố thăm con bất ngờ và làm cho các cháu phải hoảng sợ. Mẹ rất vui khi biết con sẽ về tham dự buổi họp mặt với các bạn cũ noi mái trường thân yêu ngày xưa, nhưng mẹ sợ mình không thể bước ra khỏi ngõ để có thể nhìn thấy con được, nay mẹ mắt đã mờ, chân đã run nên đi lại rất khó khăn. Mẹ cũng ân hận lắm vì đã làm con xấu hổ với bạn bè trong suốt thời gian con đi học ở đây.
Con yêu!, con có biết không, ngày xưa con còn nhỏ xíu, khi chơi đánh khăng cùng chúng bạn trên cánh đồng, rồi con bị nạn làm hỏng mất một bên mắt. Lúc ấy, mẹ xót xa lắm. Mẹ không thể ngồi yên nhìn con lớn lên mà chỉ có một con mắt, con phải là người hoàn toàn bình thường như mọi người, vì vậy, mẹ đã cho con chính con mắt của mẹ.
Mẹ cũng đã bán tất cả những gì mà mẹ có, mẹ đã dành dụm bấy lâu để bác sĩ làm phẫu thuật thay mắt cho con. Cảm ơn Trời, Phật mọi chuyện đã tốt đẹp, và con đã bình thường trở lại như xưa, lòng mẹ sung sướng kể sao cho hết! Chưa bao giờ mẹ có chút mảy may hối hận về việc đó. Mẹ rất hãnh diện vì con đã nên người và thành đạt trong cuộc sống, mẹ cũng rất mãn nguyện về những gì mẹ đã dành cho con. Hôm nay, con đã nhìn thấy cả một thế giới tươi đẹp bằng chính con mắt của mẹ …
Mẹ yêu con nhiều lắm
Mẹ của con
Tôi luôn tin rằng, tất cả những bà mẹ trên thế giới này đều có một điểm chung giống nhau, đó là lòng yêu thương và sự hy sinh mà không cần bất cứ một sự điều kiện nào. Những người mẹ ấy dù khác nhau về ngôn ngữ, màu da, phong tục… nhưng họ gặp nhau ở cái thiên chức làm mẹ, có người mẹ nào mà không yêu thương con cái mình, cho dù chúng có hư hỏng hay nghèo khổ thì mẹ vẫn mãi là chỗ dựa, là nơi nương náu yên lành nhất. Tình thương yêu của cha mẹ chẳng bao giờ già, chẳng bao giờ lạc hậu. Chính vì Thượng đế không thể hiện diện khắp mọi nơi nên đã gửi đến các bà mẹ cho mỗi người chúng ta đấy thôi!
Thầy Cô cho ta tri thức, Cha Mẹ cho ta tấm lòng.
Phan Văn Thanh Chs trường Văn Đức
