Tài liệu tham khảo: trong mùa dịch Coronavirus
Độc giả đọc cho biết, nên hỏi bác sỹ gia đình về trình trạng sức khỏe của mỗi người khác nhau.
Trước tình hình đại dịch Covid – 19 đang diễn ra, ngoài việc quan trọng nhất là tiêm ngừa vaccine, phát hiện sớm, ngăn cản nguồn lây nhiễm, tuân thủ tốt 5K, 9K, hay các điều kiện chăm sóc, điều trị kỹ thuật cao, thì việc quan trọng không kém là tự tăng cường hệ miễn dịch cho bản thân. Có nhiều phương pháp giúp nâng cao hệ miễn dịch, ở đây chúng tôi nhấn mạnh vai trò của vitamin D, và một lối sống lành mạnh.
Vitamin D là một vitamin tan trong dầu. Khi nhắc đến Vitamin D chúng ta thường chỉ nhớ đến vai trò của nó trên bộ xương là chủ yếu. Mà quên rằng vitamin D còn tăng cường phản ứng miễn dịch qua khả năng kháng viêm và điều hoà miễn dịch, ngoài ra còn có chức năng thiết yếu trong việc hoạt hoá hàng rào bảo vệ của hệ thống miễn dịch. Vitamin D được biết đến với vai trò tăng cường chức năng của tế bào miễn dịch, bao gồm tế bào T và đại thực bào, giúp cơ thể chống lại mầm bệnh. Trên thực tế, vitamin D có vai trò quan trọng mà theo các nhà khoa học, lượng vitamin D thấp có mối liên quan mật thiết đến tình trạng tăng mẫn cảm với nhiễm trùng, bệnh tật và rối loạn miễn dịch. Ví dụ như, lượng vitamin D thấp làm tăng nguy cơ các bệnh đường hô hấp, bao gồm lao phổi, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cũng như nhiễm khuẩn và nhiễm vi rút hô hấp. Đồng thời, lượng vitamin D thấp còn gắn liền với giảm chức năng phổi, từ đó giảm khả năng của cơ thể chiến đấu chống lại nhiễm trùng hô hấp. Một số nghiên cứu gần đây còn cho thấy mối liên quan và khả năng hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại SARS-CoV-2 của vitamin D trong cơ thể.
Có 6 cách giúp tăng lượng vitamin D cho cơ thể: tắm nắng vào buổi trưa (có thoa kem chống nắng) và tập thể dục ngoài trời, ăn đồ biển và cá có mỡ, ăn nấm, ăn lòng đỏ trứng, sử dụng thức uống có vitamin D (như sữa), uống vitamin D bổ sung (nên nhận tư vấn của bác sĩ).
Khi cơ thể chúng ta đối mặt với sự xâm nhập của virus, cơ thể sẽ sản sinh ra đáp ứng miễn dịch, sinh ra nhiều tế bào để chống lại và tiêu diệt virus. Nên lẽ hiển nhiên người có hệ miễn dịch mạnh hơn sẽ có ít nguy cơ tử vong hơn khi bị nhiễm bệnh, và sau khi lui bệnh, khả năng tái nhiễm cũng sẽ nhẹ hơn so với người có hệ miễn dịch kém. Đầu tiên nhất và cũng là quan trọng nhất để giúp tăng cường hệ miễn dịch là chúng ta chọn một lối sống lành mạnh. Hệ miễn dịch là một hệ làm việc cùng với nhiều hệ cơ quan khác, nên khi chúng ta sống lành mạnh, các cơ quan cùng khỏe mạnh, ta sẽ có một hệ miễn dịch khỏe. Sống lành mạnh là như thế nào? Không hút thuốc, không uống rượu, và một chế độ ăn “cân bằng” là quan trọng nhất. Khi chúng ta nói về ăn uống cân bằng, nghĩa rằng chế độ ăn chúng ta cần có đầy đủ glucid, lipid, protein, các loại rau củ quả nhiều màu, uống đủ nước và sử dụng ít đường.
Tiếp theo, chúng ta cần luyện tập thể dục. Thể dục giúp hệ tuần hoàn lưu thông đầy đủ, máu được đưa đến các nơi xa, làm làn da chúng ta khỏe hơn – Da là hàng rào bảo vệ đầu tiên của cơ thể, huyết áp cân bằng. Gan, phổi và thận hoạt động khỏe hơn, tăng đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể. Cơ thể chúng ta khỏe hơn, và ta có hệ miễn dịch khỏe hơn.
Một điểm khác nữa cần tránh, là chúng ta không nên để tăng cân hay giảm cân. Nó là biểu hiện của việc chúng ta duy trì năng lượng cung cấp không đều độ. Việc cân nặng thay đổi thất thường sẽ ảnh hưởng nhiều đến hoạt động hô hấp và tim mạch. Để có lối sống lành mạnh không thể thiếu “ngủ đủ giấc”. Ở người trưởng thành <65 tuổi, cần ngủ 7-9 giờ mỗi ngày, sáng dậy lúc 6-6h30p, đêm ngủ trước 23h, tốt nhất ngủ vào khoảng 22h-22h30p, và nên có 1 giấc ngủ trưa khoảng 30-45p mỗi ngày Với vị trí địa lý của nước ta, có đường bờ biển dài, vùng khí hậu nhiệt đới đầy nắng và gió, nông sản rau quả dồi dào, là điều kiện thuân lợi để chúng ta trau dồi hệ miễn dịch tự nhiên, tăng cường lượng vitamin D cho cơ thể, trái lại là những điều bất lơi cho Covid– 19 phát triển. Hi vọng qua bài viết, có thể giúp mọi người cùng vượt qua đại dịch Covid– 19.
Tài Liệu Tham Khảo
Bằng chứng cho thấy bổ sung vitamin D làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và tử vong do COVID – 19 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32252338/
Thiếu vitamin D là rủi ro bệnh suy hô hấp cấp tính:
Bổ sung Vitamin D giúp ngăn ngừa nhiễm trùng hô hấp cấp tính:
Vitamin D có thể hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại SARS-CoV-2?
Là một vitamin tan trong chất béo có thể tìm thấy trong một số loại thức ăn và viên uống bổ sung, vitamin D còn được sản xuất nội sinh nhờ vào ánh sáng mặt trời, khi ánh nắng 1 chiếu vào da và kích hoạt quá trình tổng hợp loại vitamin này. Vitamin D đóng vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển và sửa chữa xương qua nguyên bào xương và tế bào hủy xương 2 mà nếu không đủ lượng vitamin D cần thiết, xương sẽ trở nên mỏng, cong, dễ gãy. Song một số nghiên cứu gần đây còn cho thấy mối liên quan và khả năng hỗ trợ hệ thống miễn dịch chống lại SARS-CoV-2 của vitamin D trong cơ thể.
Vitamin D giúp hấp thụ canxi và phosphate từ ruột, làm xương chúng ta chắc khỏe. Vitamin D tăng cường phản ứng miễn dịch qua khả năng kháng viêm và điều hoà miễn dịch, ngoài ra còn có chức năng thiết yếu trong việc hoạt hoá hàng rào bảo vệ của hệ thống miễn dịch. Vitamin D được biết đến với vai trò tăng cường chức năng của tế bào miễn dịch, bao gồm tế bào T và đại thực bào, giúp cơ thể chống lại mầm bệnh. Trên thực tế, vitamin D có vai trò quan trọng mà theo các nhà khoa học, lượng vitamin D thấp có mối liên quan mật thiết đến tình trạng tăng mẫn cảm với nhiễm trùng, bệnh tật và rối loạn miễn dịch. Ví dụ như, lượng vitamin D thấp làm tăng nguy cơ các bệnh đường hô hấp, bao gồm lao phổi, hen phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cũng như nhiễm khuẩn và nhiễm vi rút hô hấp. Đồng thời, lượng vitamin D thấp còn gắn liền với giảm chức năng phổi, từ đó giảm khả năng của cơ thể chiến đấu chống lại nhiễm trùng hô hấp. Năm 2011, trong công trình nghiên cứu về mối liên quan giữa thiếu vitamin D và cấu trúc phổi đăng trên Tạp chí Atsjournals, Graeme R. Zosky cùng cộng sự thuộc Viện nghiên cứu sức khỏe trẻ em Telethon (Úc) cho rằng có mối liên quan chặt chẽ giữa tình trạng thiếu vitamin D và bệnh COPD 3.
Có thể thử máu để kiểm tra nồng độ vitamin D trong cơ thể
Kết quả đăng trên tờ ScienceDaily của nhóm nhà nghiên cứu thuộc Đại học Anglia Ruskin (Anh) cho thấy, thiếu vitamin D có liên quan đến tăng số lượng ca mắc Covid-19 và tăng tỷ lệ tử vong trên 20 quốc gia ở châu Âu 4. Giải thích về mối liên quan này, các chuyên gia cho rằng, vitamin D có khả năng điều hòa phản ứng của tế bào bạch cầu, ngăn ngừa các tế bào này khỏi việc sản xuất quá mức cytokine viêm. Trong khi đó, Covid-19 được biết đến với khả năng gia tăng lượng cytokine quá mức. Một nghiên cứu khác tại Đại học NorthWestern (Hoa Kỳ) phân tích dữ liệu từ các bệnh viện và khoa lâm sàng tại các quốc gia: Trung Quốc, Pháp, Đức, Ý, Iran, Hàn Quốc, Tây Ban Nha, Thụy Sỹ, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ cho thấy bệnh nhân từ các quốc gia có tỷ lệ mắc Covid-19 cao, như: Ý, Tây Ban Nha và Anh có mức vitamin D thấp hơn so với những quốc gia không bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Qua phân tích dữ liệu bệnh nhân, nhóm nghiên cứu cũng tìm ra mối liên quan rõ ràng giữa lượng vitamin D và “cơn bão” cytokine, cũng như mối liên quan giữa thiếu hụt vitamin D và số ca tử vong. Từ đó nhóm nghiên cứu đưa ra kết luận, vitamin D không chỉ giúp tăng cường hệ miễn dịch bẩm sinh mà còn giúp hệ miễn dịch không phản ứng quá mức đưa cơ thể người vào tình thế nguy hiểm có thể tử vong. Điều này có ý nghĩa: vitamin D có thể giảm tỷ lệ tử vong đến 50% do giảm các biến chứng dẫn đến tử vong sau khi mắc bệnh. Đó là kết quả nghiên cứu đăng trên MedRxiv có tiêu đề “Vitamin D có thể có vai trò trong việc ngăn chặn cơn bão cytokine và tỷ lệ tử vong liên quan ở bệnh nhân Covid-19” 5. Tạp chí Lanset 6 cho rằng, cơ quan y tế thuộc Vương quốc Anh khuyến cáo mọi người trong thời gian ở nhà cần chú ý bổ sung vitamin D đầy đủ trong suốt đại dịch là có cơ sở.
Ghi chú:
1 Tia cực tím.
2 Tế bào xuất phát từ tế bào tạo máu.
6 https://www.thelancet.com/journals/landia/article/PIIS2213-8587(20)30183-2/fulltext
—————————————————
Vitamin D và vai trò trong phòng chống ung thư
Vitamin D là một trong những chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng đối với sức khỏe. Nó có nhiều trong các loại thực phẩm hoặc tự tổng hợp thông qua ánh nắng mặt trời. Vitamin D không chỉ giúp tăng cường sự vững chắc cho răng và xương mà nó còn có khả năng chống ung thư rất hiệu quả.
1. Vitamin D là gì?
Vitamin D là một nhóm prohormone hòa tan trong chất béo, giúp cơ thể sử dụng phốt pho và canxi để tạo ra xương và răng chắc khỏe. Khi làm da bạn tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể sản sinh ra vitamin D, ngoài ra bạn cũng có thể nhận được loại vitamin này từ một số loại thực phẩm khác. Khi cơ thể bị thiếu hụt vitamin D sẽ làm cho xương dễ bị suy yếu, dẫn đến tình trạng còi xương ở trẻ em và loãng xương ở người lớn.
Đối với cơ thể con người thường cần đến hai loại vitamin D quan trọng nhất, bao gồm vitamin D2 (ergocalciferol) và vitamin D3 (cholecalciferol). Trong đó, vitamin D2 có nhiều trong các loại thực vật, và vitamin D3 được cơ thể tạo ra một cách tự nhiên khi da của bạn tiếp xúc với tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời.
Cả hai loại vitamin D trên đều được chuyển hóa thành 25-hydroxyvitamin D ở trong gan, sau đó chúng sẽ đi qua máu để đến thận. Tại đây, 25-hydroxyvitamin D bước sang quá trình chuyển hóa thứ hai thành 1,25-dihydroxyvitamin D (hay còn gọi là calcitriol), dạng vitamin D hoạt động trong cơ thể. Để có thể đánh giá chính xác nhất tình trạng vitamin D của một người, chúng ta thường sử dụng phương pháp đo mức 25-hydroxyvitamin D trong máu.
Thông qua việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, cơ thể chúng ta có thể nhận được một số loại vitamin D nhất định. Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung thêm vitamin D thông qua các nguồn thực phẩm, bao gồm dầu gan cá, cá béo, trứng, sữa, ngũ cốc ăn sáng, nước trái cây hoặc các thực phẩm chức năng.
2. Lượng vitamin D khuyến nghị hàng ngày là bao nhiêu?
Dưới đây là những khuyến nghị của Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine – IOM) về nhu cầu tiêu thụ vitamin D hàng ngày đối với từng nhóm đối tượng, bao gồm:
Người từ 1 – 70 tuổi: nhóm người này bao gồm cả phụ nữ đang mang thai và cho con bú. Lượng vitamin D khuyến nghị dành cho họ là 15 microgam (μg) mỗi ngày. Do 1 μg tương đương với 40 Đơn vị Quốc tế (IU) nên nhu cầu vitamin D cũng có thể được biểu thị bằng 600 IU mỗi ngày.
Đối với người từ 71 tuổi trở lên: lượng vitamin D khuyến nghị là 20 μg, tương đương với 800 IU mỗi ngày.
Đối với trẻ sơ sinh: nên tiêu thụ khoảng 10 μg, tương đương với 400 IU mỗi ngày. Với mức này, trẻ sơ sinh sẽ được cung cấp đầy đủ lượng vitamin D cần thiết trong một ngày.
Mặc dù việc bổ sung thêm vitamin D là một điều cần thiết, tuy nhiên bạn không nên hấp thụ quá nhiều vitamin D hoặc bất kỳ chất dinh dưỡng não khác, vì điều này có thể gây ra những tác dụng phụ độc hại cho cơ thể. Sự dư thừa vitamin D có thể làm nồng độ canxi bị tăng lên, dẫn đến tình trạng lắng đọng canxi ở các mô mềm, chẳng hạn như tim, thận hoặc phổi, thậm chí làm tăng nồng độ canxi trong máu (calci huyết).
Theo các nhà nghiên cứu cho biết, mức bổ sung vitamin D an toàn cho trẻ em trên 8 tuổi và người lớn là 100 μg, tương ứng với 4000 IU mỗi ngày. Hầu hết những ảnh hưởng của việc dư thừa vitamin D đều bắt nguồn từ việc tiêu thụ quá nhiều các thực phẩm bổ sung hơn là do tiêu thụ những nguồn thực phẩm có chứa vitamin D tự nhiên.
Ngoài ra, chúng ta cũng không nên cố gắng kích thích sự sản xuất vitamin D bằng cách tiếp xúc nhiều với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, vì điều này có thể là tăng nguy cơ gây ung thư da.
Mức bổ sung vitamin D an toàn cho trẻ em trên 8 tuổi và người lớn là 100 μg, tương ứng với 4000 IU mỗi ngày
3. Thiếu hụt vitamin D gây ra những triệu chứng gì?
Sự thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến những triệu chứng điển hình sau:
Đau xương và lưng
Vết thương lâu lành
Thường xuyên bị ốm
Tâm trạng chán nản
Đau cơ
Rụng tóc
Khi bị thiếu hụt vitamin D trong một thời gian dài có thể khiến bạn mắc phải các tình trạng nghiêm trọng sau:
Trầm cảm
Tăng huyết áp
Tiểu đường
Béo phì
Các bệnh thoái hóa thần kinh, ví dụ như bệnh Alzheimer
Phát triển một số bệnh ung thư, nhất là ung thư ruột kết, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư vú
4. Mối liên hệ giữa vitamin D và nguy cơ ung thư
Vitamin D thường có nhiều trong những loại thực phẩm như sữa, cá béo và ngũ cốc. Ngoài ra, bạn cũng có thể tăng lượng vitamin D hấp thụ khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã phát hiện ra rằng, vitamin D có đặc tính chống ung thư, giúp điều chỉnh sự nhân lên của các gen liên quan đến ung thư và hạn chế sự lây lan của các tế bào ung thư trong cơ thể.
Các nhà nghiên cứu cũng đã thu thập khoảng 160 mẫu máu từ những người bị ung thư (bao gồm cả nam giới và nữ giới), sau đó đo lường mức độ vitamin D trong cơ thể họ. Những đối tượng tham gia nghiên cứu chủ yếu mắc các bệnh ung thư phổ biến nhất như ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư tuyến giáp, ung thư đại trực tràng và ung thư phổi.
Trong số những người tham gia cuộc nghiên cứu, có khoảng 42% số bệnh nhân ung thư bị thiếu hụt vitamin D trong cơ thể, mức vitamin D của họ dao động từ 20 – 30 nanogam trên mililit (ng / mL) máu. Ngoài ra, cũng có khoảng 32% số người bị thiếu vitamin D ở mức dưới 20 ng / mL máu.
Thông thường, mức trung bình của vitamin D trong máu là khoảng 24 ng / mL. Do đó, những người có mức vitamin D thấp hơn 24 ng / mL sẽ có nguy cơ mắc ung thư giai đoạn III cao hơn gần 3 lần so với những người có nồng độ vitamin D cao trong máu. Ung thư giai đoạn III thường cho thấy bệnh đang hoạt động ở phạm vi rộng hơn so với các giai đoạn trước, bao gồm tăng kích thước khối u, hoặc ung thư lan rộng ra các khu vực lân cận.
Dấu hiệu cho thấy trẻ bị thiếu vitamin D
Bạn cũng có thể tăng lượng vitamin D hấp thụ khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời
5. Một số nguồn thực phẩm cung cấp vitamin D
Thông thường, lượng vitamin D sẽ được tính thông qua hai đơn vị sau: đơn vị quốc tế (IU) và microgam (mcg). Dưới đây là một số loại thực phẩm giàu vitamin D mà bạn có thể lựa chọn để bổ sung vào chế độ ăn uống hàng ngày của mình:
Cá hồi nấu chín: trong khoảng 85g cá hồi nấu chín sẽ cung cấp khoảng 447 IU / 11 mcg, tương đương với 75% RDI (Lượng tiêu thụ khuyến nghị).
Dầu gan cá: trong 15 ml dầu gan cá sẽ cung cấp khoảng 1,360 IU / 34 mcg, tương đương với 227% RDI
Gan bò nấu chín: trong 85g gan bò nấu chín sẽ cung cấp khoảng 42 IU / 1 mcg, tương ứng với 7% RDI
Một quả trứng lớn: cung cấp khoáng 41 IU / 1 mcg, tương đương với 7% RDI
Cá mòi đóng hộp: cung cấp khoảng 23 IU / 0,6 mcg, tương đương với 4% RDI
Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung một số nguồn thực phẩm giàu vitamin D khác vào thực đơn hàng ngày của mình, chẳng hạn như sữa, sữa chua, cá hồi, cá kiếm, phô mai Thụy Sĩ hoặc ngũ cốc bổ sung. Nếu bạn muốn tăng cường vitamin D thông qua tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, bạn có thể thực hiện tắm nắng trong những khoảng thời gian nhất định, tốt nhất là từ 6 – 9h sáng, hoặc sau 17h chiều. Thời gian tắm nắng của bạn không nên vượt quá 30 phút. Thêm vào đó, khi đi tắm nắng, bạn nên đội thêm mũ và kính râm để ánh nắng không chiếu thẳng vào mắt hoặc đầu.
Các loại cá béo, chẳng hạn như cá hồi, cá mòi, cá kiếm và cá ngừ đều là những nguồn cung cấp vitamin D vô cùng dồi dào, và bạn nên bổ sung chúng vào chế độ ăn của mình vào mỗi ngày để đảm bảo cơ thể hấp thụ đủ hàm lượng cần thiết. Bên cạnh đó, dầu gan cá được cho là nguồn cung cấp vitamin D hoàn hảo nhất, ví dụ như một muỗng dầu gan cá tuyết (15ml) cung cấp gấp 2 lần hàm lượng vitamin D cần thiết mỗi ngày của cơ thể.
Trong trường hợp các loại thực phẩm hoặc ánh nắng mặt trời không giúp cho cơ thể nhận được đủ lượng vitamin D cần thiết, bạn có thể uống thêm vitamin tổng hợp để bổ sung đầy đủ nhất các loại vitamin và khoáng chất quan trọng cho cơ thể.
Bổ sung vitamin D thông qua chế độ dinh dưỡng
Một số loại thực phẩm giàu vitamin D
6. Sự dư thừa vitamin D có thể gây ra các tác dụng phụ gì?
Các nhà nghiên cứu cho biết, việc tiêu thụ quá nhiều vitamin D (trên 10.000 IU) mỗi ngày có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn đối với sức khỏe.
Dư thừa vitamin D trong cơ thể sẽ dẫn đến tình trạng vôi hóa xương và xơ cứng mạch máu, tim, phổi và thận. Khi cơ thể có quá nhiều vitamin D sẽ gây ra những triệu chứng sau:
Buồn nôn
Nôn mửa
Đau đầu
Chán ăn
Khô miệng
Tiêu chảy
Táo bón
Tốt nhất, bạn nên bổ sung vitamin D đúng theo liều lượng an toàn được khuyến nghị bởi các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, đó là không vượt quá 4000 IU mỗi ngày.
—————————————-
Vitamin D giúp ngăn ngừa và chữa trị ung thư?
Rất nhiều người truyền tai nhau cũng như rất nhiều báo đưa tin về Vitamin D và coi đó như thần dược tự nhiên để phòng và chống ung thư. Tuy nhiên tất cả những điều đó đều nói rất chung chung và không hề có dẫn chứng khoa học cụ thể nào.
Bằng các bằng chứng khoa học hiện nay, Phòng khám gia đình Việt Úc sẽ đưa ra một các nhìn khách quan hơn trong bài viết này, hãy đọc bài viết để có thêm kiến thức cho mình trong việc phòng và chống ung thư.
Mục Lục:
1. Vitamin D là gì?
2. Vitamin D bao nhiêu là đủ với cơ thể?
3. Tổng hợp Vitamin D từ ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da?
4. Vậy Vitamin D có ngăn ngừa bệnh và chữa bệnh ung thư?
5. Kết luận
1. Vitamin D là gì?
Theo thông tin gần đây nhất của Tổ chức Y Tế Thế Giới – WHO, Vitamin D có tác dụng đối với bệnh ung thư. Vitamin D được biết đến với vai trò thiết yếu trong việc nội cân bằng canxi trong máu, sức khoẻ của xương. Thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến bệnh còi xương ở trẻ em và nhuyễn xương ở người lớn.
Vitamin D được chia làm 2 loại:
– Vitamin D2 (hay ergocalciferol) từ thực vật
– Vitamin D3 (hay cholecalciferol) chủ yếu được tổng hợp từ da dưới tác động tia sáng UVB.
Để 2 loại này hoạt động thì phải trải qua quá trình chuyển hoá ở gan và thận thành 1,25(OH)2 vitamin D (hay calcitriol).
Vitamin D hoà tan được trong chất béo. Điều này có nghĩa là nó hấp thu được trong đường ruột, và sau khi hấp thu sẽ được dự trữ trong cơ thể, nhất là các mô mỡ.
Thế nên đây là một loại vitamin rất cần được chú ý đến liều lượng hợp lý để tránh trường hợp đạt ngưỡng độc tính (đau bụng, buồn nôn, tăng canxi trong máu dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy thận…).
2. Vitamin D bao nhiêu là đủ với cơ thể?
Về hàm lượng, đúng như tên gọi của nó, vitamin – sự kết hợp của vital và minimum, vitamin D là chất thiết yếu nhưng chỉ cần với lượng rất nhỏ.
Theo Viện Ung Bướu Quốc Gia tại Hoa Kì (NCI), liều lượng khuyên dùng hằng ngày dành cho:
– Trẻ sơ sinh < 1 tuổi: 400 IU (International Units – đơn vị quốc tế) (10 mcg (microgram), hay 0.000010 gram)
– Người 1-70 tuổi: 600 IU (15 mcg)
– Người >70 tuổi: 800 IU (20 mcg)
Thực phẩm chứa vitamin D bao gồm sữa bột, cá (đặc biệt là cá hồi và cá thu) và trứng, nhưng hầu hết vitamin D trong cơ thể được tổng hợp từ da dưới tác động của ánh sáng mặt trời. Người từ 1-70 tuổi nếu tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hằng ngày và ăn uống đầy đủ chất có thể không cần bổ sung thêm vitamin D.
Theo Hiệp Hội Lawson Wilkins Chuyên Khoa Nội Tiết Nhi ở Mỹ, trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi, nếu sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính và duy nhất, trẻ nên được bổ sung thêm 400 IU mỗi ngày kể từ ngày sinh vì sữa mẹ chứa hàm lượng vitamin D rất thấp. Còn nếu trẻ uống sữa bột, bạn nên chọn sữa có chứa vitamin D 40-100IU cho mỗi 100kcal.
Phụ nữ mãn kinh và người từ 70 tuổi trở lên nên bổ sung thêm vitamin D mỗi ngày (800 IU) ngay cả khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hằng ngày và chế độ ăn uống cân bằng vì nguy cơ loãng xương cao hơn so với nhóm người khác. Nhóm này và những bệnh nhân suy thận có thể được bác sĩ kê toa vitamin D với liều cao 6,000 IU 1 lần/ngày hoặc 50,000 IU 1 lần/tuần trong vòng 8 tuần.
3. Tổng hợp Vitamin D từ ánh nắng mặt trời có thể gây ung thư da?
Theo WHO, khi da tiếp xúc với tia UVB, quá trình tổng hợp vitamin D luôn đi song song với nguy cơ cháy da, ung thư, và những tổn hại da liễu khác. Điều cần ghi nhớ là sự tổng hợp vitamin D giảm dần sau 5-10 phút tiếp xúc trực tiếp với UVB (da không sử dụng kem chống nắng hay được che phủ). Lượng thời gian đó còn tuỳ thuộc vào những yếu tố khác:
– Lượng 7-dehydrocholesterol có sẵn dưới da, đây là một chất tiền vitamin D3.
– Màu da: người có làn da sáng màu có thể tổng hợp vitamin D nhiều hơn người có làn da tối màu.
– Lượng UVB trong ánh sáng mặt trời, phụ thuộc vào:
+ Mùa trong năm: lượng UVB thường lên đỉnh điểm vào mùa hè.
+ Giờ trong ngày: đỉnh điểm UVB là từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều.
+ Vĩ độ: vĩ độ càng tăng (từ xích đạo đến cực) thì lượng UVB càng giảm.
+ Mức độ mây che phủ và mức độ ô nhiễm không khí.
Vì vậy, Việt Nam với lượng UVB cao, 5-10 phút ở ngoài nắng mỗi ngày có thể xem là đủ để tổng hợp vitamin D cần thiết cho cơ thể. Còn những bạn đang sống ở vùng xa xích đạo, thời gian tắm nắng nên kéo dài hơn 10 phút hoặc bổ sung thuốc bổ vitamin D, đặc biệt vào mùa đông.
4. Vậy Vitamin D có ngăn ngừa bệnh và chữa bệnh ung thư?
Theo Viện Ung Bướu Quốc Gia tại Hoa Kì (NCI), ngành dịch tễ học quan sát được rằng những khu vực gần xích đạo hơn, với thời gian và lượng ánh sáng mặt trời cao có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong vì bệnh ung thư thấp hơn so với những vùng gần cực bắc và cực nam. Từ quan sát đó, một số thí nghiệm nghiên cứu về tác dụng của vitamin D đối với ung thư được thực hiện trên chuột và tế bào ung thư của người trong ống nghiệm có được những khám phá sau:
– Tế bào ung thư có rất nhiều cổng nhận tín hiệu vitamin D (Vitamin D Receptor, hay VDR), và nếu những cổng VDR đó bị kích liên tục, sự phát triển tế bào ung thư có thể bị chậm lại.
– VDR còn được tìm thấy ở bạch cầu T và B. Bạch cầu giữ vai trò điều khiển quá trình viêm trong cơ thể và thường thúc đẩy sự phát triển tế bào ung thư ở gan, đường ruột và tuyến tiền liệt, nên vitamin D có thể được sử dụng để điều hoà hoạt động của bạch cầu và kìm hãm ung thư.
– Vitamin D có thể làm chậm hoặc ngăn quá trình phát triển mạch máu cung cấp chất dinh dưỡng cho chúng.
Cũng đã có rất nhiều nghiên cứu được thực hiện trên người, nhưng kết quả không thống nhất với nhau. Vì vậy chưa thể đưa ra kết luận được rằng vitamin D ngăn ngừa và chữa bệnh ung thư, nhưng có thể xem đây là một khả năng.
5. Kết luận
– Vitamin D là chất cần thiết cho cơ thể, nhưng chỉ cần một lượng rất nhỏ mỗi ngày.
– Có bằng chứng khoa học về khả năng ức chế ung thư của vitamin D, trên tế bào nuôi cấy trong ống nghiệm và trên động vật, nhưng vẫn chưa đủ bằng chứng trên nguời để kết luận về khả năng phòng và chống ung thư của vitamin D (liều thấp lẫn liều cao).
