
Trong phạm vi bài này, tôi sẽ cố gắng thu gọn kiến thức của mình (có lẽ không tránh được phần nào chủ quan ) để viết về 3 chủ đề liên quan đến rượu vang sau đây:
- Chủ đề đầu tiên, mô tả thể thức uống rượu vang, một kiến thức rất căn bản cần thiết cho bất cứ ai khi tham gia những bữa tiệc tùng, giao tế với bạn bè hay những đối tác trong làm ăn.
- Chủ đề thứ hai, vài kiến thức sơ sài của nền sản xuất rượu nho và giới thiệu vài ba chai rượu vang trên thị trường, tiêu biểu cho ngành rượu của 9 quốc gia thuộc hàng đầu thế giới và Thuỵ Sĩ.
- Chủ đề thứ ba, dưới mắt chuyên môn về khoa học thực nhiệm, tôi muốn nêu ra vài suy nghĩ về chữ “Ngon” trong thưởng thức rượu vang.
(1) Thể thức uống rượu vang trong tiệc tùng
Hình ảnh những tên say xỉn đánh vợ, đá con xảy ra gần như hàng ngày trong cái xóm lao động mà gia đình tôi cư trú đã nhấn sâu vào ký ức, tạo cho tôi những thành kiến không tốt đẹp vể rượu từ khi tôi còn ở tuổi ấu thơ. Nhưng lớn lên, khi bước vào cái nhã thú của văn chương, thơ phú, tôi đã có cái nhìn về rượu với một tí khác lạ hơn (dù chỉ trong lãnh vực văn chương, thực tế tôi vẫn rất xa lạ với rượu!). Hình ảnh lãng mạn của Phạm Thái, nghĩa sĩ thời Lê mạt đã vì cái chết của Trương Quỳnh Như mà rời bỏ chí lớn về với rượu say và thơ phú: ”Chí lớn trong thiên hạ không đựng đầy đôi mắt mỹ nhân“.
Hay khi đọc bài thơ “Lương Châu Từ“ của Vương Hàn, thời Đường, mang cho tôi cái cảm khoái với nét hào hùng của người chiến binh, uống vài ly rượu trước khi ra chiến trường (giống như những Kamikaze uống ly sake trước khi lên máy bay và không bao giờ trở lại):
Bồ đào mỹ tửu dạ quang bôi
Dục ẩm tì bà mã thượng thôi
Tuý ngoạ sa trường quân mạc tiếu
Cổ lai chính chiến kỷ nhân hồi.
Đâu đó, có ai thích thú mà dịch rằng:
Rượu ngon kèo chén lưu ly
Uống thì trên ngựa, tiếng tì giục sôi
Say sưa ngã ngựa chiến trường
Xưa nay chinh chiến mấy ai trở về!
Trong cái tâm trạng lang thang thi phú đó, sang Thuỵ Sĩ, ít hay nhiều trong nghề nghiệp kiếm sống, tôi cũng có liên hệ với rượu, kèm theo sự hoà nhập trôi chẩy của tôi vào xã hội và con người Thuỵ Sĩ… đã cho tôi những hiểu biết khá tốt về rượu. Hình ảnh đẹp đẽ, lịch lãm chất đầy tính ngoại giao của người Thuỵ Sĩ khi uống rượu trong những cuộc gặp mặt, tiệc tùng đã cho tôi cái nhìn khá đẹp về rượu. Cũng chính nhờ hiểu biết của tôi về rượu (dù tửu lượng của tôi rất bé, nếu không muốn nói là quá bé) tôi đã có được những người bạn rất chân tình thân thiết, chẳng có ai trong số họ là những tên bợm rượu hay điên khùng vì rượu như tôi đã từng gặp trong quá khứ, tại Việt Nam.
Trong bài này tôi muốn mô tả cái phong thái uống rượu vang rất chuẩn của người Thuỵ Sĩ trong tiệc tùng to lớn hay trong những cuộc họp bạn nhỏ bé bình thường tại gia. Theo tôi nó cần thiết cho bất cứ ai nếu muồn tìm đến cái khoái cảm khi uống rượu vang với bạn bè hay khách khứa.
1.- Ly uống rượu.
Có thể trong những bữa tiệc phức tạp, người ta sử dụng nhiều loại ly uống rượu, nhưng theo tôi có thể chia ra làm 3 loại ly, tuỳ thuộc vào mục đích sử dụng trong tiệc tùng tại nhà hàng hay trong gia đình.
- Ly uống rượu khai vị: Thông thường rươu khai vị thường là rượu vang trắng, vang hồng hay Sâm-Panh. Với những loại rượu này chai rượu được để trong xô nước đá hay đã được làm lạnh trước khi uống. Ly uống rượu hình tulip, hơi hay không chụm phần miệng, ly không to nhưng thon và cao. Lý do là rượu dùng lạnh nên diện tích của ly ít tiếp xúc với không khí chung quanh sẽ giữ được lạnh lâu hơn. Chính vì ly thon nên khi uống rượu trắng hay Sâm-panh lạnh người ta không lắc, lý do là lạnh không làm cho rượu bốc hơi nên không có mùi hay rất ít mùi. Đặc biệt với Sâm-panh khi rót rượu vào lý thường nổi bọt vì vậy ly dài sẽ tránh được sự tràn rượu.
Trong các bữa tiệc đông người, trong đại sảnh, dĩ nhiên những bàn ăn hình tròn hay quả trám có ghi số bàn cho khách cố định. Nhưng tại các góc đại sảnh hay dọc theo chiều dài đại sảnh có vài ba cái bàn trên đó có rượu khai vị, nguời phục vu rót rượu rượu vào ly cho khách tự lấy, hay có người bưng những khay với những ly rượu khai vị đi mời khách. Với ly khai vị trên tay, khách đi gặp gỡ người quen biết nói chuyện hỏi thăm..v..v.. Nếu bữa tiệc tại gia thì rượu khai vị thường thường tại phòng khách, với vài ba món ăn thêm nho nhỏ như Fromage cuộn hoa (Têt de moine ), trái Olive lên giấm, hạt dẻ…
- Ly rượu chính uống trong bữa ăn: Nếu rượu dùng trong bữa ăn là vang trắng hay hồng thì cái ly lớn hơn ly rượu khai vị tí chút. Nếu là rượu đỏ thì ly lớn hơn khá nhiều, có thể bằng trái cam, miệng ly chụm. Lý do là vang đỏ được uống ở nhiệt độ khá ấm (thường từ 20 – 26 độ) vì vậy diện tích bề mặt ly lớn nên tiếp xúc với không khí ấm áp trong phòng càng làm cho rượu ngon hơn, ngoài ra ly vòm để người uống rượu có thể lắc làm rượu tiếp xúc với thành ly, rượu bốc mùi thơm khi uống.
- Ly uống nước: tại góc hay ở giữa bàn (nếu là chiếc bàn to rộng), xen kẽ các khay thức ăn trên bàn ăn trong đại sảnh, nhà hàng hay trong phòng ăn gia đình, người ta để một vài chai nước suối hay nước trai cây như táo, cam…v…v.. Nhưng thường là nước suối kèm theo vài ba cái ly, thường là ly thông thường bằng thuỷ tinh trong và hình ống. Ly này dành cho người nào khát nước hay không uống được rượu nhiều, dùng để chêm vào trong lúc ăn tiệc (cá nhân tôi phải có, chỉ vài ngụm rượu đầu tiên cho thủ tục cụng ly, chúc tụng là tôi phải dùng đến nó để kéo dài đến cuối bữa tiệc!)
2.- Chọn và thử rượu.
Thông thường trong các bữa lớn, tổ chức tại nhà hàng hay đại sảnh thì không có giai đoạn chọn và thử rượu đã được đặt trước rồi. Nhưng trong các bữa tiệc nhỏ một hay hai bàn ăn tại nhà hàng hay tại tư gia. Giai đoạn này mới có, khi mọi người ngồi quanh bàn ăn chuẩn bị cho ăn uống.
- Chọn rượu: Nếu rượu chưa được đặt trước, nhân viên phục vụ hay quản lý nhà hàng đã biết người nào là “chủ xị“ (người đặt bàn hay chủ nhân mời khách). Họ mang ra một bảng menue, ghi danh sách rượu, kèm theo giá cả cho người chủ xị xem, lựa chọn loại rượu. Có vài trường hợp, bữa tiệc tổ chức để mừng thọ cha mẹ hay kỷ niệm ngày cưới...v..v.. người chủ xị sẽ dành sự chọn lựa rượu cho cha hay mẹ hay vợ.
- Thử rượu: Sau khi chọn rượu xong, phục vụ sẽ mang chai rượu đến người chọn rượu, cầm 2 tay (một tay đỡ cổ chai, một tay đỡ thân chai) và ngửa mặt Êtiket lên đưa cho người chọn rượu nhìn và xác định có đúng loại rượu được chọn không, nếu đúng chỉ gật đầu nhẹ là chai rượu được mở. Mở chai rượu xong, người phục vụ sẽ rót ra ly của người thử rượu khoảng 20 hay 30cc và đứng chờ kết quả. Người thử rượu sẽ cầm ly rượu lên, lắc nhẹ cho rượu sóng lên thành ly (với rượu đỏ rất quan trọng vì nhờ độ ấm của ly làm cho rượu bốc mùi, rượu trắng việc lắc chỉ là hình thức vì rượu lạnh ở khoảng 5-10 độ coi như không bốc mùi). Người thử rượu sẽ để sát mũi vào ly để ngửi sau đó uống một ngụm nhỏ (khoảng 2, 3cc) cho rượu chan hoà trong miệng và uống nhẹ nhàng qua cuống họng để cảm nhận cái thơm, cái dịu ngọt của rượu! Nếu bằng lòng, nhìn người phục vụ (họ đang chờ đợi) gật đầu nhẹ, thế là xong, rượu sẽ được rót cho mọi người. Đôi khi, trong bữa tiệc tại gia hay có khi tại nhà hàng, người chủ xị đã đặt rượu rồi, họ mở ra và tự ý rót một tí vào ly của mình và tự thử! Lý do là trước khi đem rượu ra đãi khách họ kiểm chứng cho chắc ăn (thực sự ngon, vừa ý hay không) sau đó họ mới rót rượu cho khách.
3. Rót rượu và cụng ly:
- Rót rượu: Sau khi chai rượu đã được vừa ý, người phục vụ sẽ rót rượu (thông thường chai ruợu được quấn một chiếc khăn coton quanh cổ chai để tránh rượu chảy xuống cổ chai, nhỏ vào khách và cũng để cho mỹ thuật). Khi rót rượu chú ý những điểm sau đây:
- Luôn luôn rót cho phụ nữ trước. Nếu người thử rượu là phụ nữ (là bà mẹ của chủ xị, là người quan trọng của bữa tiệc) thì rót tiếp cho bà ta sau đó mới rót cho các phụ nữ khác. Nếu bà ta không có vị trí cao nhất (chẳng hạn là vợ của chủ xị mà trong bữa tiệc có bà mẹ, quan trọng hơn ) thì có thể rót cho bà mẹ trước sau đó tới phụ nữ khác rồi mới đến qúi ông.
- Khi rót luôn luôn để mác chai rượu lên mặt trên.
- Rót không quá 2/3 ly, nếu ly tròn và to (để uống rượu vang đỏ thì khoảng 1/3 hay quá lắm 1/2 là nhiều, lý do để chai rượu dư đủ cho khoảng 8 hay 10 người!
- Khi rót rượu không để cổ chai rượu tựa vào miệng ly rượu.
- Cụng ly: Nếu bữa tiệc nhiều người, nhiều bàn, trong đại sảnh thì cụng ly chi thực hiện với vài ba người ngồi gần mình hay cùng bàn với mình và trong tầm tay mình mà thôi. Sau đây là những điều cần biết khi cụng ly:
- Phải cầm ly rượu tại khoảng giữa cán ly, tuyệt đối không cầm lên thành ly, quá rõ ràng là không đẹp và ly không đụng vào nhau khi cụng ly.
- Khi đưa ly rượu lên, hơi nghiêng ly về phía người cụng ly với mình, cho 2 phần đầu của ly gõ nhẹ vào nhau.
- Khi cụng ly phải tuyệt đối nhìn vào mắt người ta với vẻ thân thiện vui vẻ! Rất vô duyên và bất lịch sự nếu nhìn ra chỗ khác hay quay mặt nói chuyện với người khác khi cụng ly. Với những cặp vợ chồng hay bạn trai gái… họ cụng ly xong, ghé đầu sát vào nhau kèm theo nụ hôn nhẹ phớt qua trên môi.
- Khi cụng ly nên nói một vài cầu chúc tụng như chúc sức khoẻ (zum Wohl; Santé) hay chúc ăn ngon (guten Appetit; bon appetit), có thể nói thêm vài câu gia tăng thân thiện như cám ơn đã có lời mời, hay chúc mừng sinh nhật..v..v..
4. Uống rượu và tiếp thêm rượu:
Uống rượu phải từ tốn chậm rãi, tỏ vẻ biết cảm nhận cái ngon của rượu và món ăn. Tuyệt đối không uống kiểu VN, hô hoán “100% dzô“ một lối “ngưu ẩm”, tốn rượu, rất khó coi (nói ra các bạn không tin chứ với kiểu uống 100% thì chắc tôi than hết rượu, vì rượu chứ có phải nước đâu!).
Nếu mình muốn mời rượu ai, chi cần cầm ly rượu lên hướng về người đó với thái độ và ánh mắt mời họ, người ta sẽ cầm ly lên và cụng nhẹ riêng biệt với mình và uống (ít hay nhiều không thành vấn đề). Nếu người đó ngồi xa, ngoài tầm tay mình chi cầm ly rượu lên giơ về phía họ ra ý mời, họ sẽ cầm ly rượu lên và cả hai chào nhẹ và uống rượu.
Khi ly rượu của mình đã cạn, muốn uống thêm, nên nhìn vài người chung quanh thấy ly của họ cũng cạn. Mình nhấc chai rượu lên (Êtiket hướng lên trên), nhìn họ ra ý muốn tiếp rượu cho họ, nếu họ đang nói chuyện mình nên chờ để cho họ nhìn thấy ý định của mình. Nếu họ cầm ly nghiêng nhẹ về mình hay gật đầu có ý muốn mình rót thì mình mới rót. Nếu họ nói cám ơn và đưa bàn tay lắc nhẹ hay che lấy miệng ly có ý không mốn thì không nên rót. Nếu họ đưa 2 ngón tay ra dấu tí chút, thì rót ít như người ta muốn. Ngược lại nếu người ta rót cho mình thì sau khi họ rót xong mình nên nói câu cám ơn. Tuyệt đối không có chuyện cưỡng bách uống hay chê bai, xỏ xiên khi nguời ta chối từ hay người ta chỉ chạm môi vì lịch sự ..v..v..
5. Thay đổi loại rượu khác:
Tình trạng thay đổi loại rượu đang uống bằng một loại rượu khác có thể vì lý do:
- Loại rượu đang dùng trong bữa tiệc vì lý do nào đó, không hợp với khẩu vị
- Loại rượu đang dùng không còn nữa nên phải mang loại rượu khác ra thay thế.
Thông thường tại các nhà hàng sang trọng (Hotel cỡ 4 hay 5 sao chẳng hạn) ly uống rượu cũ được thay bằng ly mới, nghĩa là khách được thưởng thức rượu mới không pha trộn (dù chỉ một tí rượu cũ trong ly cũ). Tuy nhiên trong các bữa tiệc tại gia (vì rượu cũ không còn?), khi chủ nhân mở chai rượu mới, nhưng tuyệt đối không bao giờ rót rượu mới vào ly của khách vẫn còn rượu cũ (dù ít hay nhiều)! Phải ra hiệu cho khách hay chờ cho khách uống hết rượu cũ mới rót rượu mới vào. Nhất là với những loại rượu khác nhau như vang trắng, vang đỏ hay vang hồng…
6.- Vài ý kiến riêng tư:
Để kết luận cho chủ đề này tôi xin viết ra đây vài ý kiến riêng tư mà tôi đã từng gặp đôi lần với vài người bạn VN. Viết ra để mọi người suy nghĩ đúng sai.
Một lần vợ chồng anh bạn VN đến nhà tôi chơi. Tôi dẫn hai người đến nhà người bạn Thuỵ Sĩ của tôi ở gần khu trượt tuyết, một căn nhà truyền thống của Thuỵ Sĩ (vách khung bằng cây xen kẽ beton, cửa sổ nhỏ xinh xinh có những chậu hoa sặc sỡ…). Tôi muốn giới thiệu cho người bạn một dạng văn hoá rất độc đáo của Thuỵ Sĩ.
Vào bữa cơm tối, 6 người quay quần quanh chiếc bàn gỗ cổ xưa trong không gian ấm cúng với ánh đèn nến bập bùng, lãng mạn. Người vợ Thuỵ Sĩ rót rượu vang trắng khai vị ra 6 cái ly, rồi họ cầm ly lên để cụng ly. Vợ chồng tôi và anh bạn cũng cầm ly lên, nhưng người vợ không cầm ly. Vợ chồng người Thuỵ Sĩ ngạc nhiên nhìn bà ta, ra dấu mời bà ta cầm ly. Bà bạn VN im lặng nhìn họ rất vô tư! Tôi hiểu là bà ta chưa biết phong tục, nên nói vài lời rất gọn, giải thích là họ mời chị cụng ly đó! Bà ta quay sang, trả lời là không uống được rượu! Người chồng của bà ta hình như đã thấy khó chịu nên nói:
- Thì em cứ cầm ly lên cụng ly với họ, chỉ đụng vào môi tí chút, không uống có sao đâu!
Bà ta có chút bực mình nhìn thẳng vào mặt chồng và nói:
- Em không uống được rượu mà cụng cái gì?!
Dĩ nhiên, trong vẻ ngỡ ngàng cũa hai vợ chồng người bạn Thuỵ Sĩ, tôi ngắn gọn bài “giải thích con cá nó sống vì nước“ lý do tại sao bà ta không cụng ly với mọi người cho họ hiểu. Và cũng dĩ nhiên họ mỉm cười cho qua! Nhưng sau đó họ không một lần mời bà ta món ăn gì cả trong suốt bữa tiệc, để bà ta tự do chọn lựa! Tôi hiểu, đó là phản xạ của họ với sự cứng nhắc thiếu ngoại giao vậy.
Có lẽ tôi cũng xin viết ra một vấn đề khác (ngoài rượu) liên quan đến sự vô ý của nhiều người VN (nhất là phái nữ), đó là lúc bắt tay. Nhiều người khi bắt tay thường đưa bàn tay rất mềm, ủ rũ, không xương, đôi khi rất lạnh! cho người ta bắt! Vô tình tạo ra sự nhạt nhẽo, vô duyên trong ngoai giao. Thay vì đưa bàn tay có lực, xiết đủ chặt để tỏ lòng thân thiện có lẽ nó ngoại giao hơn.
Một câu truyện khác nữa, tôi viết ra để trấn an những người không thích uống rượu hay không có quyền uống rượu (tôn giáo, phụ nữ mang thai..v..v..). Thời gian tôi còn làm việc, vẫn thường tham dự những bữa tiệc mà khách mời từ tứ xứ đến, có người đến từ các quốc gia Đạo Hồi hay thai phụ gần sinh..v..v.. trong lúc cụng ly, họ vẫn mang ly (rượu hay ly nước trắng) lên cụng ly đúng thủ tục giao tế, sau đó họ bỏ xuống hay họ nói vài câu xin lỗi vì lý do không uống rượu. Chẳng có gì khó khăn hay tạo ra phiền phức, bực mình cho người khác cả! ai ai cũng hiểu và vui vẻ chấp nhận, khác hoàn toàn với lạnh lùng cứng ngắc, vô duyên!
(2) Quốc gia sản xuất rượu vang trên thế giới & Vài loại rượu vang tiêu biểu
Một số quốc gia trên thế giới trong lịch sử sản xuất rượu vang (đúng nghĩa là rượu nho) của họ đã có một thời rất phát triển, nhưng sau đó vì lý do nào nó đó bị mai một không phát triển được. Nhưng vào khỏang 20,30 năm cuối của thế kỷ 20 kỹ nghệ này được phát trển rất mạnh. Chỉ với khoảng thời gian rất ngắn ngủi, trên dưới 10 năm với những nỗ lực đổi mới trong sản xuất và luật lệ. Ngành sản xuất rượu nho của họ đã có một bước tiến nhảy vọt, mang đến hàng triệu việc làm cho giới trồng nho và các công ty sản xuất rượu, đóng góp vào nền kinh tế của họ nhiều tỷ USD vì xuất cảng rượu vang ra thế giới.
Trong số các quốc gia đó phải kể đến 5 quốc gia là Mỹ, Úc, Chile, Argentine và Nam Phi là vững mạnh hơn cả. Người ta gọi 5 quốc gia này là vùng sản xuất rượu vang tân thế giới, để phân biệt với những quốc gia đã có ngành sản xuất rượu vang truyền thống, cổ xưa, nhóm này được gọi là nhóm sản xuất rượu vang thế giới cổ xưa, đó là các quốc gia như Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đức, Thuỵ Sĩ, Áo, Anh quốc..v..v...
Chủ đề này chỉ đề cập một cách khái quát về hiện trạng của 9 quốc gia hiện đang đứng đầu thế giới về lượng rượu vang sản xuất cùng với một vài loại rượu vang coi như đại diện cho phẩm chất của kỹ nghệ rượu vang của quốc gia đó. Ngoài ra bài viết cũng đề cập Thuỵ Sĩ môt quốc gia sản xuất rượu không nhiều vì diện tích trồng trọt nhỏ bé, sản lượng không đủ cho tiêu dùng trong nội địa. Nhưng rượu Thuỵ Sĩ rất được ưa chuộng với khách du lịch.
1.- Rượu vang Pháp
Nước Pháp được coi là vương quốc của rượu vang về phẩm chất cũng như về sản lượng. Hiện nay diện tích trồng nho của Pháp chiếm khoảng 3% đất nông nghiệp (khoảng 850’000 Hectar), với lượng nho này Pháp đã sản xuất gần 8 tỷ chai rượu vang với trên 300 công ty hay nhà sản xuất rượu. Trong đó 1/3 rượu vang được xuất khẩu đi khắp thế giới, mang về cho Pháp gần 6 tỷ USD mỗi năm. Người Pháp được coi là giống dân uống rượu vang nhiều nhất thế giới, khỏang trên 60 lít/năm/người.
Vùng trồng nho được rải khắp nước Pháp, từ Nam xuống Bắc, từ Tây sang Đông cũng như đồng bằng đến cao nguyên. Mỗi vùng trồng những loại nho chuyên biệt dùng cho chế biến rượu, chính vì vậy khi nói đến rượu của vùng trồng nho nào tại Pháp, người ta có thể biết loại rượu đó được chế biến từ loại nho nào và có đặc điểm ra sao. Toàn nước Pháp có 14 vùng trồng nho chính và quan trọng trong kỹ nghệ sản xuất rượu, nhưng cũng có một số vùng trồng nho khác, nhỏ bé và không quan trọng như Lyon, Lorraine..v..v.. Trong số 14 vùng miền trồng nho quan trọng đó thì có 6 vùng trồng nho và sản xuất rượu nho nổi tiếng của Pháp đó là vùng Champagne; Bordeaux; Burgrundy; Loire Valley; Rhône Valley và Sauternes.
1- Champagne:
Vùng này trồng 3 giống nho chính là Pinot noir, Pinot Meunier và Chardonney. Đây là vùng sản xuất một loại vang nổ còn gọi là vang có hơi hay Champagne (Sâm Panh) là một sản phẩm độc đáo và nổi danh trên thế giới. Tên Champagne đã được quốc tế bảo hộ thương hiệu. Để giữ được tính độc đáo và phẩm chất của Sâm panh chính phủ Pháp đã đưa rất nhiều qui định rất chặt chẽ trong kiểm soát, chế biến cũng như tồn trữ, đóng chai… của loại rượu vang này. Có rất nhiều công ty sản xuất rượu vang nổ (vang có hơi) trong vùng này và được sử dụng danh từ Champagne. Trên thị trường có những chai Champage khá rẻ, chỉ khoảng 30 Sfr/chai, nhưng có những chai đặc biệt với giá trên 2000Sfr/ chai.
- Moèt & Chandon, Champagne Brut (Pinot Noir; Pinot Meunier & Chardonnay) 2014, giá khoảng 50Sfr/chai. Đây là loại Champage được thị trường ưa chuộng và bán chạy nhất.
- Cédric Bouchard, Champagne Brut, La Bolorée Blanc, 2009 (100% Chardonnay), được cho điểm 96/100, với giá 140Sfr/chai.
- Champage R.B. Bollinger, 2002 (Pinot Nour + Chardonnay), có giá là 204.50Sfr/chai.
- Champage Clos d’Ambonnay, Krug, 2001 (100% Chardonnay) được cho điểm 98/100, có giá 2’268 Sfr/chai. (trong danh sách rượu qu1i hiếm)
2- Bordeaux:
Đây là một vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng của Pháp và thế giới. Rượu vang của Bodeaux được xếp hạng rất cao trong danh sách rượu vang hiếm và quý trên thế giới, nhiều chai rượu đạt đến số điểm tuyệt đối (100/100), như chai rượu La Mission Haut Brionisson (1982) có giá 1’031.40 Sfr; Chai Mouton Rothschild, Pauillac (1986) có giá 1’026 Sfr. (Château Mouton Rothschild). Hầu hết các nhà sản xuất rượu vang cùa Bordeaux là những Châtaux, và có tổng cộng 88 Châteaux, trong đó có 61 Châteaux sản xuất rượu vang đỏ và 27 sản xuất vang trắng. Bốn loại nho được trồng và dùng cho sản xuất rượu là Cabernet Sauvignon; Merlot, Cabernet Franc và Petit Verdot. Rất ít loại rượu được biến chế từ một loại nho duy nhất mà phần lớn được pha trộn 4 loại với nhau theo tỷ lệ riêng biệt cho từng nhà sản xuất.
- Chateau Maison Blanche, Bordeaux 2014 (Merlot+ Cabernet Sauvignon + Cabernet Franc), đánh giá 4,5 sao giá 16Sfr/chai.
- Chateau Larteau, Bordeaux Supérieur, 2011 (50% Cabernet Sauvignon + 50% Merlot) giá 15.10Sfr/chai.
- Smith Haut Lafitte Blanc,Graves, Pessac-Léognan, 2013 (64% Cabernet Sauvignon + 30% Merlet + 5% Cabernet Franc + 1% Petit Verdot) có giá 61 Sfr/ chai.
3- Bourgogne:
Đây cũng là một vùng sản xuất rượu vang, đặc biệt là vang đỏ nổi tiếng ở miền Đông nước Pháp, giống nho trồng nhiều nhất là Pinot noir dùng cho rượu vang đỏ và vang hồng (rose) còn giống nho Chardonnay dùng cho vang trắng. Phần rất lớn rượu vang của Burgrundy được phân loại dựa theo kiểm định phẩm chất (AOC) của chính phủ. Nhiều thập niên về trước rượu vang Burgrundy đã được xem là ngang ngửa với vang Bordeaux, nhưng sau này có phần thua sút. Trên thị trường vang Burgrundy hiện nay khá rẻ so với vang Bordeaux, chỉ khoảng 20Sfr cũng có thể mua được chai burgrundy thuộc hàng khá ngon.
- Bourgogne Rouge (Ex-Leroy) 2012 (100% Pinot Noir) giá 38Sfr/ chai.
- Vougeot le Clos Blanc de Vougeot, (100% Chardonney) 2012 1er Cru, đánh giá phẩm chất là 89 – 97 /100 , giá 70.20Sfr/chai.
4- Loire Valley:
Đây là vùng sản xuất vang trắng quan trọng nhất của thung lũng sống Loire thuộc trung bộ nước Pháp. Giống nho trồng nhiều nhất là Sauvignon Blanc; Melon de Bourgogne; Chardonney, Cabernet Franc và Chemin Blanc dùng sản xuất vang trắng. Còn giống Chinon và Bourgueil dùng sản xuất vang đỏ. Vang vùng này có tí chút vị chát do chất tanin có nhiều trong các giống nho này, đó cũng là đặc tính của rượu vùng này vậy.
- Domainne de Ladoucette, poulliy Fumé de Ladoucette, 2011 (100% Sauvignon Blanc) giá 52.90Sfr/chai.
5- Rhône Valley:
Vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng thứ 2 của Pháp, chỉ sau Bordeaux. Những vùng trồng nho nổi tiếng nhất của vùng này đều qui tụ tại các vùng đồng bằng chạy dọc theo sông Rhône. Loại nho chính, trồng nhiều nhất và quan trọng cho sản xuất vang đỏ nổi tiếng là nho Syrah. Tuy nhiên có những loại nho khác, trồng ít hơn như Marsanne, Viognier và Grenache. Hầu hết vang sản xuất tại vùng này đều được đang ký kiểm định VOA.
- Paul Jacboulet Ainé, La Petite Chappelle, 2011 (100% Syrah), đánh giá 91/100, giá 49.70Sfr/chai.
- Domaine de Trévallon, Trévalon Blanc, 2014 (34% Roussanne + 34% Marsanne + 12% Clairette + 12% Chardonney + 10% Grenache Blanc), giá 28.Sfr/chai.
6- Sauternes:
Một thị trấn cách Bordeaux khoảng 40km về phía Nam, Sauternes là địa danh nổi tiếng sản xuất loại rượu vang trắng ngọt được dùng làm rượu khai vị cho những bữa tiệc. Rượu này được làm từ 3 loại nho Semillon, Sauvignon Blanc và Muscadelle trong đó nho Semillon được dùng với tỷ lệ cao nhất. Rượu ở đây có vị ngọt và mùi rất độc đáo làm cho người ta ngon miệng trước khi ăn đó là nhờ một loại nấm tên là Botrytis (gọi là nấm vương giả) làm cho trái nho teo khô lại nên gia tăng độ ngọt cùng với mùi vị thơm ngon do loại nấm này tạo ra.
- Sauternes, de Malle, 2 ème Cru, 2005 (Sémillon + Sauvignon Blanc + Muscadelle) giá 30.20Sfr/chai.
- Chateau Rieussec, Sauternes, 1 er Cru, 2009 (Sémillon + Sauvignon Blanc) giá 42.00 Sfr/chai.
2. Rượu vang Italy
Italy là quốc gia sản xuất rượu vang đứng hàng thứ 2 về lượng rượu vang sản xuất và xuất cảng ra thế giới, chỉ đứng sau Pháp. Nhưng nếu xét về phẩm chất rượu và tài chánh do rượu vang hay các loại rượu khác (vang nổ, vang ngọt…) thì vẫn thua xa vang của Pháp. Vang của Ý có mùi vị nồng mạnh, độ chua cao và ít ngọt hơn vang Pháp, có thể do khác biệt loại nho được trồng tại Ý và Pháp. Tuy nhiên đó cũng là đặc tính riêng của vang Ý và cũng làm cho nhiều người thích vang Ý. Vùng trồng nho và kỹ nghệ chế biến vang trải dài khắp nước Ý và được chia ra làm 20 vùng. Nhưng 3 vùng được coi là nổi tiếng về chế biến rượu vang nhất, đó là Toskana; Venetien và Piemont.
2. Rượu vang Italy
Italy là quốc gia sản xuất rượu vang đứng hàng thứ 2 về lượng rượu vang sản xuất và xuất cảng ra thế giới, chỉ đứng sau Pháp. Nhưng nếu xét về phẩm chất rượu và tài chánh do rượu vang hay các loại rượu khác (vang nổ, vang ngọt…) thì vẫn thua xa vang của Pháp. Vang của Ý có mùi vị nồng mạnh, độ chua cao và ít ngọt hơn vang Pháp, có thể do khác biệt loại nho được trồng tại Ý và Pháp. Tuy nhiên đó cũng là đặc tính riêng của vang Ý và cũng làm cho nhiều người thích vang Ý. Vùng trồng nho và kỹ nghệ chế biến vang trải dài khắp nước Ý và được chia ra làm 20 vùng. Nhưng 3 vùng được coi là nổi tiếng về chế biến rượu vang nhất, đó là Toskana; Venetien và Piemont.
1.-Toskana:
Rượu vang Chianti là sản phẩm nổi tiếng của Ý được sản xuất tại vùng này từ giống nho Sangiovese, là giống nho làm lên thương hiệu của Chianti trên thị trường quốc tế với khoảng 100 triệu lít/năm. Chính vì muốn giữ cái độc đáo cho Chianti nên chính phủ Ý đưa ra một quy định bắt buộc rượu Chianti phải được sản xuất bởi 70-80% nho Sangiovese. Ngoài ra vùng Toskana cũng trồng các giống nho khác như Canaiolo, Colorino hay một ít nho của Pháp như Cabernet Sauvignon, Merlot để sản xuất rượu vang trắng và đỏ. Sau đây là một số loại rượu nởi tiếng cả vùng này:
- Mandonino, Chianti Classico, 2012 (70% Sangiovese + 15% Melot + 15% Cabernet Sauvignon) giá 65 Sfr/ chai.
- Tignanello, Antinori, 2012 (Sangiovese; Cabernet Sauvigon; Cabernet Franc) được định phẩm chất là 94/100 , giá 52 Sfr/chai.
- Le Macchiole, Paleo Rosso, 2012, đây là hãng rượu chuyên sản xuất vang đỏ nổi tiếng của Toskana với loại nho Merlot. Giá 35Sfr/chai.
2- Venetien:
Thuộc vùng Đông Bắc Ý với thành phố du lịch nổi tiếng thế giới là Venice, được coi là vùng sản xuất rượu vang lâu đời nhất của Ý. Rượu vang đỏ Valpolivella, Amarone và Bardolino và vang trắng Saove và Prosecco được coi là những loại rượu vang nổi tếng của Venetien. Vài loại rượu vang được bán rộng rãi trên thị trường:
- Masi, Amarone Costasera, 2010 (70% nhi Corvina + 25% Rondinella + 5% Molinara) Định phẩm chất là 90/100 có giá 39Sfr/chai.
- Silvio Jermann, Sauvignon, 2014, Vang trắng (100% Sauvignon Blanc), giá 15Sfr/ chai.
- Dal Forno, Amarone della Valpolicella, 2013, được đánh gia là loại rượu ngon nhất trong năm của Venice, giá khoảng 265 Sfr/chai. Thuộc danh sách vang quí hiếm.
3- Piemont:
Vùng này thuộc Tây Bắc Ý, tiếp giáp với Pháp, nằm dọc theo triền núi Alpes, rượu vang đỏ là sản phẩm nổi tiếng của vùng này, nó được sản xuất bởi 3 loại nho chính là Nebbiolo, Barbaresco và Dolcetto. Rượu vang đỏ Piedmont làm từ 100% nho Nebbiolo là loại rượu rất nổi tiếng của Piemont. Vùng này có những loại rượu mang mùi vị giống của Pháp nhưng giá khá rẻ.
- Barono Mosconi, E. Pira Chiara Boschis (90% Barbaresco + 10%Nebbiolo), giá khỏang 12 -15 Sfr/chai.
- Barbera Al Suma, Braida, loại vang đỏ được tiêu thụ rộng rãi trong vùng, giá khoảng 15Sfr/chai.
3. Rượu vang Tây Ban Nha
3. Rượu vang Tây Ban Nha
Tây Ban Nha là quốc gia sản xuất rượu vang hạng 3 thế giới, sau Pháp và Ý, hàng năm Tây Ban Nha cho ra thị trường khoảng hơn 1tỷ gallon (khoảng 4,5 tỷ chai rượu). Diện tích trồng nho dùng cho sản xuất rượu khoảng 1,16 triệu Hectar, nhiều nhất là ở miền trung Tây Ban Nha như Rioja; Catalonia; Castilla..v..v..
Giống nho Tempranillo được trồng nhiều nhất ở khắp Tây Ban Nha, chiếm khoảng 20% diện tích và được dùng cho sản xuất những loại rượu nổi tiếng của Tây Ban Nha như Rioja; Toro và Ribera Dueco… Giống nho Bobal trồng ít hơn với khoảng 7% diện tích, trồng nhiều ở các vùng miền Đông như Valencia, Manchuela và nhất là Uitiel-Requena. Bên cạnh đó một số nho giống ngoại nhập, phần lớn từ Pháp càng lúc càng được sử dụng nhiều hơn trong kỹ nghệ sản xuất vang của Tây Ban Nha như giống nho Cabernet Sauvignon, Syrah (dùng cho vang đỏ) và nho Chardonnay và Sauvignon Blanc (dùng cho vang trắng và vang nổ). Tây Ban Nha chia ra làm 17 đặc khu sản xuất rượu vang, trong đó mỗi đặc khu sản xuất một loại vang có đặc tính khác nhau, rượu vang ở các khu sản xuất miền Nam thường có độ cồn cao hơn vang ở miền Bắc.
Những loại rượu vang nổi tiếng của Tây Ban Nha được sản xuất tại các vùng như Galicia; Catalonia; Castilla y leon; Andalucia; Ribera del Duero và Rioja. Sau đây là 3 vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng của Tây Ban Nha:
1.- Rioja:
Là vùng sản xuất rượu vang nổi tiếng nhất của Tây Ban Nha với giống nho Tempranillo, loại nho này cho ra những lại rượu rất ngon và phẩm chất của rượu càng ngon hơn nếu được tồn trữ 8 – 12 năm. Hiện nay rượu vang của vùng này được trồng thêm giống nho Pháp như Cabernet Sauvignon để cho thêm vào cùng với nho Tempranillo nguyên thuỷ tạo ra những loại rượu ngon không kém gì rượu vùng Bordeaux hay Burgundy của Pháp nhưng giá cả rẻ hơn nhiều.
- Vina Real, Gran Reserva, 2010 ( 80% Tempranillo + 20%Graciano), loại vang đỏ đã nhiều năm thẩm định phẩm chất từ 90 - 94/10, giá khá cao so với các rượu vang nội địa khác của Tây Ban Nha, khoảng 26 - 28Sfr/chai.
- Castillo de Albai,2016 (100% Tempranillo), loại vang đỏ bình dân của Spanien, nhưng cũng khá ngon, với dưới khảng 5 - 6Sfr/chai.
- Marqués de Murrieta 2013, (Tempranillo +Garnacha Tinta), vang đỏ rất ngon nếu dùng với những món ăn tính bột (Pasta) và Fromage, giá khoảng 12 - 18 Sfr/chai.
2.- Catalonia:
Thủ phủ của vùng này là Barcelona, thành phố lớn thứ 2 của Tây Ban Nha, sau Madrid. Đây là quê hương của rượu vang sủi bọt (Vang nổ). Tuy nhiên cũng sản xuất một số lớn vang đỏ nổi tiếng với sự kết hơp giồng nho Tempranillo và những giống nho đỏ của Bordeaux.
- Ramon Roqueta, 2013 (nho Tempranillo và Cabernet Sauvignon) loại vang đỏ mùi trái Cherry khá rõ rệt. Giá phải chăng khoảng 10 Sfr/chai.
- Los Condes Gran Reserva, 2010 loại vang đỏ có chút chát và đắng của Cacao làm bởi Tempranillo và Cabernet Sauvignon giá khoảng 12 Sfr./chai.
3.- Ribera del Duero:
Vùng sản xuất này ở miền Bắc Madrid, nơi đây cho ra những chai rượu vang đỏ nổi tiếng, nhiều chai rượu được xếp vào danh sách rượu quý hiếm trên thị trường, chẳng hạn như chai rượu vang Vega-Sicilia Unico (sản xuất bởi 80% nho Tempranillo và 20% nho Cabernet Sauvigon) hay chai Domino de Pingus (2006) với giá 778 Sfr.
- Astrales, Los Astrales (100% nho Tempranillo) đây là loại rượu bình dân của khu vực nhưng được xếp vào loại rượu ngon vì đã được định phẩm chất với đểm 90/100, giá mỗi chai khoảng 18Sfr/chai.
- Vega Sicilia,Tinto Vabuena, (95% Tempranillo + 5%merlot). Đây là công ty sản xuất rượu vang đỏ nổi tiếng ngon và giá khá mắc của Tây Ban Nha, trong hầm rượu của công ty này có những chai rượu giá từ 50Sfr đến 300 hay 400 Sfr. Hầu hết có điểm thẩm định phẩm chất từ 90 – 97/100.
4. Bồ Đào Nha
4. Bồ Đào Nha
Diện tích trồng nho dùng cho kỹ nghệ sản xuất rượu ở Bồ Đào Nha khoảng hơn 240’000 hecta, chiếm hạng thứ 7 thế giới. Hàng năm Bồ Đào Nha sản xuất khoảng 6 - 7 triệu Hectolit rượu xếp hàng thứ 11 thế giới. Trung bình một người Bồ Đào Nha uống khoảng 42 – 43 lít rượu vang, thuộc hàng “khủng“ thế giới. Có rất nhiều loại nho cổ xưa được trồng khắp toàn quốc, nhưng giống nho Touriga Nacional, Tinta Barroca, Tinta Roriz, Tinta Amarela, Touriga Francesca… là những giống nho trồng nhiều nhất.
Loại vang ngọt Porto với độ cồn khoảng 20% là loại rượu vang nổi tiếng của Bồ Đào Nha được dùng như một loại rượu khai vị. Vào thế kỷ 17 giữa Pháp và Anh có chiến tranh nên người Anh không thể mua được rượu của Pháp nên phải mua rượu vang của Bồ Đào Nha thay thế vào. Nhưng người Anh đã trộn rươu vang của Bồ Đào Nha với những loại rượu mạnh của Anh như Whisky và tạo ra rượu Porto (có nghĩa là Potugal) ngày nay với mùi vị độc đáo và độ cồn cao hơn rượu vang bình thường mang đậm sắc thái của rượu Bồ Đào Nha, thường dùng như món rượu khai vị. Có nhiều công ty sản xuất rượu Porto nổi tiếng trên thế giới với tên tiếng Anh như Taylor’s; Graham’s; Cockburn’s; hay Churchill..v..v.. Sau đây là vài loại rượu Porto đại diện cho Bồ Đào Nha có trên thị trường:
- Porto Late Bottled Vintage, 2011 (hỗn hợp nho Touriga Nacional + Touriga Franca + Tinta Borroca + Tinta Roriz), 19.5% cồn, rượu ngọt khá bình dân, giá khoảng 30Sfr/chai
- JP Azeltao Tinto, vang đỏ làm từ 3 loại men Castelai, Barroca; Syraz và Tinta Roriz, xuất cảng nhiều tại các QG Âu Châu, khá ngon giá phải chăng khoảng 7-8 Sfr/chai.
- Fonseca, Porto Vintage 2012 với nho Touriga Nacional, Touriga Francesca, Tinta Barroca, Tinta Cao, Tinta Roriz và Tinta Amarela, đây là công ty sản xuất những chai rượu nổi tiếng ngon của Bồ Đào Nha và có trong danh sách rượu quý hiếm của Thuỵ Sĩ, giá khoảng 60 - 90 Sfr/chai
5. Rượu vang Thuỵ Sĩ
5. Rượu vang Thuỵ Sĩ
Nếu xét về sản lượng rượu vang của Thuỵ Sĩ với các quốc gia lân cận như Pháp, Ý, Tây Ban Nha… thì Thuỵ Sĩ thua xa, lý do Thuỵ Sĩ có 90% là núi nên không có những cánh đồng nho rộng lớn như các quốc gia khác. Nhưng điều đó không có nghĩa là kỹ nghệ sản xuất rượu vang của Thuỵ Sĩ thua kém về phẩm chất. Rượu vang của Thuỵ Sĩ nhìn chung thuộc hàng rất khá, đồng nhất về phẩm chất, nghĩa là ở Thuỵ Sĩ không có loại vang rẻ ở mức dưới trung bình như tại các quốc khác như Pháp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. Khách hàng khi bỏ tiền ra mua rượu vang của Thuỵ Sĩ rất an tâm, không sợ bị lầm lẫn hay giả dối, đó là nhờ phẩm chất của rượu vang Thuỵ Sĩ rất đồng đều và hệ thống kiểm soát rất khắt khe.
Có thể nói khắp Thuỵ Sĩ đều có những nhà sản xuất rượu vang ở mức nhỏ, khoảng vài ba ngàn hectolit rượu/ năm, nhưng chỉ có 3 khu vực là Wallis; Waadt và Tessin là có những nhà sản xuất rượu vang khá lớn mà thôi. Rượu vang Thuỵ Sĩ là rất khó kiếm ở ngoại quốc, do là số lượng sản xuất không đủ cho dân Thuỵ Sĩ uống, nhất là dân Thuỵ Sĩ có niềm tin rất tốt với sản phẩm của chính mình sản xuất. Dân Thuỵ Sĩ coi việc uống rượu vang là một thứ uống trong giao dịch và thân hữu. Trung bình một người Thuỵ Sĩ tiêu thụ khoảng 33 lít rượu vang/năm, xếp hạng 4 thế giới. Sau đây là 3 vùng sản xuất rượu vang quan trọng nhất của Thuỵ Sĩ:
1- Wallis (Valais):
Vùng cao nguyên chạy dọc theo dãy núi Alpes, với hàng chục ngọn núi cao trên 4000m. Giống nho được trồng nhiều nhất ở vùng này là Pinot Noir, Gamay, Garanoir, Humagne Rouge và Syrah dùng cho sản xuất rượu vang đỏ. Giống nho Chasselas, Chardonnay; Pinot Gris, Heida, Chasselas… dùng sản xuất vang trắng. Rượu vang đỏ như Humagne Rouge (Carmelin); Helveticam (Pinot Noir) và vang trắng như Petite Arvine (Carmelin) và Heida du Valai (Carmelin) là những chai rượu rất ngon. Sau đây là vài loại rượu sản xuất tại khu vực này:
- Le Muzot Réserve, Cuvée Rouge du Valais, 2015, một loại rượu đỏ rất ngon, mùi rất êm nhẹ của gia vị như cam thảo, hồi… Nho Pinot noir là thành phần chính trong sản xuất và một ít nho Humagne Rouge, giá khoảng 18Sfr/chai.
- Carmelin, Humagne Rouge du Valais, 2015, 100% nho Humagne Rouge, có mùi thơm và ngọt rất dịu của trái bery rừng (Waldbeeren), loại rượu vang này bán rất chạy tại Thuỵ Sĩ, giá khoảng 16Sfr/chai.
- Carmelin, Petite Arvine du Valais, 2016, rượu vang trắng làm từ 100% nho Petite Arvine, có tí mùi chanh dây (Passion), nhiều năm phẩm chất được đánh giá 4,5 sao, giá khoảng 16Sfr/chai.
2- Waadt (Vaud)
Thuộc vùng nói tiếng Pháp Thuỵ Sĩ, chạy dọc theo hồ nước Lehmann, vùng này nổi tiếng sản xuất rượu vang trắng. Những loại vang trắng nổi tiếng như Yvorne Grand Cru hay Mont sur Rolle hay Féchy là những chai rượu trắng ngon, phổ biến trên thị trường, nó được biến chế từ loại nho trắng Chasselas.
- Yvorne Grand Cru, Chablais Sélection Terravin, 100% nho Chasselais, loại vang trắng rất ngon khi dùng với các món ăn Fromages. Được đánh giá 4.5 sao. Người ta cũng dùng nó như món rượu khai vị trong các bữa tiệc, giá khoảng 18Sfr/ chai.
- Féchy, La Pied de Vigne, 2016, Loại rượu trắng làm bởi nho Chasselas, vị rất dịu, giá khoảng 9Sfr/chai.
- Gamaret/ Maranoir (GG) Assemblage Vaud, rượu vang đỏ rất đậm màu, làm bởi nho đỏ Gamared va Garanoir có chất phụ gia là dâu tây, được đánh giá cao trong các cuộc triển lãm rượu tại Thuỵ Sĩ, giá khoảng 10 - 12 Sfr./chai.
3- Tessin (Ticino):
Thuộc vùng Thuỵ Sĩ nói tiếng Ý, giáp biên giới với Ý cho nên rượu sản xuất tại đây mang khá nhiều mùi vị của Ý, có nhiều chai rượu vang đỏ rất nổi tiếng do vùng này sản xuất từ loại nho Merlot, là giống nho được trồng nhiều nhất tại đây. Ngoài ra loại nho Cabernet Sauvignon cũng được trồng một ít dùng để pha trộn với Merlot trong sản xuất. Vùng này có nhiều loại rượu đỏ rất nổi tiếng như Merlot del Ticino (Tenuta la Minerva) hay Merlot del Ticino (Zanini Donaggio).
- Viti, Merlot del Ticino, 100% nho Merlot vời một vài chất phụ gia, rượu có tính hơi chua và hơi chát. Giá khoảng 11Sfr/chai.
- Castello Luigi,Mendrisio, 2013 (90% nho Merlot + 10% Cabernet Sauvignon), đây là chai rượu được liệt vào danh sách quí hiếm của Thuỵ Sĩ, giá khoảng 120Sfr./chai.
- Sole, Merlot del Ticino, 2015, 100% với nho Merlot, được huy chương đồng trong hội chợ vang của tỉnh, mùi thơm nhẹ và hơi chát. Giá khoảng 12 Sfr./chai.
6. Rượu vang Mỹ
6. Rượu vang Mỹ
Mặc dầu công nghệ sản xuất rượu vang của Mỹ đã có từ lâu theo bước chân của những di dân từ Âu Châu đến Mỹ lập nghiệp, nhưng bị tác động của luật cấm sản xuất rượu tại Mỹ năm 1920 đã làm cho nền kỹ nghệ này gần như bị tan rã. Những cánh đồng nho bị chặt bỏ, chỉ sau 5 năm thi hành luật, sản lượng rượu vang của Mỹ đã giảm sút khoảng 95% , thói quen uống rượu của dân Mỹ cũng bị mất đi rất nhiều.
Năm 1933 bộ luật này được bãi bỏ, nhưng khoảng thời gian 35 năm sau đó (1933-1968) phong trào sản xuất rượu vang của Mỹ được trở lại nhưng trong không khí sản xuất xô bồ, không đồng nhất về phẩm chất, giống loại nho và cả về kỹ thuật… Kết quả cho ra những loại rượu vang rẻ tiền, độ cồn không đúng chuẩn và thay đổi theo từng nhà sản xuất (quá cao, thường trên 20% độ cồn so với khoảng 14% rượu vang truyền thống)
Từ năm 1960 nhờ sự nhảy vào của các Đại Học, các Giáo Sư chuyên ngành đã sang Âu Châu, nhất là Pháp để học hỏi và mang những giống nho của Âu Châu về Mỹ tìm cách thuần hoá cho hợp với thổ nhưỡng của Mỹ, dĩ nhiên cũng phải nhờ những nỗ lực những nhà tài phiệt, như hãng Coca Cola… dám bỏ vốn vào đầu tư. Kết quả chỉ sau một thời gian rất ngắn, ngành sản xuất rượu vang của Mỹ đã có những bước tiến rất ngoạn mục, làm cho thế giới ngẩn ngơ. Hiện nay lượng rượu vang sản xuất tại Mỹ (phần lớn từ Cal.) đã ở vị trí hạng 4 thế giới, chỉ sau Pháp, Ý và Tây Ban Nha. Năm 1976 có cuộc thi “thử mùi mù” (Blind tasting) tại Paris, với 300 chai rượu khác nhau che giấu nhãn được đem ra thử. Cuối cùng 6 trong 10 chai được xếp hạng ngon nhất được sản xuất tại vùng Napa Valley, California, Mỹ. Kết quả đã làm cho thế giới ngạc nhiên và lượng sản xuất rượu vang của Mỹ nhảy vọt. Để bảo đảm danh tiếng và gia tăng tín nhiệm cho sản phẩm, hai năm sau (1978) chính phủ Mỹ ban hành một bộ luật “xuất xứ rượu vang“ AVA (American Viticultural Area) bắt buộc nhà sản xuất rượu vang tại Mỹ phải công bố rõ ràng giống loại cũng như tỷ lệ bắt buộc của loại nho được dùng trong sản phẩm. Nhờ bộ luật này mà tất cả sản phẩm rượu nho của Mỹ được đồng nhất về phẩm chất. Thật vậy ngày nay, khi bỏ tiền ra mua một chai rượu vang của Mỹ, người ta có thể yên tâm vì ngay trên Ê-ti-két đều ghi rất rõ ràng phẩm chất và thành phần hoá học trong sản phẩm.
Có thể nói tất cả 50 tiểu bang của Mỹ đều có những nhà sản xuất rượu vang nhưng tiểu bang Cali được coi là vương quốc rượu vang Mỹ về phẩm chất (đem về nhiều giải thưởng nhất trong các hội chợ quốc tế) cũng như lượng số (vị trí thứ nhất, khoảng 84% rượu vang sản xuất tại Mỹ).
Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là rượu vang của các bang khác không ngon hay không được khách hàng ưa chuộng. Chẳng hạn như rượu vang của Oregon với những vùng trồng nho Pinot Noir nhập cảng từ Pháp, họ đã cho ra những chai rượu vang không hề thua kém loại vang của Cali. Chẳng hạn như chai rượu Erath 2014.
Cũng vậy tại Columbia Valley thuộc tiểu bang Comlumbia, chai rượu Grand Estates Merlot sản xuất từ nho giống Merlot. Đó là những chai rượu vang có tên tuổi và được ưa chuộng trên thị trường Mỹ và thế giới, hoàn toàn không thua kém gì vang sản xuất tại Cali. Hay các quốc gia truyền thống rượu vang khác như Pháp, Ý…
Trong phạm vi bài này, tôi chỉ đề cập đến vài loại rượu vang nổi tiếng trong hai vùng sản xuất rượu nho quan trọng nhất của Mỹ thuộc bang California đó là vùng Napa valley (Bắc Cal.) và vùng Trung Cal. (Central Coastal Cal.). Thêm vào đó vài loại vang ở vùng khác, ngoài Cali, những chai rượu có tên trong danh sách rượu ngon và hiếm trên thị trường.
1.- Rượu vang vùng Napa Valley:
Vùng này trồng nhiều nhất là loại nho Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot và môt ít giống nho khác ít hơn như Malbec, Petit Verdot đó là những giống nho được mang từ Pháp về và đã được thuần hoá với thổ nhưỡng của Cali. Vùng này sản xuất phần lớn là vang đỏ. Sau đây là vài loại vang nổi tiếng được sản xuất trong vùng:
- Pahlmeyer 2012 (79% Cabernet Sauvignon +11% Merlot +5% Cabernet Franc + 4% Malbec và 1% Petit Verdot), có giá khoảng 141 Sfr /chai.
- Caymus 2011 (100% Cabernet Sauvignon) giá khoảng 118 Sfr/chai
Cả hai chai trên được xếp trong danh sách quí hiếm của Thuỵ Sĩ nên giá khá mắc. Ngoài ra còn có những loại rượu vang khác cũng từ Napa Valley khá nổi tiếng với giá phải chăng, được xuất cảng nhiều sang Âu Châu như Robert Mondavi Woodbridge; Newton, Napa Valey… Giá trong khoảng 15 - 20 Sfr/chai
2- Rượu vang vùng Central Coast:
Cũng là vùng sản xuất ra nhiều loại vang đỏ cũng như vang trắng rất nổi tiếng của Mỹ.
- Calera Chardoney và Delicator Chardoney là 2 loại vang trắng nổi tiếng và sản xuất nhiều nhất trong vùng này. Giá khoảng 12- 15 Sfr/chai
- Calera, Selleck Pinot noir được sản xuất bởi 100% nho Pinot Noir giá mỗi chai khoảng 18 - 26Sfr (tuỳ thuộc vào năm đóng chai từ 2011-2014). Trong đó chai sản xuất năm 2011 giá 46.50 Sfr/chai.
- Delicato Cabernet Sauvignon 2011: Được sản xuất bởi 100% nho Cabernet Sauvignon, rượu này được đánh giá 94/100 trong danh sách rượu vang hiếm và quí của hội Master of Wine, Thuỵ Sĩ năm 2016. Giá khoảng 42 Sfr/chai.
3- Rượu vang khác của Mỹ:
Ngoài Cali. ra, ở Mỹ còn nhiều nhà sản xuất rượu vang, dù không nhiều nhưng vẫn có những chai rượu vang rất nổi tiếng trên thị trường. Chẳng hạn như:
- Columbia Crest được làm từ hỗn hợp nho Merlot; Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc và Syrah, rượu này khá đậm màu và có chút vị chát, đã được thẩm định thuộc nhóm rượu 4,5 sao trong thị trường Âu Châu. Giá khoảng 15 Sfr./chai
- Betz La Serenne, Syra 2014, Washington State: làm từ 100% nho Syrah, giá khoảng 30 Sfr/chai.
7. Rượu vang Úc & Tân Tây Lan
7. Rượu vang Úc & Tân Tây Lan
Úc và Tân Tây Lan chỉ thực sự bước vào nghề trồng nho để sản xuất rượu vang chỉ khoảng trên dưới 60 năm nay mà thôi. Nhưng cũng như Mỹ, hai quốc gia này dù bước vào lãnh vực này chậm nhưng đã có những thành quả đáng kinh ngạc. Hiện nay toàn nước Úc có 62 khu vực trồng nho với diện tích tổng cộng là 160’000 héc-ta. Những giống nho chính được trồng nhiều nhất ở Úc là Shiraz, Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir, Chardonney, Riesling, Semillon và Sauvignon Blanc, Grenache, Verdelho và Viognier. Hầu hết các ruộng nho và cơ sở làm rượu vang đều tập trung tại 4 bang có khi hậu thuận lợi cho việc trồng nho, đó là bang South Australia; New South Wales; Victoria và bang Western Australia. Rượu vang được sản xuất tại các bang có những nét đặc trưng, phản ảnh sự khác biệt về điều kiện địa hình, khí hậu và thổ nhưỡng nơi trồng nho. Sau đây là vài loại rượu vang sản xuất tại 2 bang quan trọng nhất của Úc.
1- Rượu vang vùng Nam Úc (South Australia):
Nhờ điều kiện khí hậu và địa hình đa dạng cho nên tiểu bang này có thể trồng được nhiều giống nho khác nhau, giống nho trắng Riesling, Chardoney, Sauvignon Blanc dùng để sản xuất vang trắng. Còn các giống khác như Pinot Noir, Merlot… dùng cho vang đỏ. Tiểu bang này sản xuất hơn 50% rượu vang của Úc, cho ra những chai rượu vang nổi tiếng như:
- Clarendon Hills, Astralis 2010 được sản xuất với 100% nho Shiraz tại làng Mc LarenVale, chai rượu này được cho điểm tuyệt đối 100/100, và định giá là 265 Sfr/chai, trong danh sách rượu vang quí hiếm. Tuy nhiên những chai khác trên thị trường của công ty này cũng chỉ có giá khoảng 25 – 40Sfr/chai.
- Grange Hermitage, Penfolds là công ty sản xuất rượu vang cổ nhất Úc Châu. Loại rượu này được làm từ 51% nho Shiraz và 49% Cabernet Sauvignon, 2009. Được định giá 20 Sfr./chai.
- Bellmount, Winemaker’s Choice, cũng sản xuất từ nho Shiraz (35%) và Cabernet (65%), có chút vị chát do nhà sản xuất cho thêm vào chất gia vị tạo đắng. Giá cả rất phải chăng, khoảng 12 Sfr/chai.
2- Rượu vang vùng New South Wales:
Dù sản lượng của vùng này chiếm vị trí số 2 với khoảng 30% sản lượng rượu vang của Úc, nhưng rượu vang tại đây không được đánh giá cao mà chỉ có tính cách đại trà, nhắm vào giới bình dân của Úc và xuất cảng sang các quốc nghèo. Loại nho chính trồng trong bang này là Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Shiraz, Grenace và Semillon.
- Tar & Roses (Heathcote Shiraz), 2015 được biến chế từ 100% nho Shiraz, rượu có mầu đỏ đậm và vị hơi ngọt vì chất phụ gia là táo đen và loại berry đen ngọt. Giá khoảng 7-10 Sfr/chai.
3- Rượu vang Tân Tây Lan:
Rượu vang Tân Tây Lan chỉ thực sự mới phát triển khoảng 40 năm nay, năm 1977 người ta mới biết về kỹ nghệ rượu vang của Tân Tây Lan nhờ sự thành công loại vang trắng của vùng Marlborough được làm từ nho Sauvignin Blanc. Cũng từ đó Tân Tây Lan đã có tiếng với nhiều loại vang trắng.
Hiện nay vang trắng của Tân Tây Lan được sản xuất khoảng hơn 200 triệu lít/năm hay 80% tổng số rượu vang sản xuất trong nước, so với 20% là vang đỏ. Vang sản xuất tại Tân tây lan thường có giá rẻ và ở mức trung bình về phẩm chất tuy nhiên hàng năm cũng mang về cho Tân Tây Lan khỏang gần 1 tỷ USD. Sau đây là 2 loại vang trắng của Tân Tây Lan thường thấy trên thị trường rượu Âu Châu:
- Cloudy Bay 2014 (100% Chardonnay), Marlborough giá khoảng 16 Sfr/chai, được đánh giá 4 sao.
- Tahuna Sauvignon Blanc, 2016 (100% Sauvignon) giá khoảng 7 – 10 Sfr/chai
8. Rượu vang Argentina
Argentina là quốc gia rộng lớn ở Nam bán cầu, với diện tích trồng nho khoảng 260’000 hécta, hàng năm sản xuất khoảng hơn 15 triệu hecto lít rượu vang, xếp hàng thứ 6 thế giới sau Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Mỹ và Đức. Trong đó 60% là vang đỏ. 90% rượu sản xuất ra được tiêu thụ trong nước, chỉ 10% dành cho xuất khẩu.
Hai giống nho được trồng nhiều nhất tại Argentina là nho trắng Torontes dùng sản xuất vang trắng và Melbec màu đen xậm dùng cho sản xuất vang đỏ và cũng là loại nho quan trọng và mang đặc tính cho vang đỏ của Argentina. Loại nho Melbec này chiếm khoảng 30% sản lượng nho toàn quốc, nó được trồng phần lớn ở vùng Mendoza, nơi đây có khoảng 700 công ty sản xuất rượu vang với những cánh đồng nho bất tận và cho ra những loại rượu vang khá nổi tiếng của Argentine.
Ngoài 2 giống nho chính trên, Argentine còn trồng những loại nho khác như Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc, Merlot, Petit Verdot; Chardonnay, và Bonarda. Những giống nho nổi tiếng gốc Pháp này được trồng nhiều hơn là vì năm 1959 công ty rượu vang nổi tiếng của pháp là Moet & Chandon thành lập chi nhánh đầu tiên ngoài lãnh thổ Pháp nên họ cần những loại nho này cho việc sản xuất.
Trước năm 1970 rượu vang của Argentine không có tiếng tăm gì trên thế giới, họ chỉ sản xuất ra những chai rượu rẻ tiền dành cho quốc nội. Nhưng sau đó với sự đầu tư của các công ty rượu ngoại quốc, với những kỹ thuật tân tiến và sự đa dạng hoá giống nho nên đến năm 1990 kỹ nghệ rượu vang của Argentine đã tiến triển vượt bậc. Hiện nay rượu vang Argentine đã có mặt khắp thế giới, riêng thị trường Mỹ đã nhập vào khoảng 12 triệu lít/ năm.
Nhìn chung rượu vang của Argeentine có giá phải chăng, phần lớn là vang đỏ và được sản xuất tại vùng Mendoza, là vùng sản xuất rượu quan trọng và lớn nhất của Argentine. Sau đây là một số loại rượu vang của Argentine đã có mặt trên thế giới với vị trí càng ngày càng cao trong sự lựa chọn của giới tiêu thụ.
- Cheval des Andes, Mendoza (bởi nho: Malbec; Cabernet Sauvignon; Cabernet Franc, Merlot và Petit Verdot), giá thị trường khoảng 12 Sfr/chai.
- Argento, Cabernet Sauvigon (100% Cabernet Sauvignon), Mendoza và Trivento, Carbernet, Malbec (70% Cabernet Sauvignon, 30%Malbec , Mendoza). Cả 2 loại rượu này có giá khoảng 8 Sfr./chai.
- Argento, Malbec (100% Malbec), Mendoza, huy chương đồng tại Wine Challnger, 2016, London. Giá khoảng 10 Sfr./chai.
- Trapiche Vineyards (100% nho Torrontes) Mendoza, vang trắng có chút vị chua. Giá khoảng 8 Sfr/chai.
9. Rượu vang Chile
9. Rượu vang Chile
Cũng như Argentine, Chile đã có ngành sản xuất rượu vang từ lâu, nhưng giậm chân tại chỗ. Cho mãi đến vài thập kỷ cuối của thế kỷ 20 cùng với Mỹ, Nam Phi, Úc, Tân Tây Lan mới thực sự phát triển nhờ chính sách hợp lý của chính phủ cũng như nhờ sự đầu tư của các nhà tài phiệt. Các quốc gia này được gọi là tân thế giới của rượu vang.
Hiện nay Chile đứng hàng thứ 7 thế giới về sản lượng rươu vang và đứng thứ 5 về xuất khẩu rượu vang ra thế giới. Giống nho chính và nhiều nhất được trồng tại Chile là Cabernet Sauvignon khoảng gần 100’000 hecta, chỉ thua vùng Bordeaux của Pháp; Tiếp theo là Merlot và Carménère, mỗi giống khoảng 25’000 Hecta; giống Syrah khoảng 17’000 Hecta và giống Pinot noir khoảng 8’000 Hecta.
Nho được trồng trải dài khắp nước, chia ra làm 4 vùng chính là:
1.- Atacama: Vùng này chuyên sản xuất rượu nho có độ cồn cao và vang trắng, trồng nhiều nho Syrah, Chardonnay và Sauvignon Blanc.
2.- Aconcogua: Trồng nhiều nho Cabernet Saubignon, Merlot, Pinot Noir và Chardonna, sản xuất những lại rươu bình dân, giá rẻ ban trong nội địa.
3.- Central Valley (vùng thung lũng trung tâm) Đây là vùng sản xuất chính, sản xuất phần lớn rượu vang của Chile và những loại rượu vang nổi tiếng, thuộc hạng ngon của Chile là Premium Wines và Ultra Premium Wines. Vùng này chia ra làm 4 khu trồng nho chính là Maipo, Rapel, Curico và Maule. Tại đây có những nhà sản xuất rượu lớn nhất Chile.
4 -Nam Chile (South Chile) Vùng này sản xuất những loại rượu vang thông thường như vùng vùng Aconvogua. Sau đây là những loại rượu được Chile xuất cảng ra ngoại quốc, mang về rất nhiều ngoai tệ cho Chile và được khách hàng ưa chuộng:
- Almaviva (Rothschild & Concha Y Toro) bởi hỗn hợp nho Caberne Sauvignon; Cabernet Franc; Carménère; Melot và Petit Verdot. Đây là loại rượu được sản xuất theo kỹ thuật của rượu Bordeaux và được xếp vào hàng tuyệt hảo (Untra Premium Wines). Sản xuất tại quận Puente Alto thuộc vùng Maipo valley (Central Valley) khá gần thủ đô Santiago, giá khoảng 22Sfr/chai.
- Marqués de Casa Concha,100% Cabernet Sauvignon, vùng Central (Maipo Valley) và chai Terraced Carménère, 100% Carménère vùng Central (Colchagua Valley) Cả hai chai này giá khoảng 15 Sfr/chai.
- Cono sur (Reserva Especial) là vang trắng khá ngon, sản xuất bởi 100% nho Chardonnay, thuộc vùng Casablanca (Avoncogua) miền bắc Sandiago. Giá giao động từ 10 – 12 Sfr/chai.
10. Rượu vang Nam Phi
10. Rượu vang Nam Phi
Kỹ nghệ sản xuất rượu vang của Nam Phi cũng như các quốc gia khác như Argentine, Chile, Mỹ… đều trải qua một thời kỳ suy sụp trước khi đứng dậy vào năm 1980, trở thành một nơi sản xuất rượu vang có tiếng trên thế giới. Hiện nay diện tích trồng nho của Nam Phi vào khoảng 117’000 hecta, sản lượng khoảng 7 triệu hectolit rượu vang, trong đó xuất cảng khoảng 400 triệu lít (57%), mang về cho Nam Phi khoảng 7 tỷ USD (khoảng 2%GDP), tạo ra khoảng 300’000 lao động.
Giống nho được trồng tại Nam Phi phần lớn có gốc từ Châu Âu, nhất là Pháp. Rượu vang đỏ của Nam Phi được sản xuất từ giống nho địa phương, nổi tiếng là Pinotage, giống này được lai tạo giữa nho Pinot Noir và Cinsault. Gần đây các giống nho đỏ khác như Cabernet Sauvignon; Merlot, Shiraz và Pinot Noir càng lúc càng quan trọng vì nó được pha trộn với giống nho địa phương cho ra những loại rượu vang đỏ mà nhiều người ưa thích. Rượu vang trắng chiếm khoảng 90% tổng sản lượng rượu vang của Nam Phi và được làm từ loại nho địa phương Chemin Blanc (tên địa phương là Stein), giống nho này chiếm khoảng 30%, còn lại là các giống nho trắng ngoại nhập như Sauvignon Blanc; Chardonnay; Colombard; Riesling.
Các vùng sản xuất rượu nho nổi tiếng của Nam Phi thường nằm dọc theo bờ biển hay gần bờ biển. Có thể chia Nam Phi ra làm 4 vùng chính trồng nho và sản xuất rượu vang là:
1.- Vùng Constantia:
Vùng này tuy nhỏ nhưng lại là vùng sản xuất rượu nho trắng và đỏ lâu đời và nổi tiếng nhất Nam phi, chẳng hạn như loại rượu Constantia Utsig.
2.- Vùng Stellenbosch:
Ở phía Đông Cape Town là vùng sản xuất khoảng 14% tổng sản lượng vang của Nam Phi, nổi tiếng với loại vang đỏ.
3.- Vùng Pearl:
Là trung tâm sản xuất rượu vang và được xuất cảng nhiều nhất với khoảng 25% tổng sản lượng toàn quốc, rượu vùng này rất hợp với khẩu vị Âu Châu vì vậy được xuất cảng phần nhiều sang Âu Châu.
4.- Vùng Overberg:
Là vùng rượu vang mới, trồng nhiều giống nho để sản xuất rượu vang trắng như nho Chardonnay, Sauvignon Blanc.
Sau đây là một số loại rượu vang được Nam Phi xuất cảng sang Âu Châu nhiều nhất trong khoảng 10 năm trở lại đây:
- Anwilka, Stellenbosch 2008, vang đỏ được làm từ 63% Cabernet Sauvignon và 37% Syrah, năm 2000 được giải thưởng Top-Winzer-Hubert. Giá khoảng 25 Sfr/chai.
- Boschendal, Pinotage với 100% nho Pinotage, vang đỏ, đóng chai 2016 gá khoảng 10Sfr/ chai.
- Glen Carlou, Chardonney, với 100% nho Chardonney, vang trắng vùng Constantia, giá khoảng 12Sfr/ chai.
(3) Phẩm chất rượu vang & thời gian tồn trữ
(3) Phẩm chất rượu vang & thời gian tồn trữ
Có lẽ rất nhiều người đều cho rằng chai rượu nào càng để lâu càng ngon. Điều này không đúng hoàn toàn với tất cả! Có những chai rượu chỉ tồn trữ khoảng 2,3 năm là xuống cấp, nếu để lâu hơn nữa nó chỉ được dùng như một loại giấm làm sà lát hay để dùng nấu nước sauce cho các món ăn như ragout, spagetti… Ngược lại có những chai rượu để lâu 20, 30 năm hay lâu hơn nữa, phẩm chất vẫn ở mức tốt và nó lại là một chai rượu quí hiếm, ngon đến lịm người và dĩ nhiên có gía rất cao trên thị trường hay trong các cuộc đấu giá rượu trên thế giới.
Theo kiến thức chuyên môn dựa vào những kiểm chứng đo lường trong phòng thí nghiệm thuộc lãnh vực chuyên môn của tôi (như máy HPLC, những ai liên hệ đến hoá phân tích trong sinh hoá, hóa thực phẩm..v..v.. chắc biết về dụng cụ phân tích này), thông thường với những chai rượu được sản xuất bài bản, đúng kỹ thuật… Sau khoảng 6 tháng hay một năm của thời kỳ ủ rượu, rồi đóng chai, phẩm chất của rượu sẽ tăng lên dần dần theo thời gian tồn trữ. Nhưng đến một điểm cực đại nào đó độ ngon của rượu sẽ dần dần xuống cấp, nhanh hay chậm tùy theo kỹ thuật biến chế, loại nho, hoá chất (tiểu xảo)… của nhà sản xuất.
Chính vì vậy, nhiều nhà sản xuất, nhóm thử rượu cũng như các hiệp hội chuyên môn về rượu thường đưa ra những khuyến cáo giới hạn sử dụng cho những chai rượu đặc biệt nào đó. Chính những khuyến cáo đó đã khoác “giá cả“ cho những chai rượu trên thị trường. Theo tôi thì với những chai rượu thông thường, có qua sự kiểm định của các hiệp hội của chính phủ địa phương như AOC (Thuỵ Sĩ và Pháp); AVA (Mỹ) hay DOCG (Italy)…v..v.. thì phẩm chất sẽ tăng lên đến mức tối đa ở khoảng thời gian nào đó rồi giảm xuống. Điểm ngon nhất này tuỳ thuộc vào từng loại rượu. Có loại chỉ 5, 6 năm rồi suy giảm, nhưng có loại tăng độ ngon lên cực điểm và kéo dài hàng chục năm sau đó!
Trên thị trường rượu qúi hiếm, đôi khi người ta “tôn vinh“ một chai rượu nào đó có phẩm chất không thay đổi với thời gian hay hàng nhiều trăm năm tồn trữ (Sic!)! Đó chỉ là chuyện tầm phào, nói cho vui! Hoạ chăng đó là một vật thể dành cho thế giới Đồ cổ (Antique )hay có chút khôi hài (Antic)!
Nghĩ cho cùng con người vốn dĩ là một động vật rất giàu cảm tính. Chính vì sự phong phú cảm tính đó người ta đã bước vào thế giới lãng mạn của văn chương, thơ nhạc, phim ảnh, hội hoạ… cho ra những bóng mây tuyệt vời trong nghệ thuật. Nào là những vần thơ diễm lệ, đa tình của G. Appollinaire! Những cuốn phim đầy nhân bản, làm cho thế nhân cười vui nghiêng ngả nhưng nước mắt lại ướt vòng mi của C. Chaplin… Nhưng đôi khi chính những cảm tính đó, con người ta trở nên điên khùng, ngây dại như một lũ ngu đần khó giải thích!
Thật vậy, chúng ta, ai dám giơ tay lên để nói là đã hiểu rõ cái đẹp, cái tuyệt tác của những bức tranh lập thể không giống ai của P. Picasso như bức “Le Rêve” hay bức “Le Femmes d’Alger“ giá mỗi bức khoảng 160 triệu USD! Hay khi xem bức tranh ”Violet, Green và Red“ của họa sĩ M. Rothko, người ta sẽ phải nghĩ hoạ sĩ là một tên điên, một kẻ bệnh thần kinh! Chỉ với 3 màu sắc lem nhem ghép vào nhau mà giá bán gần 200 triệu USD!
Con người là thế! Không phải trong lãnh vực nghệ thuật mà tất cả, Nếu chúng ta vô tư mà nghĩ như vậy thì chúng ta cũng chẳng cần gì phải nhăn mặt, cau mày khi trên một sàn đầu giá nào đó ở New York, ở London, ở Paris hay ở Genève… đã có kẻ hư não bộ (hay thông thái, khôn ngoan!?) dám bỏ ra một món tiền kinh hoàng để mua một chai rượu vang mà nó chẳng còn là rượu nữa mà là “kim cương hoá lỏng“ như:
- Chai Château Cheval Blanc, 1947 của Bordeaux với giá 305’000 USD trong kỳ đấu giá tại Genève, Thuỵ sĩ.
- Chai Chateau Margaux, 1785 trong sưu tập rượu của cố Tổng Thống Mỹ, J. Jefferson với giá khoảng 500’000USD! nhưng may mắn thay khi mang nó đến khách sạn Four Seasons người hầu bàn đã vô tình làm vỡ nó!
Để kết luận bài viết về rượu, theo tôi, chúng ta hãy làm một kẻ bình thường, rất bình thường! Khi muốn thưởng thức cái ngọt ngào, cái thơm ngon của rượu trong những bữa ăn tiếp đãi bạn bè hay vui thú với người thân thương. Chẳng cần gì phải ngu ngốc bỏ ra hàng trăm USD cho một chai rượu vang mà lại còn bị mang tiếng háo danh, khoe mẽ! Hãy nhìn rất kỹ vào những chai rượu 20, 30 USD cũng dư đủ cho chúng ta hay bất cứ ai muốn nhâm nhi, mơ màng để nhờ nó mà tìm đến cái khoái cảm của giao tế, của lịch lãm. Biết đâu cũng nhờ nó mà ta lại được ngụm lặn trong suy tư, tưởng tượng để làm ra những vần thơ lãng mạn?! (dĩ nhiên chỉ với ai có tâm hồn ướt át và biết dùng những ngôn từ diễn tả)./.
Lưu An (December, 2017)
PS. Bài viết được thu kiến thức gom từ:
- VikipediA theo từng đề tựa, quốc gia liên hệ đến rượu.
- The Swiss Bank of Fine and Rare Wines (Wein Portfolio) 2014
- Weinführer (2017 & 2018) & Wein Liebhaber (2015 & 2016), Denner
- Mondovino (Die Weinwelt für Jeden Geschmack) 2016 Schweiz.
- Baur au Lac vins (Weingeschäft, Hauftbahnhoft Zürich)
- WeinClub.CH
- Các tờ rơi, quảng cáo… của những hãng rượu trong những hội chợ về rượu tại Thuỵ Sĩ (Zürich Weine Expose, 2015); Mövenpick Weinkeller..v..v…