1.
ánh sáng là da của nước
và bóng tối: mái nhà của đất
giữa hồn mi
có một phòng giam
bị niêm phong bởi một vết thương đã liền
mà bên trong vọng ra tiếng mưa rơi lên trang sách
khuôn mặt mi viết tên nó bằng cách soi gương
nhưng tên của mi và Cuộc Sống đều lừa mi
theo cùng một lối
như nhan đề một bài thơ
giăng bẫy kẻ sắp đọc
bài thơ đó.
***
2.
bài thơ
như một đám mây bị hiểu lầm
bởi trí tưởng tượng
lẽ ra đang nhàn tản
lại phải lao khổ trong giờ thi.
bài thơ
như một nhúm gió nhút nhát
quẩn quanh trong bờ rào không khí lơ đễnh:
hai dấu ngoặc đơn
-nó là lời chú thích cho chính sự hiện hữu của mình
và đừng hiểu sai kết thúc
những dấu chấm đồng âm dị nghĩa quá nhiều.
***
3.
bài thơ luôn bị đẻ non
nếu coi nó là thứ được tạo thành
thay vì tìm thấy
nhưng có thể non vài giây vài phút nhiều ngày
thậm chí là tháng là năm
và đôi khi là hơn nửa đời người.
những đứa trẻ -thơ (đứa trẻ-bài thơ)
thường luôn không lành lặn
thừa một ngón tay: một từ
thiếu một ngón chân: một dấu câu
một chi bị liệt: một câu, một từ đã chết
hay đã chỉ còn trơ đáy của ý nghĩa
bệnh tim bẩm sinh: nhịp
hội chứng down: quá luận đề và quá tuyên truyền.
nên nhiều trẻ thơ khoẻ mạnh
chối bỏ chủng tộc mình
và sống bên ngoài mặt giấy
bên ngoài trí nhớ loài người
thỉnh thoảng gặp nhau
trong giấc mơ ngắn ngủi của một ngôn ngữ cổ xưa bị nguyền rủa
nơi chúng đọc cho nhau nghe những vần thơ trác tuyệt
nơi truyền miệng những bài thơ chưa và sẽ không bao giờ được sinh ra
với những bài thơ tuyệt tác
đã từng hiện diện như đám phù du
như một chiếc bóng mờ
rồi mất hút dưới bóng của thời gian
cùng ánh sáng chói lọi của lãng quên.
chúng
xuất hiện và biến mất
gần như cùng lúc
tựa chớp sáng của niềm vui trong đôi mắt
sau một cặp kính râm.
***
4.
Hàng tỉ bài thơ đã chết
cho tồn vong của tổ quốc thi ca
và đài tưởng niệm những chiến sĩ trận vong vô danh đó
vẫn còn đang dang dở
(dù được dựng lên cùng ngày lập quốc)
nhưng sẽ kịp khánh thành vào ngày tốt đã định:
ngày đất nước diệt vong.
Sự vô danh vô tận kia
còn rộng chỗ cho tất cả:
ngay cả thứ không-thơ
(bài thơ này sắp bị xô vào đó
đặt tên cũng chẳng để làm gì)
nên thi sĩ hay người không thi sĩ, hãy miệt mài làm thơ
đừng chỉ mỗi ngày mà là mỗi phút mỗi giây
mỗi hơi thở là một từ một tiếng
hãy tham vọng lấp vồng lên lỗ huyệt vô cùng
để vòng hào quang đổi trán:
những bài thơ vô danh
phải nằm dưới chân triệu nhà thơ vô danh.
***
5.
đã thực sự bước vào những ngày
cuộc sống run rẩy bước đi
trên tấm thảm làm bằng da chính mình
vì bên dưới là hư không
mà nó lỡ liếc nhìn.
và chỉ riêng thần may mắn mới chăm chú lắng nghe lời mi cầu nguyện
nhưng mọi vị thánh bổn mạng của mỗi từ mi thốt ra
đều đã bỏ mi đi
nên lời mi nói
vô hình như không khí
bão hoà trong chiếc thư chai mi quẳng lên trên biển của tuyệt vọng.
nhiều ý nghĩ của mi đã lên niết bàn
ở ngay đầu lưỡi
thoát kiếp đầu thai thành âm thanh
bởi một dấu chấm của thời gian:
một vĩnh cửu nhuần.
mỗi chỗ đều không có chỗ của nó
bài thơ này phải kết thúc bằng dấu chấm của một bài thơ khác.
***
6.
tôi đã sống như một cột cây số
bên con đường mà thời gian đi qua
cũng đã chờ nhưng chưa từng gặp mặt
để thấy nỗi thất vọng dửng dưng trên gương mặt thời gian:
rằng so với kỳ thuỷ nó chẳng đi xa hơn được mấy
và tôi sẽ an ủi bằng những lời xuẩn muội:
có thể chăng, mi đã đi ngược chiều
***
7.
luôn có một nỗi ngờ vực trong lòng
về sự bất tương hợp giữa tôi và thế giới
trật nhịp là lẽ thường
và hoà điệu chỉ may rủi hoạ hoằn
tôi chắc rằng mình đã sinh ra đúng lúc
vậy thì, hẳn là thế giới đã được dựng nên
sớm hay có lẽ là trễ chỉ một chút
***
8.
Đôi khi hắn thức dậy sớm hơn lệ thường
để bắt gặp lũ đồ đạc trong phòng
quây kín xung quanh mình
đang cử hành những nghi lễ bái-nhân giáo dị kỳ
như một lỗi lầm nhỏ bị phát giác
mọi cử chỉ không động đậy chợt sựng lại
mọi lời khấn không âm thanh đột khựng im
chỉ những bìa sách còn giữ mặt kiêu mạn
cười lạch xạch bằng tiếng gió lùa
và hắn biết hắn phải thức chờ
mưa sẽ rơi sáng nay chủ nhật
bởi ngủ cùng một cơn mộng du
nắng sẽ phi lên cao
trong lúc mưa té xuống khỏi giường
kể từ đó chẳng có gì báo trước cho một ngày không có gì.
***
9.
Tôi chỉ là một kẻ trung gian
căn phòng trọ đến với tôi trong một vài năm
rồi chuyển tới cho một người thuê khác
những tờ tiền quá giang vào túi tôi
trước khi ghé sang một chiếc ví khác
những câu hỏi gửi tới tôi
tôi đem đến cho câu trả lời luôn được định sẵn
giấc mơ trốn trong cái vô tri của tôi về sự đang hiện hữu của nó
và chuồn vào cái biết của tôi: rằng nó vừa có mặt đây thôi.
***
10.
Bài thơ bất thần tông phải tôi
như một kẻ lái xe đã say mèm
rồi gấp gáp lỉnh mất
nên tôi vội vã ghi lại nhân dạng nó
như một bản truy nã
để một ai đó đọc được và nhận ra
cho tôi biết nó đang ở đâu
tôi sẽ đến tìm gặp nóđể xin lỗi
và tạ ơn.
***
11.
Không ai cứu được ai
sự ân cần chúng ta dành cho nhau
cùng lắm chỉ như là không gian trang nghiêm
vây quanh một lời cầu nguyện.
Không ai có thể nghe mọi tiếng gọi từ ta
dù bạn gào thét
chỉ trừ sự im lặng
luôn đáp lại sốt sắng
bởi tên của nó
là mọi âm thanh.
Chúng ta có cần gì nhiều đâu
một dòng sông
một cây cầu bắc ngang qua
nối hai bờ
đều là biển cả.
sự ân cần chúng ta dành cho nhau
cùng lắm chỉ như là không gian trang nghiêm
vây quanh một lời cầu nguyện.
Không ai có thể nghe mọi tiếng gọi từ ta
dù bạn gào thét
chỉ trừ sự im lặng
luôn đáp lại sốt sắng
bởi tên của nó
là mọi âm thanh.
Chúng ta có cần gì nhiều đâu
một dòng sông
một cây cầu bắc ngang qua
nối hai bờ
đều là biển cả.
***
12.
Chia sẻ khổ đau không bao giờ là việc trút bớt gánh nặng
như cơ chế vận hành của một chiếc đồng hồ cát
hay như năng lượng bị tiêu hao trong các quá trình vật lý
với hy vọng cuộc chuyển dời cơn tuyệt vọng đến người đối diện
sẽ làm hẫng vơi đi cơn khốn quẫn
bằng ma sát của lòng cảm thông
khổ đau là một sự bảo toàn
tuyệt đối.
như cơ chế vận hành của một chiếc đồng hồ cát
hay như năng lượng bị tiêu hao trong các quá trình vật lý
với hy vọng cuộc chuyển dời cơn tuyệt vọng đến người đối diện
sẽ làm hẫng vơi đi cơn khốn quẫn
bằng ma sát của lòng cảm thông
khổ đau là một sự bảo toàn
tuyệt đối.
Chia sớt khổ đau là việc tạo một bản sao nỗi đau của mình trong người trước mặt
mà độ trung thực so với bản gốc
sự sắc nét
vẻ sống động
phụ thuộc vào mối giao cảm giữa hai người
vào niềm tin trầm tích
không dựa trên thời gian.
Có những lúc bản sao nỗi đau của nàng
ở sâu thẳm trong tôi
mà tôi thấy
mà tôi cảm nhận
mà tôi nghe
mà tôi ngửi
mà tôi không biết
của tôi hay của nàng mới là bản gốc
chúng giống nhau hơn hai giọt nước
chúng giống nhau như hai giọt lệ.
Lúc khác
nỗi đau của nàng là một trang giấy kín những dòng chữ run run xúc cảm
náo động buồn thương
và rồi sao chép sang tôi
thành một tờ giấy trắng
trắng hơn vôi
trắng hơn mây trời
trắng đến nỗi
làm
tình
yêu
u
tối.
mà độ trung thực so với bản gốc
sự sắc nét
vẻ sống động
phụ thuộc vào mối giao cảm giữa hai người
vào niềm tin trầm tích
không dựa trên thời gian.
Có những lúc bản sao nỗi đau của nàng
ở sâu thẳm trong tôi
mà tôi thấy
mà tôi cảm nhận
mà tôi nghe
mà tôi ngửi
mà tôi không biết
của tôi hay của nàng mới là bản gốc
chúng giống nhau hơn hai giọt nước
chúng giống nhau như hai giọt lệ.
Lúc khác
nỗi đau của nàng là một trang giấy kín những dòng chữ run run xúc cảm
náo động buồn thương
và rồi sao chép sang tôi
thành một tờ giấy trắng
trắng hơn vôi
trắng hơn mây trời
trắng đến nỗi
làm
tình
yêu
u
tối.
***
13.
Khi tất cả đều nhìn
mọi khung cảnh bị chớp lấy
hợp lại thành một toàn cảnh của thế giới:
cái nhìn của Thượng Đế
Khi tất cả đều lắng nghe
mọi âm thanh cùng hết thảy dạng thức của im lặng
(hai sự im lặng thì khác nhau nhiều hơn là hai âm thanh)
thâu lại bản hợp xướng vẹn nguyên
của một khoảnh khắc thực tại.
Khi tất cả cùng suy tư
mọi ý tưởng và tưởng tượng
được ghi chép đầy đủ
vào cuốn từ điển siêu phàm của ý niệm.
Khi tất cả cùng nằm mộng
Đấng Toàn Năng thức giấc
thế giới không còn nằm trong giấc mơ của ngài
lúc đó
mọi giấc mơ đều giống nhau
đều là bản sao của giấc mơ mà ngài nghĩ rằng mình sẽ mơ
chúng xếp cạnh nhau như những ô vuông trên bàn cờ
một bàn cờ tuyền màu đen tuyệt đối
vô tận và vĩnh cửu.
***
14.
Để sử dụng thời gian hiệu quả
như bài học cuộc sống mà chúng ta vẫn thường nghe
tôi vừa đi vừa suy nghĩ
vừa đọc sách vừa nghe nhạc
vừa ăn vừa xem phim
tôi hầu như luôn làm hai việc cùng lúc
ngủ mà mắt vẫn nhìn.
Rồi khi yêu em
tôi vẫn chưa bỏ được thói quen nhọc nhằn kia
tôi vừa đi vừa nhớ em
tôi vừa suy nghĩ vừa nhớ em
tôi vừa đọc sách vừa nhớ em
tôi vừa nghe nhạc vừa nhớ em
tôi vừa ăn vừa nhớ em
tôi vừa xem phim vừa nhớ em
bỗng dưng tôi có nhiều giờ thẫn thờ
nhiều giờ bâng quơ
nhiều giờ lặng lẽ một mình
tôi vẫn không bỏ được cố tật đó
tôi vừa nhớ em
vừa
nhớ
em.
***
15.
Còn gì nữa ơi thời gian phiến loạn
Cướp của tôi những năm tháng hoang đàng
Còn gì nữa ơi thời gian khất thực
Tôi xót thương cho hết ngày chưa sang.
Nguyễn Hải Việt
