Tôi thích thú đọc từng câu, từng chữ Truyện dài Đời Thủy Thủ 2 của Nhà văn Vũ Thất, không thấy mỏi mắt và buồn ngủ như mọi khi. Lý do trước hết, tác giả đã gây cho tôi một nỗi lo lắng là chiến hạm có thể bị phá hoại, khiến tôi tò mò muốn biết câu chuyện kết thúc ra sao, do đó khi đọc tới Chương 9 –Vịnh Cam Ranh, giữa đường Quy Nhơn – Sài Gòn, tôi đặt câu đố vui để bạn bè đoán già đoán non xem chiến hạm kết cuộc có bị hề hấn gì hay không. Hơn nữa, trang nhà Thatsonhaudoc.com đã cho đăng mỗi tuần một chương, tôi có thời gian để nghiền ngẫm cả 18 chương của cuốn truyện dài.
Ngay ở Chương 1, tôi thấy tác giả viết theo lối tự truyện với chủ từ “tôi”. Nhiều người, trong đó có tôi, ngỡ “tôi” là tác giả, nhưng đó là một người đẹp tên Phan Kim Phượng, quê quán ở Nha Mân – Vĩnh Long, có trình độ văn hóa, đang theo học Ban Sử Địa Trường Đại học Sư Phạm Sài Gòn, là đặc công của Cộng sản, trá hình là khách quá giang đi từ Quy Nhơn về Sài Gòn. Phưọng quen với Kiến Trúc Sư Hưng, nhân viên cơ quan USAID, quê ở Quy Nhơn, thành viên Tổ đặc công nội thành Sài Gòn. Hai người bị bố ráp trong khi nghe Khánh Ly trình diễn nhạc Trịnh Công Sơn tại Đại học Văn Khoa Sài Gòn, rồi từ đó hai người yêu nhau, Phượng được đưa đi học tập đường lối đấu tranh và cùng với Hưng có hành động chống phá chế độ Việt Nam Cộng Hòa. Phượng giả vờ quá giang để đặt bom cho nổ tung chiến hạm. Đó là điều kiện cần và đủ để Thành ủy chấp nhận cho Phượng và Hưng thành vợ thành chồng.
Cái khéo là để cho nhân vật chánh, Cô Phượng, nói lên ác cảm của mình đối với Mỹ và Việt Nam Cộng Hòa để rồi dần dần chính nhân vật đó có nhận xét bên nào đúng, bên nào sai, tác giả không tự bào chữa cho chế độ mình đang sống và đang phục vụ. Cô Phượng rất thông minh, lanh lợi, bản lãnh sống “trong lòng địch”, nhưng cũng là “hoa lạc giữa rừng gươm”, cả thủy thủ đoàn nam giới đều có cảm tình với cô, hướng dẫn cho cô biết mọi nơi, mọi việc trên chiến hạm, giải thích cho cô những địa danh, những di tích lịch sử dọc duyên hải miền Trung từ Quy Nhơn đến Sài Gòn, chỉ cho cô các vì sao, giải thích vì sao bình minh và hoàng hôn lại đầy sắc màu, vì sao bầu trời và đại dương lại màu xanh và tại sao màu xanh đại dương lại đậm hơn màu xanh bầu trời, vì sao có mây và vì sao mây có nhiều loại, lắm màu, vì sao có bão, gặp bão làm sao tránh, chỗ cạn chỗ sâu dưới biển, nhật đạo Thái Bình Dương là gì. Họ giúp cô phân biệt cấp bậc trong Hải quân VNCH, ý nghĩa các loại cờ với màu sắc, kích cỡ khác nhau, các đèn hiệu để thông tin ban đêm.
Cô Phượng tưởng rằng tên sĩ quan Mỹ mới có thực quyền chỉ huy chiến hạm và đám quân nhân Việt Nam trên chiến hạm, kể cả hạm trưởng đều là kẻ thừa hành, là ngụy quân, ô hợp, háo sắc… Được Đại Úy Võ Bằng, Hạm phó nhường phòng ngủ, tiếp đãi hết sức niềm nở. Lại được Thiếu Tá Hạm trưởng cho đến thăm phòng riêng của ông. Lúc này cô Phượng có ý nghĩ đen tối là có thể bị cưỡng hiếp, chuẩn bị sử dụng võ để tự vệ, nhưng cô đã hố to. Vị chỉ huy chiến hạm luôn thân tình, đứng đắn, không xúc phạm đến cô.
Chân tình và tư cách của cả thủy thủ đoàn làm cho cô Phượng hồi tâm, thấy thực tế khác hẳn với những gì phía bên kia và Hưng đã nhồi sọ. Đời Thủy Thủ 2, theo thiển ý, có giá trị cao về mặt đấu tranh tư tưởng, không cần phải bắc nhiều cái loa lên các cột đèn để ơi ới tuyên truyền xuyên tạc như đối phương đã từng và đang làm.
Đọc Đời Thủy Thủ 2 mới thấy ngoài kỹ năng chuyên môn đã được đào tạo cùng với những máy móc thiết bị của ngành hàng hải, tập quán nhân gian cũng giúp cho việc dự báo thời tiết cho người đi sông, đi biển rất nhiều:
– Ráng mỡ gà có nhà thì giữ (bầu trời có màu óng ánh như mỡ gà thì sắp có dông mưa);
– Cơn đàng Đông vừa trông vừa chạy, cơn đằng Nam vừa làm vừa chơi (Nếu thấy mưa ở hướng Đông thì mưa sắp tới, thấy mưa ở hướng Nam thì không mưa hay mưa chậm tới chỗ của mình);
– Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm…
Đời Thủy Thủ 2 sẽ rất khô khan, nếu không có mối tình “thấy vậy mà không phải vậy” của Đại Úy Hạm phó Võ Bằng và Cô Phan Kim Phượng. Ai trên chiến hạm cũng nghĩ rằng hai người là nhân tình của nhau, tội nghiệp cho Đại Úy Hạm phó nhà tôi có tiếng mà không có miếng. Tôi đã được làm quen với Thiếu Úy Võ Bằng qua Đời Thủy Thủ (1), bây giờ được nghe Đại Úy Võ Bằng nói chuyện với Cô Phượng mà phục cái lối đối thoại treo trả, duyên dáng, thanh nhã, và tình tứ của ông.
Chắc chắn tác giả phải là người lâu năm trong ngành hải quân và lão luyện chuyện đời mới sáng tác được một truyện dài với quá nhiều chi tiết kỹ thuật, chuyên môn nhưng không quên điểm tô thêm mối tình thơ mộng trái ngang.
Ngoài ra, Đời Thủy Thủ 2 đã làm cho người đọc một phen ứa nước mắt với câu chuyện về lòng chung thủy của loài chim yến: khi thành vợ thành chồng suốt đời sống với nhau, cùng nhau xây tổ ấm, suốt đời sống với tổ ấm đó, khi yến con bị giết hay bị con người phá tổ, yến mẹ đâm đầu vào vách đá ngay tổ của mình để chết theo con hoặc theo tổ và yến cha cũng đập đầu vào cùng chỗ đó để chết theo vợ. Nghe thật não nùng, yến bổ cách mấy mình cũng rất ngại, không dám dùng.
Sau cùng, Chương Kết Đời Thủy Thủ 2 làm cho độc giả lại phải bâng khuâng ngơ ngẩn. Bom không nổ, nhưng Cô Phượng bị đưa đi thẩm vấn. Cô sẽ bị kết tội ra sao? Cô đã viết thư để lại, tỏ sự cảm mến với Võ Bằng và thủy thủ đoàn, tỏ sự hồi tâm bằng cách nhờ ông ném bỏ xuống sông trái bom oan nghiệt. Đại Úy Võ Bằng sẽ xử trí cách nào? Sẽ ném bỏ quả bom hay trình báo cho Hạm Trưởng? Có bị liên lụy gì không?
Cho tới giờ phút này bạn bè chỉ giải đáp được một phần câu đố vui của tôi đã đặt ra là quả bom không nổ, chiến hạm không hề hấn gì, nhưng chuyện gì sẽ xảy ra cho Cô Phượng và Đại Úy Hạm phó Võ Bằng, không ai đoán nổi. Hỏi tác giả, tác giả hứa trả lời trong “Đời Thủy Thủ 3”! Mọi người chỉ biết nhìn nhau và… chờ!
Có thể ví một cuốn truyện dài như một vườn hoa đầy hương sắc, người thưởng ngoạn đứng ở một góc vườn không thể ghi nhận hết muôn hồng ngàn tía. Do đó, xin chỉ nêu lên vài ý kiến thô thiển sau khi chiêm ngưỡng vài khóm hoa trong vườn hoa biển lạ mà đẹp Đời Thủy Thủ 2.
Khiêm Cung
(Sydney, giữa Đông 2023)
(Sydney, giữa Đông 2023)
Sách đã được phát hành và bán:
1) trên mạng Amazon theo link dẫn sau đây:
https://www.amazon.com
2) tại Tự Lực Bookstore
14318 Brookhurst St.
Garden Grove, CA 92843 USA
3) hoặc liên lạc với tác giả: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
1) trên mạng Amazon theo link dẫn sau đây:
https://www.amazon.com
2) tại Tự Lực Bookstore
14318 Brookhurst St.
Garden Grove, CA 92843 USA
3) hoặc liên lạc với tác giả: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
