(Như một đáp ứng cho bài “Xảy ra vào mùa Thu” của Đặng Thơ Thơ)
Thằng bé chọn bộ y phục của The Flash — siêu nhân có biệt tài chạy nhanh như chớp, và đôi khi còn nhanh hơn tốc độ của ánh sáng — để giả dạng đi xin kẹo trong đêm Halloween. Mặt nạ của nó được làm từ vải che mắt mà một hãng hàng không đã phát miễn phí cho các hành khách khó ngủ, được khoét hai lỗ ở mắt. Thằng bé cắt hai vệt chớp màu vàng từ giấy thủ công rồi gắn lên hai bên thái dương.
Con chị của nó khắc vệt chớp lên thân quả bí rồi khoét ruột bí và thắp ngọn nến trắng bên trong.
Quả bí là đèn chào mừng và cũng để khắc phục đêm ma quỷ.
Mỗi năm người mẹ của hai đứa trẻ nghĩ đến tục lệ phải-giả-dạng-để-được-kẹo như một trò chơi đánh lạc hướng tử thần, đồng thời cũng là hành động chấp nhận sự huỷ diệt đã được tiền định. Bất cứ người mẹ nào cũng biết trước cái chết sẽ phải đến cho họ, cho mọi đứa con và mọi sinh vật được sinh ra đời.
Ký ức về mỗi lần mang nặng đẻ đau cũng là một lằn sẹo-chớp trên thân thể, để sửa soạn cho vệt chớp cuối cùng.
Mỗi một mùa Halloween là một bước tiến gần hơn tới tro bụi. Tử thần và thời gian là một.
Nhưng trò chơi giả dạng của mọi đứa bé thể hiện sức mạnh từ chính sự trinh bạch của tuổi thơ. Vì niềm tin của mọi đứa bé mạnh gấp bội quyền uy của tử thần, vũ khí trá hình của chúng rất mong manh vả thô sơ: bút chì, phấn, mặt nạ, và những y phục làm từ giấy thủ công, các-tông, quần áo cũ, vải màu. Dễ gì tử thần sẽ bị lừa để không bắt cóc những đứa trẻ? Nhưng niềm tin về sự bất diệt của tuổi thơ và ảo thuật biết đâu sẽ chiến thắng. Từng năm từng năm, những đứa trẻ cải biến thành siêu nhân hoặc những nhà chạy xe đua vượt tốc độ thời gian, thành phù thủy biết dùng cán chổi để bay cao hơn mặt trăng, thành những con mèo đen có đến chín vận mạng, thành Dorothy theo cơn lốc trôi dạt đến xứ Oz rồi cũng về được nhà, hay Alice hoà nhập vào thế giới lạ lùng sau tấm gương, thành những công chúa có thể ngủ say ngàn năm nhưng sẽ hồi sinh tức thời chỉ bởi một nụ hôn tình cờ và nhẹ như gió thoảng.
Vào mùa thu 1975 mẹ thằng bé được 13 tuổi – bằng tuổi nó bây giờ. Tuy mẹ nó ngay lúc đó đã nghĩ mình quá tuổi đi xin kẹo, gia đình ông bà bảo trợ thuyết phục mẹ nó tham dự vào tục lệ mà "mọi đứa trẻ Hoa kỳ đều không thể bỏ qua." Mẹ nó được hoá trang thành một "cậu" thuỷ thủ có khuôn mặt xanh biếc như màu trời và mái tóc hung quăn màu hạt dẻ. Từ một cô bé tị nạn với khuôn mặt đặc Việt nam mẹ nó đã biến thành một kẻ lạ với giới tính mập mờ và tông tích gần như siêu thực. Bà bảo trợ cho mẹ nó mượn y phục thuỷ thủ trắng viền xanh màu biển với mũ beret xanh, giải thích chậm rãi để mẹ nó hiểu, "Ta biến cháu thành thuỷ thủ vì như vậy cháu sẽ là công dân của thế giới, và biển nào cũng sẽ là nhà của cháu."
Hình như mọi hoá thân vào dịp Halloween, nói cho cùng, đều là nỗ lực đánh lừa không gian và thời gian – đồng thời là sự nhận thức (cố chôn vùi trong vô thức) rằng mọi mưu mẹo đánh lừa những yếu tố siêu hình đều có thể bị phản tác dụng?
Có bao giờ những trò chơi hoá trang sẽ đày ải con người thật của một đứa bé, và biến nó thành vô số những người lạ? Hay, như sách truyện The Runaway Bunny* mà mẹ thằng bé thường đọc cho nó vào buổi tối lúc nó vẫn còn bé hơn bây giờ, rằng một con thỏ con không bao giờ có thể chạy vuột tầm nhìn của thỏ mẹ, vì thỏ mẹ lúc nào cũng ở bên cạnh thỏ con và có thể nhìn thấu suốt tâm linh nó:
Nếu con là đá trên ngọn núi cao
Mẹ sẽ là người leo núi đến tận nơi phiến đá.
…
Nếu con là huệ tây trong khu vườn kín
Mẹ sẽ là người làm vườn. Và mẹ sẽ thấy con
Mẹ sẽ là người làm vườn. Và mẹ sẽ thấy con
…
Nếu con là chim bay xa bay xa
Mẹ sẽ là cây cành để con bay về đậu.
Mẹ sẽ là cây cành để con bay về đậu.
Cho đến lúc nào thì những đứa trẻ chưa lớn, và những đứa trẻ đang đóng vai người lớn, sẽ tháo bỏ y phục và mặt nạ, để thực sự đón nhận thời gian và sự chết như mẹ, như nhà, trong tâm hồn chúng nó?
Nói cho cùng, ma quỷ, tử thần, thời gian, thật sự chỉ là sự phóng đại, nỗi khủng hoảng hiện sinh, những ảo tưởng của lịch sử từ khái niệm mẹ và nhà. Ma-mẹ-đất-biển-nhà.
Sau đêm Halloween là bữa tiệc bí của lũ sóc hoang. Trái bí tròn màu cam bị cắn nát, nằm chỏng trơ với những hạt bí vương vãi như các con thuyền li ti bị mắc cạn trên sân cỏ, như điệp khúc mùa thu tái sinh đến vô biên hình thể lá vàng, lá đỏ đã rơi xuống lòng đất tự hôm nào.
Đinh Từ Bích Thúy
Hậu-Halloween 2016
___________________
Hậu-Halloween 2016
___________________
* The Runaway Bunny (Thỏ Con Trốn Chạy) là truyện nhi đồng nổi tiếng của Margaret Wise Brown, với tranh minh hoạ của Clement Hurd.
