Hàng năm, cứ mỗi độ xuân về, trên tất cả các báo Xuân đều có bài viết về Bánh Dầy – Bánh Chưng với điển tích vua Hùng Vương đời thứ 6 truyền ngôi cho con là Lang Liêu vì Lang Liêu đã dâng Bánh Chưng – Bánh Dầy với hình dáng hình vuông của Bánh Chưng tượng trưng cho Đất và Bánh Dầy hình tròn tượng trưng cho Trời. Quyết định truyền ngôi cho người con Lang Liêu của vua Hùng Vương thứ 6 đầy vẻ thần bí và huyễn hoặc, cho nên người viết nghĩ rằng giới trẻ VN cuả thế kỷ 21 sẽ không hài lòng (nhưng không biết đặt vấn đề với ai vì tất cả những bậc trưởng thượng cũng đều lập lại những luận cứ đã có từ 4,000 năm qua) Hy vọng độc giả sau khi đọc bài viết này sẽ có lối giải thích với con cháu những lý cớ và chứng cớ có tính khoa học và nhân văn hơn là những lý cớ có tính thần bí và huyễn hoặc đã có.
Diễn trình tiến hóa của loài người đã trải qua các nền văn minh như sau:
1) Văn minh hang động
2) Văn minh lượm hái và săn bắt (đây là loại văn minh mà con người thu hoạch những gì mà thiên nhiên có sẵn)
3) Văn minh du canh (cứ 2-3 năm lại di chuyển sang vùng khác vì đất canh tác cũ đã hết màu mỡ)
4) Văn minh du mục (dẫn đàn thú di chuyển qua các đồng cỏ)
5) Văn minh nông nghiệp trồng lúa nước và chăn nuôi gia súc (đây cũng còn có tên là văn minh định canh, nông dân biết trồng lúa, dẫn nước vào ruộng và bón phân, không tùy thuộc quá nhiều vào mưa)
6) Văn minh biến chế và tồn trữ nông sản
7) Văn minh cơ khí (sử dụng máy hơi nước và máy nổ chạy bằng nhiên liệu lỏng)
8) Văn minh điện khí (văn minh kỹ nghệ thời kỳ 1.0 : Electric)
9) Văn minh điện tử (văn minh kỹ nghệ thời kỳ 2.0 : Electronic)
10) Văn minh điện toán (văn minh kỹ nghệ thời kỳ 3.0 : computer)
11) Văn minh kỹ nghệ thời 4.0 (có iPhone,Facebook, Twitter…)
Carbohydrates là một phức hợp trong môn Hóa Hữu Cơ (Organic chemistry) trong đó có 2 nguyên tố Carbon và Hydrogen. Thực phẩm của loài người nằm trong nhóm carbohydrates quy tụ trong 3 nhóm chính, đó là:
1/ Glucides thường được biết dưới các loại bột, tinh bột.
2/ Protides thường được biết dưới các loại thịt của động vật.
3/ Lipides thường được biết dưới các nhóm chất béo như dầu, mỡ…
Thức ăn thường ngày phải hội đủ 3 thành phần này thì con người mới có thể sinh tồn và phát triển được. Một cái bánh chưng được làm bằng gạo nếp (glucides), thịt lợn (protides) và thịt mỡ (lipides) là 3 thành phần dinh dưỡng căn bản, ngoài ra còn có thêm đậu xanh (hoa màu phụ), muối, tiêu và hành là những gia vị giúp cho phần phẩm chất của chiếc bánh độc đáo này.
Người ta gọi là Bánh Chưng vì “Chưng” là cách làm chín chiếc bánh bằng sức nóng của hơi nước sôi (trong khi Luộc là làm chín bằng nước sôi). Cả hơi nước sôi và nước sôi đều chỉ ở nhiệt độ 100 độ bách phân, Bánh Chưng được gói chặt chẽ bằng lá dong (hay lá chuối) bao bọc bên ngoài nên chỉ có một phần nhỏ của nước sôi len lỏi vào tận bên trong, vì vậy khi luộc bánh chưng trong 12 đến 14 tiếng đồng hồ, cần phải đổ thêm nước vào nồi (hay chảo) liên tục. Nếu không châm thêm nước, các bánh dưới đáy nồi có thể bị cháy mà các bánh xếp ở các lớp trên sẽ không chín kịp.
Nước Trung Hoa thời Chiến Quốc có 6 nước lớn và vài trăm chư hầu. 6 nước lớn (lục quốc) đó là: Tần, Tấn, Tề, Sở, Yên, Triệu.
Triệu Giản Tử làm Tướng Quốc (một chức vụ mà sau này người ta gọi là Tể Tướng) nước Triệu, Giản Tử có tham vọng đoạt ngôi vua nước Triệu nhưng ông thấy thời của ông chưa thuận tiện nên ngấm ngầm rèn luyện các con để chọn người kế nghiệp hầu mai sau nối nghiệp và thực hiện tham vọng của ông.
Ông cho mời Cô Bố Tử Khanh là một nhà tướng số nổi danh đến tư dinh của ông để “chấm điểm” các cậu con trai của ông. Sau một hồi quan sát, Cô Bố Tử Khanh nói: “Các con của ông không có đứa nào có thể đảm đương ước vọng của ông”. Triệu Giản Tử buồn rầu nói: “Chẳng lẽ cơ nghiệp của dòng họ Triệu đến đời của tôi là hết hay sao?”. Cô Bố Tử Khanh nói: “Không đâu, lúc nãy khi vừa bước vào trong dinh, tôi thấy trong đám trẻ con chơi đùa gần cổng, có một thằng bé khá lắm”.
Cả 2 cùng bước ra sân, Cô Bố Tử Khanh chỉ thằng bé mà ông thấy nó “khá lắm”. Triệu Giản Tử ngạc nhiên nói: “Đúng nó là con của tôi. Tên của nó là Triệu Vô Tuất, nhưng mẹ nó là tiện tì…”. Cô Bố Tử Khanh ngắt lời liền: “Nguồn gốc xuất xứ của mẹ nó không quan trọng, quan trọng là tinh hoa của trời đất tụ vào con người của nó. Là một thầy tướng số, trách nhiệm của tôi là nói cho ông biết những gì mà tôi thấy, còn việc chọn lựa là việc của ông, tôi không có thẩm quyền chọn lựa”.
Sau khi Cô Bố Tử Khanh ra đi, Triệu Giản Từ ngầm quan sát các con thì quả nhiên thấy Triệu Vô Tuất rất xuất sắc. Một hôm, tập họp các con lại, Triệu Giản Tử nói: “Trên đỉnh Thường Sơn, cha có giấu một cái ấn ngọc, đứa nào tìm được đem về đây cha sẽ thưởng”. Các công tử lớn hô hào gia nhân đem cuốc xẻng rồi cả người lẫn ngựa nhắm hướng đỉnh Thường Sơn mà tiến. Riêng Triệu Vô Tuất một mình một ngựa, không đem cuốc xẻng cũng không gọi gia nhân đi theo. Nhìn theo các con, Triệu Giản Tử chỉ cười cười.
Chừng một giờ đồng sau chỉ có một mình Triệu Vô Tuất quay trở lại, Triệu Giản Tử hỏi: ”Con quay lại nhà sớm thế, bỏ quên không mang cái gì cần đó à”. Triệu Vô Tuất trả lời: “Từ đỉnh Thường Sơn, chúng ta có thể quan sát và kiểm soát được mọi con đường dẫn vào Trường An“. Đây chính là “đáp số” mà Triệu Giản Tử mong đơi. Từ đó, ông quyết định chọn Triệu Vô Tuất là người kế thừa, quả nhiên về sau, Triệu Vô Tuất giương danh với thiên hạ. (Điển tích này người viết trích trong quyển Tướng Mệnh Khảo Lục của Vũ Tài Lục).
Sử gia Trần Trọng Kim cho rằng Họ Hồng Bàng cai trị từ năm Nhâm Tuất (năm 2879 trước Tây Lịch) đến năm Quý Mão (năm 258 trước Tây Lịch) thì vừa đúng 2622 năm với 20 đời vua, trung bình 01 đời vua trị vì non 150 năm. Ông cũng nghi ngờ tính xác thực của những truyện xảy ra trong đời Hồng Bàng (sách Việt Nam Sử Lược Tập I – trang 13). Bánh Chưng chắc chắn có từ trước đời vua Hùng Vương thứ 6, tuy vậy lấy mốc thời gian vào đời vua Hùng Vương thứ 6, chúng ta có thể tính ra niên biểu của Bánh Chưng xuất hiện vào khoảng năm 1979 trước Tây Lịch. Và chúng ta tự hào nước Việt Nam có 4000 năm văn hiến cũng như có 4000 năm văn minh cũng không xa với thực tế là bao.
Về mặt địa lý, nước Trung Hoa có 2 con sông lớn, đó là sông Dương Tử và sông Hoàng Hà. Sông Dương Tử chia nước Trung Hoa làm 2 phần tương đối bằng nhau, phần đất tả ngạn sông Dương Tử được gọi là Hoa Bắc và phần hữu ngạn sông Dương Tử được gọi là Hoa Nam. Miền Hoa Bắc cao hơn nên nông sản chính được trồng là lúa mì, dân Trung Hoa miền Hoa Bắc ăn mì và bánh bao (biến chế từ lúa mì) trong khi miền Hoa Nam đất thấp ngập nước và khí hậu ít lạnh hơn, người dân trồng lúa gạo. Do vậy dân Trung Hoa miền Hoa Nam ăn hủ tíu và cháo trắng với trứng vịt muối hoặc củ cải muối (hủ tíu và cháo trắng được biến chế từ gạo). Người viết không biết rõ thời điểm xuất hiện của mì và bánh bao của Hoa Bắc cũng thời điểm xuất hiện của hủ tíu và cháo trắng của miền Hoa Nam, nhưng đoan chắc rằng độ dinh dưỡng của Bánh Chưng cao hơn mì và bánh bao của miền Hoa Bắc cũng như dinh dưỡng của Bánh Chưng cao hơn hủ tíu và cháo trắng của miền Hoa Nam.
Nước Lạc Việt của chúng ta ít người và nhỏ bé hơn nước Tàu cho nên chúng ta thua họ về vũ lực (chả thế mà bị đô hộ gần một ngàn năm), nhưng chúng ta văn minh hơn người Tàu nên chúng ta không bị họ đồng hóa (dĩ nhiên không thể bỏ qua ý chí quật cường của cả dân tộc Việt). Dẫn chứng các món ăn truyền thống của người Tàu chỉ nằm trong các tiệm cao lầu chứ toàn dân Việt vẫn ăn uống và nấu nướng những món ăn “thuần Việt”. Điển hình là Bánh Chưng vẫn hiện hữu trên 4 thiên niên kỷ rồi và người viết tin rằng Bánh Chưng sẽ tồn tại mãi mãi với người Việt.
Cũng như Triệu Giản Tử bảo các con đi tìm “ấn ngọc”, vua Hùng Vương bảo các con dâng của ngon vật lạ. Đó là lối ẩn dụ để tìm nhân tài, Triệu Vô Tuất được Tướng Quốc Triệu Giản Tử chọn là người thừa kế vì Ấn của vị vua tương lai quý gấp trăm lần “ấn ngọc” làm bằng hồng ngọc (hay hoàng ngọc hoặc bích ngoc). Lang Liêu được vua cha chọn kế vị, vì trình độ văn minh của Lang Liêu đã tới Văn Minh Chế Biến Nông Sản, trong khi các hoàng tử khác dâng ngà voi, ngọc trai… tức là vẫn còn ở Văn Minh Lượm Hái & Văn Minh Săn Bắt. Cả thế giới hiện nay đang bươn chải để hướng về tương lai với Văn Minh Kỹ Nghệ 4.0 thì Đảng CSVN đang cố tìm những ông già cương quyết Tiến Lên XHCN làm lãnh tụ, dân chúng thì không dám nổi dậy lật đổ chính quyền hủ lậu và bạc nhược, trái lại chỉ biết hí hửng hãnh diện vì làm được Bánh Chưng to nhất thế giới (để sách Guiness ghi vào kỷ lục ”quái đản” hù dọa thiên hạ).
San José ngày 26 tháng 2 năm 2019
Trần Trung Chính
