Chẳng còn gì để mà uống đâu quí vị ơi...

Bằng chứng là ngày xưa Thủy Tinh chậm chân hơn Sơn Tinh nên lạc mất Mỵ Nương, hận thù đến mấy ngàn năm không nguôi nên năm nào Thủy Tinh cũng dâng nước kéo thủy quân đi đòi người đẹp mặc cho dân tình chịu lụt lội, lạnh lẽo...

Bên Tàu cũng có một ông chậm chân như Thủy Tinh. Ông ấy tên là Trương Tịch. Người đẹp đi lấy chồng rồi, ông ấy buồn quá nhưng không Tịch (tức là không chết vì tịch có nghĩa là chết), ông ấy lại còn làm bài thơ với tựa đề là:

Quân tri thiếp hữu phu
Tặng thiếp song minh châu
Cảm quân triền miên ý
Hệ tại bồng la nhu
Thiếp gia, cao lâu liên uyển khởi
Lương nhân chấp kích Minh Quang lý
Sự phụ thệ nghĩ đồng sinh tử
Hoàn quân minh châu song lệ thùy
Hận bất tương phùng vị giá thì

Chàng hay thiếp đã có chồng 
Vẫn yêu gửi tặng ngọc hồng một đôi 
Thương chàng quá đỗi chàng ơi 
Thiếp đem giấu ngọc ở nơi yếm hồng 
Nhà thiếp ở cạnh vườn rồng 
Chồng thiếp làm ngự lâm quân cho Người 
Biết chàng lòng tựa trăng trời 
Nghĩ cùng chồng sẽ trọn đời sống chung
Trả chàng ngọc, lệ rưng rưng
Hận không gặp gỡ khi cùng sang xuân...

Sao quí vị thấy thế nào? Anh chàng có giống như như con gà trống, thấy người đẹp thì ngổng cổ lên gáy ò ó o không đã vậy còn tý toáy, dù người ta đã có chồng, cũng còn ráng đem ngọc mà dụ dỗ gái có chồng!! Còn cô nàng, trời ơi vậy mà gọi là tiết phụ - người đàn bà tiết hạnh - Cô, à không bà đã có chồng rồi còn nhận quà của đàn ông, giấu đâu không giấu lại giấu vào yến thắm nữa chứ, giấu rồi nhưng vẫn sợ chồng biết... nó lại 'kích' cho một cái, đành bấm bụng đem trả, trả nhưng mà còn tiếc còn hận... phải chi lấy được chàng giàu sụ có ngọc đeo thì đâu cay đắng như bây giờ phải làm vợ anh lính quèn dù là lính gác điện vua!!!!

Không hiểu bài thơ hay cỡ nào mà có hai cụ chuyển ngữ sang tiếng Việt. Cụ Trần Trọng San thì:

Đàn bà Tàu thì thế, còn đàn bà Việt Nam thì sao, thưa quí vị:

* Tiếc gì một miếng trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn xuân
Giờ đây em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào ra...

Không hiểu là khi sáng tác bài 'Tiết Phụ Ngâm' này ông Trương Tịch có ý nhắn nhe ai không chứ còn bài đồng dao của Việt Nam thì người ta cho rằng Đào duy Từ là tác giả, ông mượn lời người thiếu phụ có chồng - cũng ví như ông đã về với Chúa Nguyễn - mà nhắn nhe Chúa Trịnh khi Chúa Trịnh cho vời ông ra Bắc làm việc:

Đào Duy Từ (1571-1630) là người có tài, gốc làng Hoa Trai, phủ Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hoá; thân phụ ông bị trục xuất khỏi quân ngũ chúa Trịnh vì tội phạm húy nên phải hành nghề hát bội mà sinh sống. Mồ côi cha từ thuở lên 5, ông được mẹ nuôi cho ăn học. Thông minh tài giỏi nhưng ông không được đi thi vì là con nhà hát, bị xếp vào xướng ca vô loại. Mẹ ông phải hứa lấy lẻ Xã Trưởng để ông được đổi sang họ mẹ là họ Vũ. Năm 1592 Đào Duy Từ đậu Cử Nhân, sửa soạn thi Tiến Sĩ nhưng vì mẹ ông không chịu chắp nối cùng Xã Trưởng như đã hứa nên ông bị tố là khai gian lý lịch, phải trả lại áo mũ Cử Nhân và bị cấm thi vĩnh viễn.

Chúa Nguyễn Hoàng có dịp ra Bắc thăm chị (vợ của Chúa Trịnh) lén đến mời ông vào Nam cộng tác; nhưng chờ đến khi mẹ mất, tang ma xong ông mới lẻn vào Nam. Khi này Chúa Tiên (Nguyễn Hoàng) đã mất, Đào Duy Từ phải nương náu nhà quan Khâm Lý Trần Đức Hòa, sau đó được quan Khâm Lý tiến cử với chúa Sãi (Nguyễn Phúc Nguyên) và trở thành quân sư của Chúa Nguyễn. Đào Duy Từ cho xây dựng lũy Đồng Hới để kháng cự với Chúa Trịnh đàng ngoài. Lũy này cũng mang tên là lũy Thầy. Thầy là tiếng dân chúng gọi Đào Duy Từ để tỏ lòng tôn kính. Chúa Trịnh hay tin cho người vào Nam lén gặp và dụ dỗ ông trở ra đàng ngoài (miền Bắc). Đào Duy Từ không muốn trở ra nhưng vì bà con, mồ mả cha mẹ còn ở miền Bắc, ông không dám thẳng thừng cự tuyệt, đành mượn lời người thiếu phụ để tỏ nỗi lòng. Bài thơ dần dần được phổ biến trong dân gian nên trở thành bài đồng dao.

Việt Nam mình dường như cũng còn nhiều người chậm chân nữa:

Bưởi là cái chi thưa quí vị?

Bưởi, tên khoa học là Citrus maxima thuộc họ Cam (Rutacae). Cây bưởi ở xứ mình khá cao to, có khi tới 10-12 mét, vỏ thâm màu vàng lợt, đôi khi có kẽ nứt ở thân nên có chảy nhựa. Cây bưởi có nhiều cành, cành có gai nhọn nên ở nhà quê dùng gai thay kim để lể (khều) ốc mà ăn. Lá bưởi xanh ngắt, thắt lại làm hai phần, dài gấp hai lần rộng(11-12cm), hoa to mọc thành chùm rất thơm - ngửng đầu ngóng mãi chưa xong nhớ, hoa bưởi thơm rồi đêm đã khuya. Hoa nở vào tháng 3, tháng 5, thơm ngát cả khu vườn. Hoa đậu lại thành trái, cho quả vào tháng 8, tháng 11. Quả bưởi to, có khi bằng đầu người (chứ không như bưởi ngoại quốc chỉ nhỉnh hơn quả cam). Hai bầu sữa của bà nào đồ sộ thường được ví như hai quả bưởi hay hai quả dừa. Ở Việt Nam, bưởi ngon có tiếng ở vùng Vĩnh Phú (miền Bắc), Biên Hòa (miền Nam):

Người miền Bắc cũng gọi trái bưởi to tròn như quả bóng, vỏ xanh là quả bòng. Vỏ quả bòng thường mỏng hơn vỏ bưởi và mùi vị cũng nhạt chứ không đậm đà như vị bưởi nhưng mà ít có người phân biệt được đâu là quả bòng đâu là quả bưởi:

- Bưởi Marsh không có hột

- Bưởi Paradise Navel

- Bưởi Star Ruby..........

Những trái bưởi Mỹ này trái nhỏ, to hơn trái cam một tí, thường có vỏ vàng hay đỏ, ruột trắng hay đỏ. Những trái bưởi màu đỏ vì có chứa lycopène thuộc nhóm carotenoid. Lycopene là giảm đột qụy cơ suy tim (heart attack) và ung thư nhiếp hộ tuyến.

Bưởi thường dùng để ăn chơi, ăn tráng miệng hay làm gỏi. Vị chua chua ngon ngọt của tép bưởi làm gỏi có vị ngon.

Đem phân tích, bưởi có chứa acide citrique (chua), các loại đường glucose, fructose, saccharose (làm bưởi ngọt), vitamine C, A và các diếu tố (enzyme) như pectine-estérase, péroxidase... Hạt bưởi có pectine, dầu limonen và một số flavonoides v..v..

Từ lâu người Việt Nam dùng:

- Lá bưởi nấu nước xông với nhiều lá thơm khác trị cảm, cúm, ho.

- Vỏ bưởi sắc chừng 4-12 g lấy nước uống trị ăn không tiêu, đau bụng, ho ( sắc với đường phèn).

- Vỏ của hạt chứa pectine dùng làm thuốc cầm máu, chứa dầu làm mượt tóc

- Hoa bưởi để chế nước hoa bưởi để cho vào chè, nước giải khát cho thêm thơm ngon

Theo nghiên cứu, bưởi Mỹ:

- Tốt cho tim, giảm cholesterol, tránh được chứng nghẽn động mạch vì bưởi có nhiều chất xơ, pectine. Bác sĩ James Ceda thấy cholesterol giảm 8% ở những người ăn bưởi mỗi ngày.

- Bưởi có nhiều chất chống oxy hoá (antioxidant), chống vi khuẩn (antimicrobiens), làm tăng thoái hoá của chất béo do đó tốt cho cơ thể, giảm cholesterol

- Giảm ung thư: nghiên cứu ở Hà Lan cho biết bưởi làm giảm ung thư bao tử, nghiên cứu của Thụy Điển cho biết nước bưởi làm giảm ung thư tụy tạng, nghiên cứu của Đại Học Havard cho biết những người dùng thực phẩm nhiều lycopene có thể giảm 50% ung thư nhiếp hộ tuyến và những hóa chất chứa trong bưởi như phenolic acid, limonoid, bioflavonoid có tác dụng ức chế trên sự tăng trưởng của tế bào ung thư.

- Giảm đau: những người đau nhức khớp xương ăn bưởi thấy bớt đau có lẽ nhờ những phytochemical ngăn chặn prostaglandin là chất gây ra sưng làm đau nhức.

Nhưng mà chớ có thấy vậy mà ăn bưởi mỗi ngày quí vị nhé vì:

- Bưởi làm tăng ung thư vú ở nhưng cụ bà postmenopause vì bưởi làm tăng oestrogen là chất khi dư thừa sẽ gây ung thư ở các cụ bà.

- Bưởi có nhiều tương tác (interaction) với rất nhiều nhóm thuốc. Nước bưởi ép có tính ngăn chặn những isoenzymes của ruột nhất là trên isoenzymes CYP 3A4. Sự ngăn chặn này làm thay đổi biến hoá của thuốc uống vào, thường là làm tăng hiệu quả của thuốc do đó làm tăng phản ứng phụ (side effects) thường là độc tính, đồng thời làm thay đổi cả phản ứng của cơ thể người bệnh (sensibilité) với thuốc nhất là ở những người yếu gan yếu thận vì gan và thận là hai cơ quan chính trong quá trình biến hoá của thuốc. Chỉ với 1 ly (250ml) nước ép trái bưởi mỗi ngày cũng đủ gây ảnh hưởng quan trọng, quí vị tưởng tượng nổi không, mỗi ngày uống 1 ly nước bưởi, tưởng là uống cho bổ, nước trái cây mà, ai ngờ có thể.. chết người nếu người này đang dùng sporanox để trị nấm chẳng hạn. Khi quí vị dùng tétracycline, cipro... dược sĩ thường dặn quí vị không được uống sữa hay dùng thức ăn chế từ sữa vì chính chất calcium trong sữa tác dụng với thuốc uống vào làm thành một hợp chất rất cứng khó hấp thụ được. Nếu chỉ phải uống có 1 viên cipro để ngừa bệnh mà lại uống với ly sữa thì tác dụng của thuốc sẽ giảm đi đến 40% cơ đấy, nên vị nào phải uống calcium cho xương cứng thì cần lưu ý là calcium có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ của những thuốc uống khác khi uống chung nhé. Tuy vậy nếu phản ứng giữa sữa - thuốc hay thuốc với thuốc (thuốc giảm acide bao tử, thuốc trị mục xương...) có thể tránh bằng cách uống cách khoảng 2 đến 3 giờ nhưng với nước bưởi ép thì.. no way vì tác dụng trên isoenzyme lâu dài nên chúng ta không thể cứ uống thuốc rồi chờ vài giờ sau làm 1 ly nước bưởi đâu, chưa kể là nếu mềm môi uống 200 ml ngày 3 lần thì ngay cả isoenzyme của gan cũng bị 'lay off' làm cho thuốc uống vào không biến hoá để trị bệnh được mà lại trở thành thuốc độc chết người cơ đấy nhé. Tuy vậy nước bưởi ép chỉ ảnh hưởng trên thuốc uống vào bằng miệng chứ người ta chưa tìm thấy ảnh hưởng nước bưởi ép khi dùng thuốc chích, truyền bằng ống hoặc dán ngoài da (timbre).

Có rất nhiều chất thuốc chịu ảnh hưởng của nước bưởi ép. Sao Khuê tạm liệt kê ra đây, quí vị nào đang uống các loại này thì nhớ... đừng ăn bưởi hay uống nước bưởi ép nhé:

1. Thuốc trị nấm: sporanox

2. Thuốc giảm cholesterol: Lipitor (Atorvastin), Zocor (Simvastin), Mecavor (Lovastin), Baycol (Cerivastatin)

3. Thuốc trị cao huyết áp: Plendil, renedil (Felodipine), Sular (Nisoldipine), Adalat, Procardia (nifedipine), Nimotop (nimodipine)..

4. Thuốc tim: Cordarone (amiodarone), Coreg (caverdiol), Isoptin ( verapamil )

5. Thuốc trị tâm bệnh: Buspar (Buspirone), Halcion (Triazolam), Tegretol (Carbamapezine), Valium (Diazepam), Zoloft (Sertraline), Anafranil (clomipramine), Manerix (moclobémide). Orap (pimozide)

6. Trụ sinh và kháng sinh: clarithromycin, erythromycin, budésonide (pulmicort, rhinocort)

7. Thuốc trị giun sán abendazole

8. Thuốc... bổ dương Viagra.

9. Thuốc trị nhiễm HIV như Invirase (Saquinavir), Crivivan (indinavir)

10. Thuốc trên hệ miễn nhiễm: Prograf (tacrolimus), Sirolimus

11. Hormone: Ethinylestradiol (Estinyl)

Nhiều quá phải không quí vị, làm sao mà nhớ hết, thôi thì quí vì nào lỡ ham... bưởi khi uống thuốc nhớ hỏi dược sĩ xem mình ăn bưởi có được không. Nếu mà ghiền quá thì thử hỏi xem bác sĩ có đổi thuốc được không nhé.

Vậy thì... bưởi tuy ngon, tuy hấp dẫn nhưng cần cẩn thận khi ăn (kẻo ngộ độc), khi sờ - cặp bưởi ở sexy-show (kẻo ủ tờ). Các ông nào lỡ để mất người yêu dấu (lén lút yêu), người yêu quí (quí mến), người yêu thầm (không công khai được), người yêu trộm (vụng trộm), yêu lẻ loi, yêu một mình v..v... mà hổng chịu nổi đớn đau vì câu chờ kiếp sau cũng chớ dại mà leo lên cành bưởi, bị gai đâm đau lắm mà chẳng còn hoa để hái đâu, chi bằng kiếm đại hoa cúc hoa lài mà hái; còn nếu cứ khăng khăng mặc ai buôn bưởi bán bòng, riêng anh vẫn cứ một lòng chờ em... thì... cũng được nhưng trong thời gian chờ đợi phải mau mau làm giàu để mua tặng nàng một cặp minh châu cỡ 1,2 cara với nước D, E gì đó may ra nàng cảm động, lôi cổ ông chồng ra toà ly dị... Nhưng mà ơ hay nhỉ, thế gian này đâu có thiếu người đẹp mà lại đi phá gia cang nhà người ta, tội chết - kỷ sở bất dục vật thi ư nhân - cái gì mình muốn người ta làm cho mình thì hãy làm điều đó cho người ta, ý lộn, cái gì mà mình không muốn người ta làm cho mình thì cũng đừng làm cho người khác: Nếu biết rằng em đã lấy chồng, Anh về lấy vợ, thế là xong. Vợ anh tài sắc hơn em lắm. Dẫn đến em coi chớ trạnh lòng.....

Mùa thu, ngoài cốm, hồng cũng còn có bưởi. Trừ trường hợp bị cấm do uống thuốc thì quí vị nên ăn bưởi vì so với quít nóng, cam mát thì bưởi ôn hòa mà lại thanh....