Tin tức đôi tuần qua cho thấy nghiên cứu và chế tạo thuốc ngừa dịch Covid-19 đã có những tín hiệu đầy hứa hẹn ban đầu. Với hàng tỉ đô la đổ vào các cuộc nghiên cứu cùng những cam kết từ các chính phủ sẽ mua thuốc sớm nhất khi có mặt trên thị trường, cuộc chạy đua về vaccine cho Covid-19 là cuộc cạnh tranh ráo riết hàng đầu hiện nay. Bao lâu nữa và quốc gia nào sẽ giành chiến thắng trong cuộc chạy đua này là điều chưa biết chính xác nhưng các kết quả công bố cho chúng ta hy vọng rằng sẽ sớm có thuốc ngừa. Mời các bạn cùng xem thuốc chữa bệnh và chủng ngừa cho Covid-19 hiện đang ở đâu?
nguồn the-scientist.com
Với con số người nhiễm bịnh khắp thế giới đã vượt qua mức 15 triệu người và vẫn còn gia tăng, cũng như các hoạt động xã hội khắp thế giới bị đình trệ, việc tìm ra thuốc chữa trị và ngăn ngừa Covid-19 là vấn đề hàng đầu của giới khoa học gia, các hãng dược phẩm cùng các quốc gia trên thế giới hiện nay.
Việc nghiên cứu thuốc cho Covid-19 được đi theo hai nhánh khác nhau, tùy theo mỗi hãng bào chế đang nghiên cứu và theo đuổi. Thứ nhất là thuốc đặc trị chống lại Covid-19 (antiviral) và thứ nhì là tìm thuốc chủng ngừa, tạo ra kháng thể (antibody) chống lại coronavirus.
Thuốc đặc trị chống lại Covid-19 (antiviral) – nguồn KETK.com
Là một loại dịch bịnh mới và lạ, việc tìm ra thuốc chữa hiện nay tập trung vào hướng các loại thuốc chữa trị từng được nghiên cứu hay chữa trị cho các dịch bịnh trước đây. Việc bào chế dược phẩm mới thông thường đi theo nguyên tắc sau:
– Tìm ra hợp chất chống lại virus mới từ phòng thí nghiệm,
– Thử nghiệm trên thú vật,
– Thử nghiệm trên người.
AstraZeneca hy vọng thuốc ngừa có thể có được sớm nhất là vào đầu năm 2021 – nguồn CNBC.com
Mỗi bước đều phải đi theo những quy trình và luật lệ nghiêm ngặt để có được một dược phẩm hữu hiệu trong chữa trị và an toàn cho người bịnh, không tạo ra các phản ứng phụ nguy hại nặng nề. Các phản ứng phụ hay sự nguy hại có thể đến sau một thời gian dài do đó cần thời gian để chứng tỏ được độ an toàn cao nhất có thể với các dược phẩm mới.
Hiện có ba dược phẩm được giới y tế nhắc đến nhiều trong việc chữa trị Covid-19. Thứ nhất là Remdesivir, được nghiên cứu từ dịch bịnh Ebola trước kia, Boceprevir được dùng để chữa trị siêu vi gan C và Lopinavir từng dùng cho HIV. Remdesivir được FDA chấp thuận chữa trị lâm sàng theo từng trường hợp bịnh nhân và quyết định của bác sĩ, chưa được chính thức xem là thuốc chữa Covid-19. Một số dược phẩm khác cũng được thử nghiệm lâm sàng với bệnh nhân tuy nhiên cho đến nay vẫn chưa có dược phẩm nào chính thức được cơ quan FDA chuẩn thuận cho việc chữa trị Covid-19.
Việc tìm thuốc chữa trị hiện nay xem ra vẫn chưa có nhiều dấu hiệu tích cực nên bên cạnh tìm thuốc chữa thì nhánh nghiên cứu tìm ra vaccine ngừa Covid-19 là việc cấp bách và quan trọng. Vaccine là thuốc chủng để ngăn ngừa hay giảm thiểu khả năng bị lây nhiễm một bệnh truyền nhiễm. Nó tạo ra những thành tố trong cơ thể, tương tự như việc bị lây nhiễm và tạo ra kháng thể, hoặc tiêu diệt virus hay ngăn ngừa sự phát triển của virus trong cơ thể.
Dây chuyền sản xuất thuốc Remdesivir – nguồn WKAR
Việc tìm ra một vaccine mới thông thường trải qua nhiều giai đoạn và nhiều năm trời không ngoài mục đích an toàn cho người sử dụng. Ba giai đoạn chính bao gồm thăm dò, tiền thực nghiệm và thực nghiệm trực tiếp, tức sử dụng lên người.
Ở giai đoạn thử nghiệm trực tiếp thứ ba này lại bao gồm ba giai đoạn khác nhau theo sau:
– Giai đoạn một thường với một nhóm nhỏ từ vài người đến vài chục người, kéo dài vài tháng trời và chỉ khoảng 70 % các hãng được phép đi tiếp vào giai đoạn hai.
– Giai đoạn hai với con số hàng trăm người và nhiều độ tuổi, đặc tính thể chất khác nhau, có thể từ vài tháng đến hai năm trời, thông thường chỉ khoảng một phần ba các nghiên cứu này được chấp thuận đi tiếp giai đoạn ba.
– Giai đoạn ba là với quy mô hàng chục ngàn người với mọi đặc tính khác nhau, có thể kéo dài từ một đến bốn năm.
Hãng Moderna phối hợp cùng Viện Y Tế Quốc Gia của Mỹ, cũng sẽ bước vào giai đoạn ba từ cuối tháng Bảy – nguồn business insider
Sau các giai đoạn này là việc Cơ Quan Dược Phẩm FDA xem xét, chuẩn thuận và cấp giấy phép bào chế. FDA cũng sẽ tiếp tục theo dõi sau khi vaccine được đưa ra thị trường, thu thập các dữ liệu thực tế từ bác sĩ, bịnh viện, bịnh nhân… để giám sát mức độ hiệu nghiệm, an toàn cũng như các vấn đề khác. Trình tự này đã buộc một vaccine mới mất nhiều thời gian như vậy.
Tuy nhiên trình tự nói trên là khoảng thời gian thông thường cho chung tất cả các loại vaccine mới. Với những cố gắng và ưu tiên hàng đầu cho việc tìm ra vaccine ngừa Covid-19 hiện nay, giới y tế cho biết thời gian để có vaccine được xem có thể mất khoảng 12-18 tháng từ khi dịch bịnh bắt đầu, lạc quan và khả thi nhất là vào năm 2021.
Theo số liệu từ Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) hiện có khoảng 160 dự án đang nghiên cứu vaccine Covid-19 khắp thế giới, chỉ có ba nhóm đang ở giai đoạn ba, khoảng gần hai chục nhóm đang ở giai đoạn một và hai và còn lại chỉ là tiền thực nghiệm.
Tin tức trong tuần qua cho biết vaccine của Ðại Học Oxford phối hợp cùng AstraZeneca của Anh là nhóm đã bước vào giai đoạn ba có dấu hiệu tích cực và an toàn cho người sử dụng. Trong cuộc điều trần cùng Quốc Hội Hoa Kỳ hồi tuần qua, AstraZeneca hy vọng thuốc ngừa có thể có được sớm nhất là vào đầu năm 2021.
Nhóm hãng Pfizer của Mỹ phối hợp cùng hãng BioNTech của Đức cũng báo cáo kết quả rất lạc quan – nguồn Reuters
Nhóm nghiên cứu của hãng Moderna phối hợp cùng Viện Y Tế Quốc Gia của Mỹ, cũng sẽ bước vào giai đoạn ba từ cuối tháng Bảy này và cho thấy những tín hiệu lạc quan dù hãng này không cam kết bao giờ sẽ có vaccine.
Nhóm hãng Pfizer của Mỹ phối hợp cùng hãng BioNTech của Ðức cũng báo cáo kết quả rất lạc quan trong tuần qua. Bộ Y Tế và Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ đã ký thỏa thuận mua 100 triệu liều thuốc ngừa để chích ngừa miễn phí cho người dân một khi nhóm này có được vaccine. Pfizer cũng nhìn đến việc chính phủ và FDA sẽ sử dụng đạo luật chuẩn thuận sử dụng khẩn cấp (Emergency Use Authorization) để có thể thúc đẩy việc sử dụng tức thời một khi vaccine được FDA thông qua. Nếu thành công, nhóm Pfizer sẽ cung cấp khoảng 1.13 tỉ liều vaccine của mình cho khắp thế giới trong năm 2021 theo như thông báo của hãng này.
Mọi cố gắng trong cuộc chạy đua tìm thuốc chữa trị và chủng ngừa cho dịch bịnh Covid-19 đang gấp rút thực hiện. Với những tín hiệu khả quan như trên, hy vọng người dân Mỹ và khắp thế giới sẽ có thuốc ngừa trong một ngày không xa. Xin cảm ơn những nhà nghiên cứu, giới y tế đang ngày đêm làm việc trong cuộc chiến chống dịch bịnh này.
Đinh Yên Thảo
